België mikt op een ambitieuze doelstelling: tegen 2030 moet 80% van de bevolking op arbeidsleeftijd aan het werk zijn. Maar in 2025 blijkt die doelstelling nog ver weg. van 80%, en de verschillen tussen gemeenten zijn groot.
Wat houdt bepaalde regio’s tegen? Waar boekt men vooruitgang? En hoe verschillen werk, werkloosheid en inactiviteit naargelang leeftijd, geslacht, herkomst en woonplaats?
Itinera’s nieuwste rapport biedt voor het eerst een gedetailleerd en interactief beeld van de Belgische arbeidsmarkt – van 2006 tot 2022 – gebaseerd op geolokaliseerde administratieve data.

1. Grensgemeenten scoren zwak in officiële statistieken
Tewerkstellingsgraden liggen opvallend laag in grensgebieden. De reden? Grensarbeid wordt niet meegeteld. Het aantal mensen dat in Luxemburg werkt is met 47% gestegen, terwijl het aantal inkomende grensarbeiders uit Nederland met 55% daalde.

2. Jongeren minder actief, ouderen steeds meer
Jongeren (18-24 jaar): daling van de activiteitsgraad van 56% naar 44%.
Ouderen (55-64 jaar): stijging van 40% naar 66%.
In Brussel werkt slechts 23,6% van de jongeren, in Vlaanderen 39,5%, in Wallonië 30,2%.
(Let op: studentenjobs zijn niet inbegrepen.)

3. Vrouwen boeken terreinwinst, mannen verliezen terrein
De stijgende tewerkstelling is vooral te danken aan vrouwen:
Vlaanderen: +20,6% bij vrouwen vs. +7,9% bij mannen
Wallonië: +11,9% bij vrouwen vs. -8,8% bij mannen
Brussel: geen groei bij vrouwen, -5,8% bij mannen

Ruimtelijke verschuivingen op de arbeidsmarkt

80% van de verschillen in werkgelegenheid speelt zich af binnen de regio’s zelf, niet tussen Vlaanderen en Wallonië. 60% binnen Wallonië, 20% binnen Vlaanderen, 20% tussen beide regio’s.

2. Stedelijke rand neemt het over van de stad. De tewerkstellingsgraad stijgt het sterkst in randgemeenten rond grote steden. Alle grote steden (ook Antwerpen en Gent) hebben nu lagere tewerkstellingscijfers dan hun rand.

3. Vlaamse steden: homogener dan Waalse. Onder de 40 grootste gemeenten:
Vlaamse steden: tewerkstelling rond 75%, relatief gelijk verdeeld
Waalse steden: gemiddeld rond 60%, maar met grotere onderlinge verschillen

Ongelijkheid blijft hardnekkig

Bij vrouwen van niet-Europese origine is de tewerkstelling opvallend laag:
80% van de <25-jarigen en 55-plussers is niet aan het werk
Ter vergelijking: bij Belgische vrouwen gaat het om 68% (<25 jaar) en 32% (55+).
In sommige Brusselse wijken bedraagt het verschil in werkgelegenheid tussen mannen en vrouwen meer dan 25 procentpunten.

Pendelgraag verandert: dichter bij huis werken

Werken gebeurt steeds vaker dichter bij huis:

• Pendel tussen Vlaanderen en Wallonië daalt
• Meer Brusselaars pendelen naar Vlaanderen
• 83% werkt in de eigen regio

Bron: Itinera