Musculoskeletale aandoeningen (MSA) ontstaan wanneer je lange tijd dezelfde lichaamsdelen belast. Vaak voorkomende klachten zijn dan pijn aan de rug, polsen of nek. Deze MSA’s vormen een groeiende uitdaging voor zowel de gezondheidszorg als de economie in België. Tussen 2013 en 2018 is de prevalentie van deze aandoeningen aanzienlijk toegenomen, met een directe impact op bedrijven en hun medewerkers. We geven graag een overzicht van de belangrijkste bevindingen van recent onderzoek en bieden praktische oplossingen om de impact van MSA’s te verminderen.

Prevalentie en impact

In 2018 hadden maar liefst 2,5 miljoen Belgen minstens één musculoskeletale aandoening. Osteoartritis en lage rugpijn zijn de meest voorkomende vormen, waarbij lage rugpijn de grootste bijdrage levert aan de gezondheidslast. Deze aandoeningen beperken niet alleen de mobiliteit en het welzijn van medewerkers, maar leiden ook tot aanzienlijk werkverzuim en verminderde productiviteit.

Economische kost

De economische kost van MSA’s is aanzienlijk. Jaarlijks bedragen de kosten voor medische uitgaven en werkverzuim door deze aandoeningen gemiddeld 5 miljard euro. Lage rugpijn blijkt de duurste aandoening te zijn, wat benadrukt hoe belangrijk het is om preventieve maatregelen te nemen. De financiële impact voor ondernemers beperkt zich niet alleen tot de directe kosten, maar omvat ook indirecte kosten zoals verminderde productiviteit en verhoogde werkdruk voor andere medewerkers.

Nieuwe wetgeving ergonomie

Er is een duidelijke link tussen MSA en fysiek belastend werk. De Belgische overheid publiceerde op 25 mei 2024 nieuwe wetgeving ergonomie. Het doel van deze wetgeving is om jou als werkgever te stimuleren om MSA op het werk preventief aan te pakken en algemeen meer in te zetten op ergonomie op het werk. Door de werkomgeving aan te passen aan de fysieke noden van de werknemers, zorg je er ook voor dat de werkhervatting én re-integratie van zieke medewerkers vlotter verloopt.

Als je aantoont belang te hechten aan een gezonde werkplek voor je medewerkers, maak je fysiek belastende jobs bovendien aantrekkelijker op een krappe arbeidsmarkt.

Wat kan je er als werkgever aan doen?

Met een goed uitgewerkt stappenplan kan je op een gestructureerde manier de ergonomie voor je medewerkers duurzaam verbeteren. We sommen hieronder alvast enkele maatregelen op:

• Aankoop, ontwerp en inrichting van werkposten: voorkom klachten door al van bij het ontwerp en de inrichting van de werkposten kwalitatieve arbeidsmiddelen te voorzien. Dat kan door ergonomische criteria mee op te nemen in je aankoopbeleid.
• Een risicoanalyse ergonomie (laten) uitvoeren om de ergonomische knelpunten op te sporen en prioriteiten te bepalen.
• Op basis van deze risicoanalyse neem je maatregelen om de werkomstandigheden te verbeteren. Deze maken deel uit van je jaaractieplan en je globaal preventieplan. Al die maatregelen samen leiden tot een doeltreffend en gedragen ergonomiebeleid.
• In een laatste stap leid je je medewerkers op in het gebruik van de hulp- en arbeidsmiddelen en sensibiliseer je hen over de ergonomische risico’s.
• Last but not least: de sleutel tot succes door acties rond o.a. ergonomie ligt vooral in de bedrijfscultuur. Uit onderzoek dat we voerden in samenwerking met UGent blijkt namelijk dat bedrijven met een meer betrokken, collegiale cultuur betere resultaten behaalden.

Beter voorkomen dan genezen

Musculoskeletale aandoeningen vormen een aanzienlijke uitdaging voor zowel de gezondheid van medewerkers als voor de economische stabiliteit van bedrijven. Door te investeren in preventieve maatregelen en het bevorderen van een gezonde werkomgeving, kan je als werkgever of preventieadviseur de impact van deze aandoeningen verminderen. De risicoanalyse ergonomie is hierbij de leidraad. Dit leidt niet alleen tot een gezondere en productievere werkomgeving, maar ook tot lagere kosten op de lange termijn.

Bron: Liantis