Het einde van het jaar is in zicht en veel werknemers hebben hun wettelijk verlof al opgebruikt. Maar wat als je als werknemer toch nog wat verlof wil, pakweg voor een een extra shoppingdag in de eindejaarsperiode? Uit een bevraging van hr-dienstengroep Liantis bij 1.568 ondernemers blijkt dat 41,1% van de werkgevers verlof toekent bovenop het wettelijk verlof. 6,2% kent zelfs onbeperkt verlof toe. “Extra vakantiedagen toekennen is – gezien de stijgende loonkosten – een manier voor werkgevers om talent aan te trekken en te behouden.”

Kunnen jouw medewerkers gebruik maken van extra verlof bovenop de wettelijke verloven? Die vraagt stelde hr-dienstengroep Liantis aan werkgevers. 41,1% zegt dat ze dit effectief doen. De top 3 van extra verloven die ze toekennen:

• Verlof om naar een lokaal event te gaan (kermis, festival…): 13,1%
• Verlof op de eerste schooldag: 13,1%
• Extra verlof voor oudere medewerkers: 10,7%

In de minderheid zijn werkgevers die bijvoorbeeld menstruatieverlof (0,2%) of extra jeugdverlof (2,9%) toekennen.

Opmerkelijk: 6,2% van de werkgevers kent onbeperkt verlof toe. Op de vraag hoe werkgevers hun medewerkers belonen voor uitstekende prestaties zegt 12,6% dan weer dat ze dat doen met meer vakantiedagen.

Kan een werkgever zomaar extra verlof toekennen?

Wie graag wat extra verlof wil toekennen aan zijn medewerkers, moet rekening houden met een aantal vuistregels. Zo mag je niet discrimineren, maar kan je bijvoorbeeld wel op basis van dienstjaren bijkomende verlofdagen toewijzen.

Matthias Debruyckere, juridisch expert bij Liantis: “Een objectief afgebakende categorie van werknemers kan je extra verlofdagen toekennen. Maar de voorwaarde is dat je niet discrimineert. De basis hiervoor zijn de criteria die in de antidiscriminatiewetgeving te vinden zijn. Zo is het bijvoorbeeld niet toegelaten dat je alle mannen in je onderneming extra verlof toekent maar vrouwen uit de boot vallen. Of dat je de alleen Belgische werknemers recht hebben op extralegaal verlof, maar buitenlandse werknemers niet.” En wat met anciënniteitsverlof? “Het criterium ‘aantal dienstjaren’ wordt dan weer wel vaak gebruikt. Denk maar aan een aantal sectorale cao’s die anciënniteitsverlof of loyaliteitsverlof toekennen”.

Waar moeten werkgevers en werknemers rekening mee houden?

Wie van zin is om extra verlofdagen op te nemen in zijn arbeidsreglement, staat ook het best eens stil bij de mogelijke nadelen. Zo hebben afwezige werknemers onvermijdelijk een impact op de werkorganisatie. “Meer afwezigheid betekent dat de overblijvers het werk met minder mankracht moeten uitvoeren. Het is dan ook wel zeer belangrijk om goed na te denken over hoeveel verlof je toestaat en wat de opnamevoorwaarden dan zijn. Zolang je goede afspraken maakt – bijvoorbeeld over de spreiding van de dagen of de overlap met andere afwezige collega’s – kan dat natuurlijk wel op een efficiënte manier georganiseerd worden.”

Maar ook voor werknemers houden extra vrije dagen soms onverwachte gevolgen in. Werknemers die maaltijdcheques krijgen, ontvangen voor die dag namelijk geen maaltijdcheques. Ook je eindejaarspremie kan wat dalen als die extralegale verlofdagen niet gelijkgesteld zijn met een gewerkte dag. “Maar dat is afhankelijk van het arbeidsreglement en de sectorale cao die van toepassing is”, verduidelijkt Debruyckere.

Kan een collectieve verlofdag?

Een werkgever kan ook collectief verlof toekennen waardoor alle werknemers die bepaalde dag verlof hebben. En dat blijkt best makkelijk te zijn, verklaart Debruyckere: “In de praktijk moet de werkgever dat gewoon meedelen aan de werknemers. Voor de rest zijn er weinig formaliteiten aan verbonden. Mocht een werkgever een dagje collectief verlof willen voorzien om te bekomen van de WK-finale of nieuwjaarsfeest, dan is dat dus zeker mogelijk”, aldus Debruyckere.

Strijdmiddel in de war for talent

Het gericht inzetten van verlof kan ook een manier zijn om medewerkers aan te trekken en aan jou te binden in de war for talent, vertelt Bernd Carette, senior manager Liantis Consult. “Steeds meer bedrijven gebruiken verlofdagen als een flexibele verloningsvorm in hun cafetariaplan. Concreet betekent dit dat een werkgever zijn medewerkers de kans geeft om een deel van hun loon of eindejaarspremie in te ruilen voor extra verlofdagen, bovenop de reeds toegekende vakantiedagen in de arbeidsovereenkomst. Dit geeft medewerkers een stuk keuzevrijheid en flexibiliteit, wat hen toelaat een betere work-life balance na te streven. Bovendien is dit voor de werkgever een kostenneutrale oplossing. Het is immers de medewerker die zijn extra verlof zelf financiert via een omzetting van zijn loon of eindejaarspremie.”