December is na de zomermaanden dé populairste maand voor vakantie. Bijna 13 % van de toegekende vakantiedagen wordt in december opgenomen. Dat betekent dat de Belgische werknemers net geen 21 % van de totale arbeidsuren van december presteren wegens vakantie. Belgen nemen de eerste 3 maanden van het jaar bijna geen vakantie.

December is samen met de maanden juli en augustus goed voor een opname van 54 % van alle vakantiedagen van een heel jaar. Maar niet in alle sectoren piekt de vakantie in de eindejaarsperiode. Annelies Baelus, Director Acerta Consult: “Vooral in de dagen tussen Kerst en Nieuw blijft de Belgische werknemer thuis van het werk. Die donkere periode blijft blijkbaar de periode bij uitstek om vrij te nemen en wellicht met familie en vrienden door te brengen. Dat is in bepaalde sectoren zo, denk bijvoorbeeld aan de bouw. In december heb je daar een collectieve sluiting. En in de dienstensector is de kalmte een kwestie van selffulfilling prophecy: mensen nemen vakantie, waardoor de vraag naar diensten minder wordt, waardoor mensen vakantie nemen, enz.”

Resterende vakantiedagen opnemen in december is niet zonder gevaar

Belgen starten zuinig met het opnemen van hun vakantie. De eerste 3 maanden van het jaar nemen werknemers quasi geen vakantie. Er is een beperkte piek te zien in de paasvakantie (in het jaar 2017 viel deze in april). En vooral in de maanden juli en augustus gunnen ze zich een langere periode van vrijaf, om dan in de tweede helft van het jaar, met een absolute piek tussen Kerst en Nieuw, de resterende vakantiedagen op te nemen.

Annelies Baelus: “Deze cijfers lijken te bevestigen wat velen vaststellen: in het begin van het jaar is de Belgische werknemer erg voorzichtig met het nemen van vakantie. Liever op veilig spelen en voldoende vakantie overhouden “voor het geval er zich iets onverwachts voor zou doen, waarvoor deze vakantie gebruikt kan worden”. We zien tegelijkertijd dat het “verlof om dwingende redenen”, een maatregel die toelaat om onbetaald verlof te nemen als zich bepaalde ingrijpende gebeurtenissen voordoen, slechts zeer weinig wordt gebruikt.”

Werkgevers moeten er wel voor zorgen dat hun werknemers hun vakantie kunnen nemen. Dat betekent niet noodzakelijk dat ze de werknemers hun vakantie moeten toestaan in december. Misschien is dat wel net onmogelijk omdat het dan alle hens aan dek is. Maar dan moet de werkgever dat ook wel tijdig aan zijn werknemers duidelijk maken en hen er op wijzen dat ze hun vakantie tijdig moeten inplannen.

Vakantie als element van het verloningspakket

Vandaag kunnen werkgevers voorzien dat de waarde van extralegale vakantiedagen in een budget wordt opgenomen om andere benefits te financieren. Uit een eerdere bevraging heeft Acerta reeds kunnen besluiten dat 31 % van de werknemers vragende partij is om wettelijke en/of extra-wettelijke vakantiedagen te kunnen inruilen tegen cash.

Annelies Baelus: “Als een bediende zijn vakantie niet heeft kunnen opnemen op het einde van het jaar omdat hij bijvoorbeeld ziek is geworden, moet de werkgever hem het loon hiervoor uitbetalen. Maar niet iedereen is even enthousiast over “verplichte” vakantie, vandaar de interesse van werknemers om hun extralegale vakantiedagen te kunnen omruilen in cash. Zoiets moet dus wel op voorhand en open onder werkgever en werknemer worden besproken.”

60-plussers kunnen voor continuïteit zorgen

De cijfers van ACERTA laten ook zien dat 60-plussers bij uitstek werknemers zijn die hun “grote vakantie” niet per se in juli of augustus opnemen en dat kan handig zijn voor de continuïteit. Bij zestigplussers is de zomerpiek gespreid over 4 maanden, van juni tot en met september. Algemeen spreiden zij hun vakantie trouwens meer dan gemiddeld over het hele jaar.

Voor alle andere leeftijdscategorieën lopen de vakantieperioden verbazingwekkend gelijk. Zo nemen werknemers uit gezinnen met jonge kinderen bijvoorbeeld niet meer vakantie in de periode juli-augustus dan andere werknemers.

Vrouwelijke werknemers zuiniger met zomervakantiedagen

Ook uit de vergelijking van de vakantieopname tussen mannen en vrouwen blijkt een iets bredere spreiding over het jaar van de opgenomen vakantie door vrouwelijke werknemers dan door hun mannelijke collega’s. Dat gaat weliswaar over nog geen procentpunt verschil, behalve voor de piek van juli. Mannen namen in juli 2017 23,04 % van hun vakantie op, vrouwen 19,45 %. Zij sparen blijkbaar wat meer op om deze in de volgende maanden van het jaar op te nemen.

In kleine bedrijven: de baas vakantie, iedereen vakantie

Een duidelijke afwijking van de gemiddelden stelt ACERTA vast bij de kleine bedrijven. Daar manifesteert de zomerpiek in juli zich nog feller dan gemiddeld. In bedrijven met tussen 10 en 20 werknemers scoort de juli-piek 26,10 % en in bedrijven met minder dan 10 werknemers zelfs 27,24 % versus 21,34 % gemiddeld.
“In kleine bedrijven, waar de ondernemer mee op de vloer staat, en met een klein team, is continuïteit niet altijd haalbaar als de baas er niet is. Dan is het credo of motto: neemt de baas vakantie, dan de medewerkers ook.”

Bron : Acerta – De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke gegevens van werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren.