Zomervakantie hoort een periode van ontspanning te zijn – een kans om echt los te koppelen, op te laden en met frisse moed opnieuw aan de slag te gaan. Toch blijkt uit recent onderzoek van recruitment specialist Robert Walters onder Belgische professionals dat de terugkeer naar het werk voor velen gepaard gaat met stress, angstgevoelens en zelfs schuld. En dat heeft gevolgen, zowel voor het welzijn van werknemers als voor de productiviteit op de werkvloer.

Uit de bevraging blijkt dat bijna de helft van de Belgische professionals (47%) zich gestresseerd of zenuwachtig voelt bij de gedachte aan terugkeren naar het werk na een zomervakantie. 15% geeft zelfs aan zich “zeer angstig” te voelen.

Özlem Simsek, managing director bij Robert Walters, merkt op: “Jaarlijks verlof is bedoeld om professionals een adempauze te geven en een kans om te resetten – het zou niet mogen leiden tot meer stress dan voordat ze op vakantie gingen.”

Inbox-stress als grootste boosdoener

De grootste stressfactor voor Belgische werknemers bij of na terugkeer van vakantie is zonder twijfel de overvolle inbox: 45% geeft dit aan als hun grootste bron van spanning. Andere belangrijke stressoren zijn het missen van belangrijke updates (23%), problemen met overdracht of achterstallig werk (18%) en de angst om achter te lopen (15%).

De stress is dermate aanwezig dat veel professionals toegeven blustactieken toe te passen op verlof: 65% van de respondenten checkt tijdens hun jaarlijkse verlof hun werkmails om de achterstand bij terugkeer te beperken of om urgente zaken in de gaten te houden.

“Dankzij moderne tools zijn we vandaag de dag overal en altijd bereikbaar, wat flexibiliteit en vrijheid biedt. Maar die constante connectiviteit zorgt er ook voor dat veel professionals zelfs tijdens hun vakantie druk voelen om regelmatig hun werk op te volgen,” vertelt Özlem.

Schuldgevoel houdt werknemers van vakantie weg

Professionals beperken hun vakantiestress niet alleen door hun mailbox te blijven checken – ze stellen hun verlof zelfs regelmatig uit. Maar liefst 56% geeft aan vaak of geregeld vakantiedagen uit te stellen door schuldgevoelens of aanhoudende werkdruk.

“Wanneer medewerkers zich schuldig voelen over het nemen van verlof, kan dat wijzen op een probleem in de bedrijfscultuur’, waarschuwt Özlem. “Leidinggevenden moeten hun teamleden duidelijk maken dat rust nemen geen teken van zwakte is, maar een voorwaarde voor duurzame prestaties.”

Collectieve sluiting: oplossing of net meer stress?

Collectief zomerverlof, in bepaalde sectoren zoals de bouw en de maakindustrie al jaren een vaste praktijk, zou een oplossing kunnen bieden voor de post-vakantie stress: iedereen gaat tegelijk met vakantie, wat helpt om het gevoel van achterstand of “FOMO” (Fear of Missing Out) te vermijden.

Bij Belgische professionals blijft het enthousiasme daarvoor echter beperkt: slechts 16% steunt sterk het idee van een collectieve sluiting, terwijl 55% voorkeur geeft aan persoonlijke flexibiliteit en het recht om zelf te bepalen wanneer men vakantie neemt.

Opvallend: 57% van de Belgische professionals geeft wél aan dat het makkelijker is om te ontspannen als ook de rest van het team met verlof is. Toch blijkt dat in de praktijk niet voldoende om een stuk vrijheid in te ruilen voor collectieve sluitingen.

Europees fenomeen

België is zeker niet het enige land waar vakantiestress speelt, maar er zijn interessante verschillen.

In Zwitserland ligt de post-vakantie stress nog hoger: 53% voelt zich angstig of gestresseerd bij terugkeer, waarvan maar liefst 29% zeer angstig. Zwitserse werknemers checken iets vaker hun mail op vakantie (66%). Ook schuldgevoel speelt daar sterker: 71% vermijdt soms verlof door werkdruk.

In Spanje en Frankrijk zijn de stressniveaus een stuk hoger dan in België, met respectievelijk 63% en 64% die zich zenuwachtig voelen na vakantie. Opvallend is dat collectieve zomersluitingen in Frankrijk wel populair zijn: 60% zegt er beter door te kunnen ontspannen, tegenover slechts 20% in Spanje.

In het Verenigd Koninkrijk zijn de cijfers het extreemst: 78% voelt zich angstig en gestresseerd bij terugkeer na vakantie. Meer dan de helft checkt regelmatig werkmails tijdens verlof.

De juiste cultuur creëren

De resultaten van het onderzoek tonen aan dat vakantie lang niet altijd gelijk staat aan echte rust. Inboxstress, continue bereikbaarheid en het ontbreken van duidelijke overdracht zorgen ervoor dat veel werknemers hun vakantie niet ten volle benutten, of zelfs twijfelen om ze op te nemen.

“Er is echter geen one-size-fits-all oplossing,” verklaart Özlem. “Wat veel belangrijker is, is het creëren van een werkcultuur waarin loskoppelen écht wordt aangemoedigd – ongeacht of er collectief of individueel verlof wordt genomen.”