De ééndagsafwezigheden in grote bedrijven in België zijn sinds de afschaffing van het ziektebriefje voor één dag dubbel zoveel toegenomen in vergelijking met kleine bedrijven. Bij arbeiders was de stijging vier keer groter in grote bedrijven dan in kleine bedrijven; bij bedienden was de toename twee keer groter.

“Door het hogere aantal ziektemeldingen stijgt de indirecte kost van absenteïsme voor de werkgever. Het is daarom belangrijk dat ze een vinger aan de pols houden en in dialoog gaan met medewerkers die veel ziektemeldingen hebben en samen op zoek gaan naar oplossingen,” zegt Heidi Verlinden, research project manager bij Securex.

Eéndagsafwezigheden dubbel zoveel toegenomen in grote bedrijven in vergelijking met kleine bedrijven

Het aantal werknemers met ééndagsafwezigheden in bedrijven waar het ziektebriefje werd afgeschaft steeg met 67,5% (van 5,44% in de eerste jaarhelft van 2022 naar 9,11% in de eerste jaarhelft van 2024). In kleinere bedrijven – waar doorgaans geen afschaffing is – ziet Securex in dezelfde periode een stijging van 29,9% (van 4,92% naar 6,39%).
Sinds de afschaffing, steeg het aantal ééndagsafwezigheden door ziekte 2,26 keer sterker bij grote bedrijven dan bij kleinere bedrijven.

Eéndagsafwezigheden van arbeiders steeg meer dan vier keer meer dan in kleinere bedrijven

Het aantal arbeiders met ééndagsafwezigheden in bedrijven waar het ziektebriefje werd afgeschaft steeg met 93% (van 8,74% in de eerste jaarhelft van 2022 naar 16,87% in de eerste jaarhelft van 2024) vs. een stijging van 21,3% (van 8,39% naar 10,18%) in de kleinere bedrijven. De twee en drie afwezigheidsdagen bleven stabiel: de drempel is met andere woorden verschoven naar de tweede dag afwezigheid.
Sinds de afschaffing, steeg het aantal arbeiders met ééndagsafwezigheden in grote bedrijven meer dan 4 keer sterker dan in de kleinere bedrijven.

Eéndagsafwezigheden van bedienden steeg bijna twee keer sterker dan in kleinere bedrijven

​Het aantal bedienden met ééndagsafwezigheden steeg met 58,9% in de bedrijven waar het ziektebriefje werd afgeschaft (van 12,74% in de eerste jaarhelft van 2022 naar 20,25% in de eerste jaarhelft van 2024) vs. een stijging met 33,7% (van 11,09% naar 14,83%) in de kleinere bedrijven.

Meer ziektemeldingen per werknemer in grote in vergelijking met kleinere bedrijven

Het aantal ziektemeldingen per werknemer steeg met 11,35% in de bedrijven waar het ziektebriefje werd afgeschaft (van 1,41 ziektemeldingen in de eerste jaarhelft van 2022 naar 1,57 in de eerste jaarhelft van 2024). In kleinere bedrijven bleef het aantal ziektemeldingen stabiel (van 0,59 naar 0,57).

Doordat het gemiddeld aantal ziektemeldingen per werknemer in de grote bedrijven toeneemt, stijgt ook de indirecte kost van absenteïsme voor de werkgever. Dat omdat die bij iedere ziektemelding indirecte kosten maakt: HR moet de administratie opnemen, leidinggevenden moeten het werk herorganiseren, er gebeuren fouten door medewerkers die inspringen, enzovoort. Daarom ‘verkiezen’ werkgevers eerder het scenario van een werknemer die drie dagen aaneensluitend afwezig is, dan het scenario waar een werknemer die zich driemaal ziekmeldt voor één dag.

De analyse van Securex benadrukt het belang voor bedrijven om de vinger aan de pols te houden en op tijd in te grijpen om een eventuele toename van de indirecte kost van absenteïsme te vermijden. ​

“We raden werkgevers aan om een gesprek aan te gaan met medewerkers met een hoog aantal ziektemeldingen. Niet om hen op de vingers te tikken, maar om hun bezorgdheid te uiten over de gezondheid van de medewerker en de invloed op het team. Tijdens dat gesprek kunnen werkgevers en werknemers samen op zoek gaan naar oorzaken en mogelijke oplossingen,” zegt Heidi Verlinden, research project manager bij Securex. “Als werkgevers vermoeden dat er misbruik wordt gemaakt van het systeem, raden we ze aan om eerst de evolutie van het gemiddeld aantal ziektemeldingen per werknemer te vergelijken met sectorgenoten of andere relevante bedrijven, rekening houdend met de sociodemografische kenmerken van hun werknemers. Als dat cijfer in de organisatie hoger ligt of sneller stijgt dan elders, dan ligt dat vermoedelijk niet aan een moedwilligheid van medewerkers, maar eerder aan een algemene behoefte aan bijvoorbeeld meer flexibiliteit, autonomie, mogelijkheden tot recuperatie van een hoge werkdruk, … in de hele organisatie.”

Bron: de cijfers in dit onderzoek zijn gebaseerd op gegevens geregistreerd door werkgevers aangesloten bij het sociaal secretariaat van Securex. Ze gelden voor een gemiddelde werknemer in ondernemingen tot 1000 werknemers in de Belgische privésector. In de eerste helft van 2024 telde de steekproef 21.689 werkgevers en 164.781 werknemers. De werknemers in de steekproef hebben een contract van minstens 30 dagen waarvan minimaal één dag in de bestudeerde periode.