Een op de twee Belgische bedienden, kader- en directieleden in de privésector ontvangt een variabel loon. Dit krijgen ze vooral in de vorm van bonussen, commissies of premies. Ook niet-recurrente prestatiegebonden premies (cao 90) of warranten vullen het brutoloon aan. Bedrijven met 100 tot 499 werknemers keren het vaakst een variabel loon uit (57,6%).

Bedrijven met minder dan vijftig werknemers doen dat het minst (42,1%). In de chemie (81,2%), de farmaceutische sector (74,6%) en de industrie (58,8%) komt een variabel loon het vaakst voor, in de sociale en medische sector het minst (39,9%). Werknemers in Wallonië krijgen opvallend vaak een variabel loon. Dit blijkt uit cijfers van HR-dienstverlener SD Worx.

Een variabel loon is verbonden aan collectieve of individuele prestaties of omstandigheden, zoals vergoedingen voor ploegenwerk. Variabel loon uitbetaald in de vorm van bruto bonussen, commissies of premies (waaronder ook premies voor werkomstandigheden), is veruit het populairst: 37% van de bedienden in België ontvangt dit. Andere vormen van een variabel loon zijn niet-recurrente prestatiegebonden premies (18,1%), vastgelegd in CAO 90, en warranten (5,1%).

Werknemers in bedrijven vanaf duizend werknemers ontvangen het vaakst een in cash uitbetaald variabel loon (42,2%). Daartegenover ontvangen ze dan weer het minst niet-recurrente prestatiegebonden premies (12,7%) en warranten (2%). Deze zijn het populairst in bedrijven met 100 tot 249 werknemers: 28,1% van de werknemers ontvangt niet-recurrente prestatiegebonden premies, 8,8% ontvangt warranten.

Werknemers in Vlaams-Brabant (54,1%), Brussel (54,7%) en Wallonië (56,7%) ontvangen het vaakst een variabel loon bovenop hun vast inkomen. De grote aanwezigheid van industrie verklaren de hogere cijfers in Wallonië. Waar veel in shiften wordt gewerkt, ontvangen de werknemers premies hiervoor. West-Vlaamse werknemers krijgen het minst vaak een variabel loon (45,1%).

Variabel loon in de medische sector bijna uitsluitend vergoedingen voor werkomstandigheden

In de sociale en medische sector ontvangen werknemers minder dan gemiddeld een variabel loon: slechts vier op de tien werknemers in deze sector hebben hier recht op. Opvallend: het gaat hier zo goed als altijd over variabel loon dat maandelijks wordt uitbetaald voor werkomstandigheden; 39,7% van de werknemers ontvangt dit. Slecht 0,2% ontvangt niet-recurrente prestatiegebonden premies en 0,1% ontvangt warranten. Deze twee vormen van variabel loon komen in geen enkele andere sector minder voor.

Hoe hoger de functie, hoe hoger het variabel loon

In het algemeen stijgt het variabel loon met de functie, al zijn er enkele verschillen op sectorniveau. Het variabel loon van directie en hogere kaderleden in de farmaceutische sector komt overeen met gemiddeld 11,5% van hun jaarsalaris. Bij senior profielen en managers is dat 10,2%. Voor bedienden in deze sector bedraagt het variabel loon dan weer amper 1,7% van hun vast jaarsalaris.
Dat is een groot verschil met bedienden in de sociale en medische sector: het variabel loon in cash komt overeen met 9,8% van het vast jaarsalaris, het hoogste cijfer voor bedienden over alle sectoren heen. Dit komt opnieuw door de shiftvergoedingen in deze sector.