In België bedraagt de werkzaamheidsgraad voor vrouwen van niet-EU-origine slechts 49%, tegenover 66% van de mannen van niet-EU-origine en 75% van de vrouwen van Belgische afkomst. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, uitgevoerd door de KU Leuven en de Universiteit Antwerpen. België is zo een van de Europese landen met de grootste werkgelegenheidskloof voor vrouwen met een niet-EU-origine.

Ongeveer een derde van de kloof tussen de werkzaamheidsgraad van vrouwen van niet-EU-origine en van vrouwen van Belgische afkomst kan verklaard worden door verschillen in opleidingsniveau en gezinsgrootte. Met identieke socio-demografische kenmerken zou het verschil in werkzaamheidsgraad tussen deze twee bevolkingscategorieën met 9 procentpunten verkleinen.

De resterende twee derde kan echter niet verklaard worden door deze socio-demografische variabelen. De studie wijst op een aantal structurele belemmeringen die buiten het bereik van een statistische analyse liggen: onvoldoende beheersing van de landstalen, niet-erkenning van niet-Europese diploma’s, vooroordelen en discriminatie bij de aanwerving. Daarom combineert de studie een kwantitatieve analyse met veldinterviews, waardoor de betrokkenen zelf een stem krijgen. Veel vrouwen met een migratieachtergrond bevestigen deze moeilijkheden en benadrukken dat hun competenties en beroepservaring ondergewaardeerd worden.

“Vrouwen van niet-EU-origine worden geconfronteerd met verschillende moeilijkheden: naast discriminatie op grond van gender en afkomst, zijn er de taalbarrières, vooroordelen, moeilijkheden bij de toegang tot kinderopvang en beperkte professionele en sociale netwerken. Deze obstakels belemmeren niet alleen hun economische participatie, maar ook hun maatschappelijke integratie.” aldus Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut.

Aanbevelingen voor het wegnemen van de belemmeringen op de arbeidsmarkt

Het Instituut formuleert een aantal aanbevelingen om deze kloven duurzaam te verkleinen:

• De trajecten voor integratie op de arbeidsmarkt personaliseren om beter rekening te houden met de migratietrajecten van vrouwen van niet-EU-origine en de kwetsbaarheid op administratief en economisch vlak die daarmee gepaard gaat.
• Proefprojecten voor de sociaal-professionele integratie van vrouwen van niet-EU-origine stimuleren en ondersteunen, zoals coaching in bedrijven.
• De erkenning en de gelijkwaardigheid van buitenlandse diploma’s vergemakkelijken, voornamelijk in de zorgsector, door het ontwikkelen van overbruggingsprogramma’s waardoor mensen die buiten de EU hebben gestudeerd, hun kennis kunnen bijspijkeren en hun vaardigheden kunnen valoriseren.
• Een centraal loket opzetten dat fysiek toegankelijk is en in meerdere talen beschikbaar is, om duidelijke en gecentraliseerde informatie te geven over de procedures voor de gelijkwaardigheid van diploma’s.
• Betaalbare taalcursussen aanbieden die afgestemd zijn op de professionelebehoeften van vrouwen van niet-EU-origine en passen bij hun gezinsleven (bijvoorbeeld met aangepaste lesroosters of hybride formules).
• Het aanbod van kwalitatieve, betaalbare en flexibele kinderopvang verbeteren, zodat vrouwen van niet-EU-origine administratieve procedures kunnen afhandelen, een opleiding kunnen volgen of een baan kunnen vinden.

Deze aanbevelingen zijn in overeenstemming met de studie Vrouwen in kwetsbare situaties op de arbeidsmarkt, die gepubliceerd werd in juni 2025.

Tot slot gaven de vrouwen die gesproken werden voor het onderzoek aan dat hun vaardigheden vaak ondergewaardeerd worden of dat ze zelfs discriminatie ervaren. Ook dat staat hun kansen op een vaste, goede baan in de weg. Het Instituut plant verder onderzoek om deze problematiek nog beter in kaart te brengen en verdere aanbevelingen te doen.

Bron: Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen