Meer dan 6 op 10 Belgische werknemers juicht de sterke veranderingen die hun bedrijf de afgelopen jaren doormaakte toe, zo blijkt uit een onderzoek van Tempo-Team. Ondanks dat enthousiasme, ervaren werknemers toch vooral de negatieve bijwerkingen van verandering want voor bijna de helft leidt het tot onnodige stress en angst.

Vooral digitalisering blijkt een struikelblok te zijn voor veel werknemers. Professioneler veranderingsmanagement met meer interne communicatie, overleg en opleidingen alsook maatregelen uit het Nieuwe Werken kunnen soelaas bieden. Dat verandering positief kan zijn, bewijst het project ‘fabrieken van de toekomst’ van technologiefederatie Agoria. In die bedrijven stijgen de investeringen en jobs en daalt het absenteïsme.

De voorbije decennia werden bedrijven geconfronteerd met een golf aan veranderingen, zoals de toenemende digitalisering, automatisering en vergrijzing, die een ingrijpende impact hadden op de werkvloer. Tempo-Team peilde daarom bij een representatief staal van Belgische werknemers naar de veranderingen binnen hun bedrijf en hoe ze die aanpakken. De resultaten tonen dat de bedrijven in ons land inderdaad veel veranderden de voorbije jaren, want 8 op 10 van de ondervraagden geeft aan dat hun bedrijf sterke veranderingen doormaakte. Vaak gaat het dan om inspanningen om efficiënter te produceren en te digitaliseren. Vooral bij de grote bedrijven heerste sterke veranderingsijver: liefst 9 op 10 medewerkers van grote bedrijven zegt dat dat ze de laatste twee jaar veel veranderingen zagen. Ondanks dat hoge tempo vindt bijna de helft van de werknemers dat er nog te weinig veranderde.

Harde noot om te kraken

Verder blijkt nog dat Belgische werknemers verandering omarmen, want bijna twee op drie geeft aan verandering een goede zaak te vinden. Bovendien gelooft ongeveer de helft van de ondervraagden dat verandering nodig is voor het succes van het bedrijf én voor hun eigen carrière omdat het hen scherp en creatief houdt. Maar er zijn ook negatieve effecten: bij 4 op 10 werknemers zorgt verandering voor te veel stress en angst en leidt het bij 1 op 5 tot onzekerheid en verwarring. Bij grote bedrijven geven werknemers dit trouwens beduidend vaker aan.

Opvallend is ook dat werknemers duidelijk worstelen met de gevolgen van digitalisering en automatisering. Twee derde van de ondervraagden zegt namelijk dat digitalisering de werkdruk verhoogt, het werk minder menselijk maakt en jobs doet verdwijnen. Ook oordeelt de helft dat automatisering werk saaier en voorspelbaarder maakt, maar evenveel mensen vinden dan weer dat het jobs net verrijkt omdat er meer tijd vrijkomt voor creativiteit en innovatie. De perceptie van verandering wordt bovendien beïnvloed door het opleidingsniveau: werknemers met enkel een diploma secundair onderwijs, schatten verandering negatiever in.

Meer veranderingsmanagement is de boodschap

Verder valt het op dat 7 op 10 respondenten aangeeft dat ze zich niet zozeer onzeker voelen door de verandering zelf, maar wel door de slechte begeleiding. Bovendien vindt minder dan 1 op 5 werknemers dat hun bedrijf verandering goed aanpakt en liefst 6 op 10 vindt dat er te weinig aan veranderingsmanagement wordt gedaan. De grootste boosdoeners zijn de gebrekkige interne communicatie en het gebrek aan overleg. Dat laatste is erg belangrijk voor werknemers want 2 op 3 zegt dat ze graag willen betrokken worden bij beslissingen over verandering.

Maar ook het gebrek aan begeleiding en opleiding speelt een belangrijke rol, vooral dan op vlak van technologie en automatisering. Amper 1 op 5 neemt namelijk actief deel aan opleidingen om zich te wapenen tegen het risico dat hun job ooit zou verdwijnen door automatisering of robotisering. Verder vreest meer dan 1 op 4 dat de kennis en vaardigheden die ze vandaag bezitten, onvoldoende zullen zijn voor de job van morgen. Bovendien loopt 1 op 10 eerder achter op technologische ontwikkelingen die hun werkzekerheid zouden kunnen bedreigen.

Als laatste kan ook ‘Het Nieuwe Werken’ een oplossing bieden. Uit het Red Report blijkt namelijk dat werknemers die meer autonomie krijgen en goed opgeleid worden binnen een open cultuur vaak het meest weerbaar tegen verandering zijn.

Verandering is beste toekomstgarantie

Een deel van onze economie waar de voorbije decennia erg veel veranderde, zijn de industriële sectoren. Marc Lambotte, CEO van Agoria: “Het gaat om bedrijven die te maken hebben met veel internationale concurrentie. Hierdoor zijn ze erg gevoelig voor de hoge ondernemingskosten in ons land. Het is voor hen dus zaak om de beste te zijn om te overleven.” Daarom lanceerde Agoria een veranderingsprogramma om maakbedrijven te begeleiden in de transformatie naar fabrieken van de toekomst. In totaal volgen nu 265 bedrijven, waarvan twee derde KMO’s, dit programma waarin zeven transformaties zitten.

“Uniek in dit programma is dat er veel focus wordt gelegd op het menselijke aspect, want bedrijven die wereldtop willen zijn, hebben naast toptechnologie ook topmedewerkers nodig die meedenken over verandering. Hen betrekken is de succesfactor.” De resultaten spreken voor zich: 16 bedrijven kregen al een ‘Fabriek van de Toekomstlabel’, de productiviteit steeg er, absenteïsme daalde én het aantal jobs steeg met 11 procent.