Vijf jaar na haar eerste studie over digitalisering presenteert ACLVB een nieuwe analyse over de impact van artificiële intelligentie (AI) op economie, arbeidsmarkt en werk. De opmars van generatieve AI – zoals ChatGPT – maakt duidelijk dat deze technologie fundamentele veranderingen teweegbrengt op de werkvloer.

“AI herschrijft niet alleen hoe we werken, maar ook wie beslist, wie controle heeft en wie profiteert,” zegt Gert Truyens, Nationaal Voorzitter van ACLVB. “Met onze voorstellen willen we ervoor zorgen dat de mens centraal blijft staan, óók in deze digitale revolutie.”

Analyse én representatieve bevraging

De studie van ACLVB, waarop de beleidsvoorstellen zijn gebaseerd, combineert internationale lectuur met een grootschalige bevraging van duizenden leden en afgevaardigden.

Enkele opvallende resultaten:

• 8% verwacht dat het grootste deel van hun jobtaken geautomatiseerd kan worden, nog eens 55% verwacht dat voor een deel van hun jobtaken.
• 1 op 2 werknemers kreeg het voorbije jaar geen of max. 2 dagen opleiding.
• In bedrijven waar AI wordt ingevoerd, rapporteren werknemers meer stress, toezicht en werkdruk.
• Minder dan 1 op 3 van de afgevaardigden was vertrouwd met cao 39 over technologische verandering – een tekst uit 1983 die dringend aan vernieuwing toe is.

ACLVB waarschuwt voor toenemende ongelijkheid en een digitale (AI-)kloof, die vooral kortgeschoolden, vrouwen en administratieve beroepen treft. “Zonder correcties kunnen AI-systemen bestaande scheeftrekkingen verergeren, in plaats van rechtzetten,” aldus de voorzitter.

“2×2-aanpak” voor een eerlijke en mensgerichte digitale transitie

ACLVB schuift een “2 x 2-aanpak” naar voren: overheden én sociale partners nemen samen verantwoordelijkheid, met als hefbomen monitoring van de AI-impact en begeleiding van werknemers via opleiding en overleg.

Daarenboven moet er volgens ACLVB ook aandacht zijn voor o.a. volgende beleidsmaatregelen:

• Actualisatie en uitbreiding van cao 39.
• Een duurzaamheidstoets voor AI-infrastructuur zoals datacentra.
• Een verantwoord AI-gebruik via charters, opleiding en transparantie stimuleren.

“Zonder een helder beleid, duidelijke afspraken en overleg dreigt AI een systeem te worden dat mensen uitsluit in plaats van versterkt,” besluit Truyens.

Bron: ACLVB