Hoewel het meer onzekerheid met zich meebrengt en jarenlang bekampt werd, kijkt liefst zes op de tien werknemers toch positief naar de herinvoering van de proefperiode de eerste zes maanden van een nieuwe job. Zo blijkt uit een bevraging bij 1.000 Belgen door hr-dienstengroep Liantis. Meer dan 70% vindt dat het een onnodig lange opzegtermijn voorkomt als er geen match is met het bedrijf.

In het nieuwe regeerakkoord voorziet de Arizona-regering een herinvoering van de proefperiode bij een nieuwe arbeidsovereenkomst. Dit wil zeggen dat het contract in de eerste zes maanden door beide partijen opgezegd kan worden met een opzegtermijn van amper één week. Het systeem bestond vroeger al maar ging in 2014 op de schop.

Dit past in de ambitie van de regering om de arbeidsmarkt en ontslagprocedures flexibeler te maken. Ook in 2017 lag de herinvoering van de proefperiode op tafel bij de regeringsvorming, maar dit kwam er niet omdat er een te grote onzekerheid in gezien werd voor de werknemers.

“Goede maatregel”

Hoewel ongeveer de helft van de werknemers (49,7%) erkent dat het mogelijk meer onzekerheid zal meebrengen, vindt 61,5% het toch een goede maatregel. Slechts 18,7% vindt het geen goed idee. Flexibiliteit primeert dus boven zekerheid, zo blijkt.
72,1% zegt immers dat het een onnodig lange opzegtermijn kan voorkomen als al duidelijk is dat er geen match is met het bedrijf. 59,8% gelooft ook dat het bedrijf zo meer moeite zal doen om een medewerker te kunnen behouden en 69,9% gelooft dat de medewerker ook meer gemotiveerd zal worden om zich snel in te werken. Slechts een derde vreest dat het er net voor zal zorgen dat er minder moeite gestoken wordt in de onboarding van nieuwe medewerkers.

“Uitwerking wordt belangrijk”

“Wat in het regeerakkoord staat, is voorlopig wel erg summier. Het enige wat we weten is dat, tegen 31 december 2025 in overleg met de sociale partners, de proeftijd opnieuw zal ingevoerd worden. Maar betekent dit dat het vroegere systeem, van voor 1 januari 2014 van bij de bedienden ook van toepassing zijn met alle voorwaarden van toen? Dat is voorlopig nog onduidelijk. Vroeger was het zo dat je in de eerste maand bijvoorbeeld pas na het verlopen van die eerste maand afscheid van elkaar kon nemen. Maar of dat nu ook het geval zal zijn, is dus nog koffiedik kijken”, zegt Matthias Debruyckere, juridisch expert bij hr-dienstengroep Liantis.

“Dit kan in het voordeel zijn van de medewerker. Momenteel is het zo dat als je start bij een nieuwe werkgever, je tot 3 maanden een opzegtermijn van één week moet geven, maar vanaf 3 maanden wordt dit twee weken. Dus dat zou dan voor die ganse periode van 6 maanden gereduceerd worden naar één week. Voor de werkgever is het zo dat bij een anciënniteit van de medewerker tot 3 maanden er maar één week opzeg gegeven moet worden, maar daarna wordt het 3 weken opzeg en per maand anciënniteit die erbij komt stijgt de opzeggingstermijn telkens met een week. Dus vanaf pakweg 5 maanden anciënniteit zit je aan 5 weken. Met het nieuwe systeem zou er dus zowel voor de werknemer als voor de werkgever meer flexibiliteit komen om in de eerste 6 maanden afscheid van elkaar te nemen.”

“Het is nog afwachten wat de impact zal zijn voor een medewerker van een ontslag tijdens de proefperiode op de werkloosheidsuitkering. Gaat hij of zij daar dan recht op hebben? We zijn dus benieuwd ook naar de uitwerking van de regelgeving rond de werkloosheidsuitkering. En er zijn nog enkele onzekerheden die uitgewerkt moeten worden, zoals de eventuele verlenging van de proefperiode door een periode van ziekte. Nog iets om mee rekening te houden voor werkgevers, is dat de herintroductie van de proeftijd niet betekent dat je elke medewerker zomaar altijd ontslag kan geven. Sommige werknemers kunnen ook tijdens de proeftijd genieten van een ontslagbescherming, bijvoorbeeld als ze zwanger zijn”, besluit Matthias Debruyckere.

Reactie werkgeversorganisatie

Dit onderzoek toont aan dat werkgevers zelf ook vragende partij zijn voor meer flexibiliteit, zo klinkt het bij ondernemersorganisatie UNIZO. De herinvoering van de proefperiode komt ook de werknemer ten goede. Dit hebben de regeringspartijen goed begrepen toen dit in het regeerakkoord werd opgenomen. UNIZO roept de minister op om snel werk te maken van meer flexibiliteit, waaronder in het ontslagrecht.