Afgelopen maand zullen naar schatting dubbel zoveel ondernemers een eerste werknemer aangeworven hebben in vergelijking met januari vorig jaar. Een maatregel binnen het kader van de taxshift die ondernemers moet stimuleren om een eerste werknemer aan te werven, is ongetwijfeld een verklaring hiervoor. Ondernemers worden voortaan vrijgesteld van patronale basisbijdragen voor een eerste aanwerving. Het gunstige economische klimaat kan een andere reden zijn.

De lasten op arbeid verlagen om zo het concurrentievermogen van werkgevers te verhogen en extra jobs te creëren. Dat is een van de voornaamste doelstellingen die de regering met de verschillende taxshift-maatregelen voor ogen had. Uit eerste cijfers van SD Worx blijkt alvast dat de maatregel om ondernemers te stimuleren een eerste medewerker aan te werven, zijn effect niet heeft gemist.

Blijven pieken

De stijging is deels te verklaren door de iets kalmere decembermaand in 2015. Het aantal aanvragen viel toen met 7,6% terug ten opzichte van de maand december in 2014: ondernemers wachtten bewust tot 2016 tot de maatregel zou ingaan, dus die komen er al sowieso bij in januari. Maar zoals het er nu naar uitziet zal het aantal ondernemers dat een eerste werknemer aanwerft verdubbelen in januari.

Niet gratis, wel goedkoper

Heel wat ondernemers veronderstellen dat ze hun eerste werknemer volledig gratis, of toch zonder werkgeversbijdragen, kunnen aanwerven. “Dat is een mythe, de realiteit is natuurlijk anders”, klinkt het. “Alleen het patronaal basispercentage wordt vrijgesteld, de bijzondere en sectorale patronale bijdragen blijven wel bestaan. Afhankelijk van het paritair comité waartoe het bedrijf behoort kan het verschil wel beduidend groot zijn.”
Wie bijvoorbeeld een eerste arbeider in de bouw (paritair comité 124) aanwerft met een bruto-uurloon van ruim 15 euro, betaalde daar in 2015 nog 1.063 euro maandelijkse patronale bijdragen voor. Met de nieuwe maatregel wordt dat in 2016 maandelijks 878,71 euro. Een ondernemer die een eerste bediende aanwerft in paritair comité 200 met een bruto-maandloon van 3.000 euro, betaalde vorig jaar maandelijks 324 euro aan patronale bijdragen. Dat wordt vanaf dit jaar 23 euro.

De maatregel in het kort

Ter herinnering: de maatregel bepaalt dat een ondernemer sinds 1 januari 2016 een nagenoeg volledige vrijstelling van (basis)werkgeversbijdragen geniet voor een eerste aanwerving. De vrijstelling geldt voor de volledige tewerkstellingsperiode, dus in principe voor onbepaalde duur. Ze kan worden toegepast op tewerkstellingen die aanvangen tussen 1/1/2016 en 31/12/2020. Binnen deze vijf jaren kan het voordeel ‘opgestart’ worden voor elke ondernemer die voor de eerste keer een werknemer aanwerft. De toepassing van de vrijstelling zal langer kunnen doorlopen dan eind 2020 aangezien het gaat om een vrijstelling gedurende de volledige tewerkstellingsperiode van een eerste werknemer.

Voorlopig weinig impact op extra ondernemingen

Een invloed op extra gestarte ondernemingen is er voorlopig nog niet: uit cijfers van het ondernemersloket bij Xerius blijkt dat het aantal startende ondernemingen in januari 2016 minder dan twee procent is gestegen ten opzichte van een jaar eerder. “Er is nog geen echte stijging, misschien wordt die later dit jaar wel duidelijker. Bovendien is het nog te weinig bekend dat de maatregel ook een verlaging van de sociale bijdrage van de zelfstandige zelf inhoudt, al is het verschil hier veel kleiner. En uiteraard ga je niet zomaar een onderneming starten omdat de aanwerving van een eerste werknemer plots financieel interessanter wordt.”