De Vlaamse regering trekt meer dan ooit de kaart van talent en competenties. Vlaams minister van Werk Philippe Muyters kreeg vrijdag groen licht om het EAD-beleid en ervaringsfonds te hervormen en op die manier de werkzaamheidsgraad van elk talent te verhogen. De nieuwe aanpak is een krachtig samenspel van 3 sporen: begeleiding op maat voor werkzoekenden, ondersteuning van organisaties bij de ontwikkeling van een competentiegericht HR-beleid en vooroordelen wegwerken.

Het decreet Evenredige Arbeidsdeelname (EAD) bestaat 13 jaar, maar vriend en vijand geven toe dat het amper tot resultaten heeft geleid. We moeten dus durven evalueren en veranderen. Want elk talent verdient alle kansen om een job te vinden die op zijn of haar lijf geschreven is.

Bovendien hebben we elk talent nodig op de Vlaamse arbeidsmarkt. Onze werkzaamheidsgraad moet omhoog: tegen 2020 willen we 76% van de Vlamingen op beroepsactieve leeftijd aan het werk hebben. Met de huidige 71,9% zijn we daar nog meer dan 150.000 werkenden van verwijderd. Daarom is het van belang om elk talent in Vlaanderen te benutten en meer mensen gemiddeld langer aan het werk te houden in meer werkbare loopbanen.

Dat is helaas niet voor iedereen even evident: sommige werkzoekenden hebben een grotere afstand tot de arbeidsmarkt dan anderen. Om hen te helpen, werd in 2002 het EAD-decreet in het leven geroepen. De doelstellingen van dit decreet zijn mooi en nodig, maar we moeten eerlijk durven zijn en erkennen dat de instrumenten niet (voldoende) werken. Het huidige EAD-beleid vertrekt nog onvoldoende vanuit de sterkte van een individu. Als we een volwaardige evenredige arbeidsparticipatie van elke werkzoekende en werkende willen, dan moeten we voor 100% de kaart trekken van talent en competenties, en drempels op maat wegwerken.

Vlaanderen is al een hele tijd bezig aan deze omschakeling. Vlaams minister van Werk Philippe Muyters plaatste het competentiebeleid van in het begin hoog op de agenda. Zo sloten de Vlaamse regering en de sociale partners in 2012 een Loopbaanakkoord dat de omslag naar maatwerk en loopbaandenken maakte.

De hervorming van het EAD-beleid past met andere woorden helemaal in deze visie en gaat uit van het activeren van en het investeren in alle talenten. Vlaams minister van Werk Philippe Muyters: “Ik kies hier bewust niet voor een veelheid aan acties, maar voor 3 duidelijke en elkaar versterkende sporen: maatwerk voor werkzoekenden, ondersteuning van organisaties bij de ontwikkeling van een competentiegericht HR-beleid en vooroordelen wegwerken.”

Spoor 1: alle talenten activeren door maatwerk

In de eerste plaats wil minister Muyters inzetten op de begeleiding van werkzoekenden die om verschillende redenen moeilijk toegang vinden tot de arbeidsmarkt. Dat vereist een individuele aanpak. Niet iedereen heeft dezelfde talenten en mogelijkheden, niet iedereen komt dezelfde drempels tegen. Iedereen moet dus kunnen rekenen op maatwerk, ook – en vooral – diegenen die een extra duwtje in de rug nodig hebben.

We vertrekken van wat iemand kent en kan, en helpen inzetten op de competenties die nog versterkt kunnen worden. Zo kan een opleiding Nederlands drempels verlagen voor de een, terwijl een ander werkervaring of een extra opleiding meer kan gebruiken. Dat is de weg die VDAB de jongste jaren bewandelt: maatwerk in het toeleiden, begeleiden en ondersteunen van mensen in hun traject naar werk.

Spoor 2: investeren in alle talenten door in te zetten op HR-beleid van ondernemingen

Daarnaast is het belangrijk om te blijven investeren in talent. Bedrijven met een kwalitatief en competentiegericht HR-beleid gaan duurzaam om met hun werknemers, en dat werpt zijn vruchten af. Minister Muyters wil ondernemingen dan ook ondersteunen om de kwaliteit van het HR-beleid te verbeteren. Ook hier gaan we voor maatwerk: ondernemingen kunnen steun krijgen voor het aankopen van expertise waarbij zij op een gegeven moment het meest gebaat zijn. Concreet zal dit gebeuren via de vernieuwde kmo-portefeuille.

Spoor 3: vooroordelen wegnemen door een mobiliserende strategie

Helaas belemmeren ook vooroordelen het zicht op talenten. Als blijkt dat vooroordelen ervoor zorgen dat sommige mensen moeilijker aan de slag geraken, moeten we daar iets aan doen. Discriminatie kan niet, en thema’s als diversiteit moeten bespreekbaar worden op ondernemingsniveau. Daarom moet er een stevige mobiliserende strategie zijn die vooroordelen doorbreekt en impulsen geeft aan acties op het veld.

Deze vernieuwde aanpak zal er vanzelfsprekend niet op één dag staan. “Het is belangrijk dat deze strategie samen met alle betrokken partners ontwikkeld wordt, zodat we echt komen tot een breed gedragen en mobiliserend project. Ik doe dan ook een oproep naar de sociale partners en andere stakeholders om samen met het departement WSE, VDAB en Syntra Vlaanderen te kijken hoe en waar we het verschil kunnen maken,” zegt minister Muyters.

Overgangsmaatregelen

Uiteraard worden lopende projecten, loopbaan- en diversiteitsplannen in de tussentijd verder ondersteund, en worden er overgangsmaatregelen voorzien. Ook voor de inkanteling van het ervaringsfonds komt er een overgangsperiode.

Minister Muyters: “Ik ben ervan overtuigd dat we met deze totaalaanpak de realisatie van de doelstellingen van het EAD-decreet versnellen, en mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt een duwtje in de rug geven. En dat is nodig, want iedereen verdient dezelfde kansen op de arbeidsmarkt.”