De Vlaamse vakbonden, werkgeversorganisaties en lokale besturen hebben samen het pact ‘Samen en Lokaal voor Werk’ ondertekend. Hiermee willen ze mensen die momenteel niet werken, moeilijk te bereiken zijn of ver van de arbeidsmarkt staan, helpen aan een duurzame baan. Door de lokale samenwerking te versterken, willen de organisaties de krapte op de arbeidsmarkt aanpakken en de werkzaamheidsgraad verhogen. Dit initiatief bevordert sociale mobiliteit en draagt bij aan een gezonde lokale samenleving.

Met dit pact bevestigen de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) hun engagement dat ze eerder met de Vlaamse Regering aangingen.

Danny Van Assche, voorzitter SERV: “VDAB is de expert in arbeidsbemiddeling en de lokale besturen staan dicht bij de mensen. Steden en gemeenten kunnen mensen bereiken die niet actief zijn en hen begeleiden richting de arbeidsmarkt. De combinatie van de expertise van de VDAB en lokale besturen geeft een boost aan de lokale arbeidsbemiddeling. Zo zetten we een stap dichter naar het invullen van openstaande vacatures in Vlaanderen.”

Wim Dries, voorzitter VVSG: “Alles gebeurt lokaal. Hier bundelt men inzichten en krachten in ecosystemen met partners die hetzelfde doel hebben: de werkzaamheidsgraad verhogen. Lokaal komen werk, wonen, onderwijs en gezondheid immers samen en kan men drempels naar werk aanpakken. Bovendien kan men niet-beroepsactieven beter bereiken en ondersteunen richting werk.”

Naar een werkzaamheidsgraad van 80%

Het aantal niet-ingevulde vacatures blijft zorgwekkend hoog in Vlaanderen. Werkgevers richten zich daarom niet alleen op werkzoekenden of mensen die van job willen veranderen, maar ook op degenen die nu niet actief zijn op de arbeidsmarkt en wel willen werken. De VDAB en de lokale besturen (gemeenten en OCMW’s) hebben echter niet altijd de juiste instrumenten om hen te bereiken, omdat de redenen waarom mensen niet werken, uiteenlopen. Dit kan variëren van uitkeringsgerechtigde werkzoekenden met schulden of verslaving tot leefloongerechtigden die de weg naar beschikbare steunmaatregelen niet vinden en personen die niet werkend of werkzoekend zijn en tot hiertoe hun weg niet vinden naar een gepaste job.

Doelen van het pact

In juni 2023 ondertekenden de Vlaamse Regering, SERV en VVSG een engagementsverklaring met vier doelen:

• Mensen uit de brede arbeidsmarktreserve activeren en aantrekken.
• Mensen aan de slag houden in duurzame en werkbare loopbanen.
• Ondernemingen perspectief bieden om het nodige talent te vinden.
• Talent blijven ontwikkelen en mensen versterken via levenslang leren.

Samenwerkingspact voor een daadkrachtig arbeidsmarktbeleid

Door hun gezamenlijke expertise en netwerken te delen, zetten de Vlaamse sociale partners en lokale besturen een krachtige hefboom in werking. Op lokaal niveau kunnen diverse levensdomeinen samenkomen en drempels voor mobiliteit, welzijn en kinderopvang worden weggenomen. Elke partner wordt op zijn sterkte ingezet, en waar er meerwaarde is, zullen de sociale partners en lokale besturen meer samenwerken. Het doel is een gezonde lokale samenleving met tevreden burgers en ondernemingen, waar iedereen kansen krijgt om via werk te participeren in de gemeenschap.

Wat verandert er?

De SERV en VVSG willen maatwerk leveren voor drie doelgroepen: niet-beroepsactieven zonder uitkering, werkzoekenden zonder werk met multi-problematiek en leefloongerechtigden. Om deze groepen te bereiken en stappen naar werk te laten zetten, is een passend instrumentarium essentieel. Het pact benadrukt het belang van goede samenwerking tussen verschillende partners en het optimaliseren van bestaande instrumenten voordat nieuwe worden ontwikkeld.

Een integrale aanpak op lokaal, bovenlokaal en Vlaams niveau is noodzakelijk om complexe uitdagingen aan te pakken. Door samen te werken en silo’s te doorbreken, komen duurzame oplossingen in zicht die verder reiken dan individuele beleidsdomeinen.

Het pact pleit voor een coherent Vlaams beleidskader dat richting geeft aan lokaal arbeidsmarktbeleid, met voldoende ruimte voor gedifferentieerd lokaal beleid om in te spelen op lokale noden en mogelijkheden. Adequate financiering is cruciaal voor het succes van het pact. Bij de uitvoering van dit pact wordt projectmatige financiering voor structureel beleid omgezet naar structurele financiering.

Het pact streeft naar versterkte samenwerking op lokaal en bovenlokaal niveau, met goed functionerende lokale partnerschappen en verbeterde en actiegerichte samenwerkingsovereenkomsten tussen VDAB en lokale besturen. De SERV en VVSG benadrukken het belang van actuele arbeidsmarktdata voor beleidsbeslissingen en een betere informatiedoorstroom.

Tot slot roepen de SERV en VVSG de nieuwe Vlaamse Regering en VDAB op om dit pact om te zetten in concrete beleidsinitiatieven.