Dwangarbeid in de privésector genereert 236 miljard Amerikaanse dollar aan illegale winsten per jaar, zo blijkt uit een nieuw rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Het totale bedrag aan illegale winsten uit dwangarbeid is sinds 2014 gestegen met 64 miljard dollar (37 procent), een dramatische toename door zowel een stijging van het aantal mensen dat gedwongen wordt te werken, als hogere winsten die worden gemaakt door slachtoffers uit te buiten.

Het ILO-rapport Profits and Poverty: the economics of forced labour schat dat mensenhandelaren en criminelen bijna 10.000 dollar per slachtoffer verdienen, tegenover 8.269 dollar (gecorrigeerd voor inflatie) tien jaar geleden.

De totale jaarlijkse illegale winsten uit dwangarbeid zijn het hoogst in Europa en Centraal-Azië (84 miljard dollar), gevolgd door Azië en het Stille Oceaangebied (62 miljard dollar), Noord- en Zuid-Amerika (52 miljard dollar), Afrika (20 miljard dollar) en de Arabische Staten (18 miljard dollar).

Wanneer illegale winsten worden uitgedrukt per slachtoffer, zijn de jaarlijkse illegale winsten het hoogst in Europa en Centraal-Azië, gevolgd door de Arabische Staten, Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië en het Stille Oceaangebied.

In Europa en Centraal-Azië en Noord- en Zuid-Amerika, waar het totale aantal slachtoffers veel lager ligt dan in Azië en het Stille Oceaangebied, is de hoge winst per slachtoffer een belangrijke drijvende kracht achter de totale illegale winst.

Gedwongen commerciële seksuele uitbuiting is goed voor meer dan twee derde (73 procent) van de totale illegale winst, ondanks het feit dat de slachtoffers hiervan slechts 27 procent uitmaken van het totale aantal slachtoffers in dwangarbeid.

Er is een enorm verschil in winst per slachtoffer tussen gedwongen commerciële seksuele uitbuiting en andere vormen van niet door de overheid opgelegde dwangarbeid – respectievelijk 27.252 dollar tgv. 3.687 dollar winst per slachtoffer.

Na gedwongen commerciële seksuele uitbuiting is de sector met de hoogste jaarlijkse illegale winsten uit dwangarbeid de industrie, met 35 miljard dollar, gevolgd door diensten (20,8 miljard dollar), landbouw (5,0 miljard dollar) en huishoudelijk werk (2,6 miljard dollar). Deze illegale winsten zijn de lonen die rechtmatig in de zakken van de arbeiders thuishoren, maar in plaats daarvan in de handen van hun uitbuiters blijven als gevolg van hun dwangpraktijken.

In 2021 waren er op een willekeurige dag 28 miljoen mensen in dwangarbeid. Dit cijfer komt neer op 3,5 mensen voor elke duizend mensen in de wereld. Tussen 2016 en 2021 steeg het aantal mensen in dwangarbeid met 2,7 miljoen.

“Mensen die dwangarbeid verrichten zijn onderworpen aan verschillende vormen van dwang, waarvan het opzettelijk en systematisch inhouden van loon tot de meest voorkomende behoort. Dwangarbeid houdt cycli van armoede en uitbuiting in stand en raakt het hart van de menselijke waardigheid. We weten nu dat de situatie alleen maar erger is geworden. De internationale gemeenschap moet dringend de handen ineenslaan om een einde te maken aan dit onrecht, de rechten van werknemers te beschermen en de beginselen van eerlijkheid en gelijkheid voor iedereen te handhaven,” zei Gilbert F. Houngbo, Directeur-generaal van de IAO.

Het rapport benadrukt dat er dringend moet worden geïnvesteerd in handhavingsmaatregelen om illegale winststromen een halt toe te roepen en de daders aansprakelijk te stellen. Het beveelt aan om de wettelijke kaders te versterken, opleidingen voor handhavingsambtenaren te voorzien, de arbeidsinspectie uit te breiden naar risicosectoren en de coördinatie tussen arbeids- en strafrechtelijke handhaving te verbeteren.

Handhavingsacties moeten deel uitmaken van een holistische aanpak die de onderliggende oorzaken en de bescherming van slachtoffers, prioritair behandelt, benadrukt het rapport.

Het Protocol van 2014 bij het Verdrag betreffende dwangarbeid van 1930 en de Aanbeveling van 2014 inzake dwangarbeid (aanvullende maatregelen) (nr. 203) bieden een strategisch kader voor alomvattende actie.

Bron: IAO-Bureau voor de EU en de Beneluxlanden