Cijfers uit het sociaal secretariaat van Securex tonen aan dat amper één procent van de Belgische werkgevers in 2020 winstpremies uitkeerde aan werknemers. Het systeem van winstpremies laat ondernemingen toe om (een deel van) de winst van het voorbije boekjaar toe te kennen aan hun werknemers in de vorm van een fiscaal aantrekkelijke premie. Slechts 1,15% van de Belgische werknemers kreeg in 2020 een winstpremie van de werkgever. Dat is wel ruim een derde meer dan in 2019 (+38%).

Het gemiddeld bedrag daalde tussen 2019 en 2020 met 6% (van 1420 euro naar 1334 euro). Iris Tolpe, Partner bij Securex Consulting: “Sinds 2018 al vormen winstpremies een fiscaal voordelige manier om werknemers een extraatje te bieden. Werknemers houden van het brutobedrag namelijk 64% over, wat beduidend meer is dan andere bonussen en premies.”

Het aantal werknemers dat een winstpremie kreeg mag dan wel gestegen zijn in het afgelopen jaar, het aantal werkgevers blijft stabiel op 0,67%. Vrije beroepen, bank- en beleggingsmakelaars en de chemiesector maken bovengemiddeld gebruik van winstpremies dan andere sectoren. In deze sectoren geven vier tot zes maal meer werkgevers dan gemiddeld winstpremies aan hun werknemers (2,62% tot 4,11%, t.o.v. 0,67%). Vooral de maanden mei, juni, december en maart (zowel in 2019 als in 2020) waren populair om winstpremies uit te betalen.

Heidi Verlinden, HR Research Expert bij Securex: “We merken dat winstpremies vooral op het einde van het jaar en net voor de zomer worden uitgekeerd. Dat wordt deels verklaard door het feit dat deze premies maximum zes maanden na het einde van het boekjaar uitbetaald worden, maar wellicht willen werkgevers hun medewerkers ook een extraatje geven tijdens de zomerse vakantiemaanden en rond het einde van het jaar. De stijging tussen 2019 en 2020 vond trouwens vooral plaats in juni 2020: toen werden 2,5 keer meer winstpremies uitbetaald dan in juni 2019.”

Fiscale voordelen voor werknemers

Werknemers houden procentueel veel meer over van winstpremies (64%) en loonbonussen (CAO 90, 65%) dan van klassieke cashbonussen (32%), maar toch worden winstpremies amper gebruikt. Er zijn echter wel cruciale verschillen tussen winstpremies en loonbonussen. Het uitkeren van een loonbonus wordt vooraf bepaald in functie van een te behalen collectief objectief. Dit is niet per definitie verbonden aan het behalen van winst. Winstpremies kunnen enkel worden uitgekeerd indien er winst is gegenereerd in het voorbije boekjaar en zijn niet verbonden aan het behalen van bijkomende objectieven. Het al dan niet uitkeren van een winstpremie moet niet vooraf worden beslist, maar na het afsluiten van het boekjaar.

“De coronacrisis had het afgelopen jaar op winstpremies alvast geen impact, want de meeste bedrijven namen al in maart de beslissing om die uit te keren, toen de impact van de crisis natuurlijk nog niet echt duidelijk was”, verduidelijkt Iris Tolpe van Securex Consulting. “Het valt dus nog af te wachten hoeveel bedrijven in 2021 op basis van de winst in 2020 premies zullen uitkeren. Dat is geen verplichting, maar werknemers die vorig jaar zo’n premie kregen, zullen daar dit jaar ongetwijfeld wellicht opnieuw naar uitkijken. Winstpremies zijn bovendien erg fiscaal voordelig: van het brutobedrag houdt een werknemer netto een pak meer over.”

Bron: deze resultaten zijn gebaseerd op data van het sociaal secretariaat van Securex. De steekproef telt 26.393 ondernemingen en 198.907 werknemers in de privésector. Er zijn enkel belastingplichtige werknemers opgenomen die volledig onderworpen zijn. Studenten maken dus geen deel uit van de steekproef. Ook flexi-jobs en werknemers op forfait of fooien zijn niet opgenomen. De ondernemingen tellen maximum 1000 werknemers.