De Belgische ondernemingen en zelfstandigen worden sterk getroffen door de coronacrisis. Op verzoek van de Economic Risk Management Group (ERMG) werd een enquête gehouden bij 4.725 in België gevestigde ondernemingen. Daaruit blijkt dat vier op de tien bevraagde ondernemingen hun omzet met meer dan 75% zien dalen. De horeca, de sector van de kunst, amusement en recreatie alsook de handel ondervinden de grootste impact. Bovendien meldt 50% van de ondernemingen liquiditeitsproblemen.

Op maandag 30 en dinsdag 31 maart hebben enkele organisaties die de ondernemingen en zelfstandigen vertegenwoordigen (BECI, VOKA, UNIZO en UWE), een enquête gehouden bij 4.725 in Brussel, Vlaanderen en Wallonië gevestigde ondernemingen. Deze grootschalige enquête werd mogelijk gemaakt dankzij een unieke samenwerking tussen de betrokken organisaties en de coördinatie door de NBB en het VBO. Dit initiatief zal in principe wekelijks worden herhaald. Aan de hand van die enquête werd nagegaan welke impact de coronacrisis heeft op de economische activiteit in België en op de financiële gezondheid van de bevraagde Belgische ondernemingen. We stippen vooraf aan dat de enquête focuste op de ondernemingen uit de private sector. Er moet dus worden opgemerkt dat bepaalde overheidssectoren zoals het onderwijs niet opgenomen zijn, ook al ervaren deze laatsten eveneens een impact.

Wat de impact van de coronacrisis betreft, rapporteert 87 % van de bevraagde ondernemingen, die ter herinnering slechts een steekproef vertegenwoordigen van de totale populatie van Belgische bedrijven, een omzetdaling en rapporteert 40 % van de bevraagde ondernemingen een drastische vermindering (>75%). De gemiddelde omzetdaling bij de respondenten bedraagt meer dan 50%. Rekening houdend met de grootte van de bevraagde ondernemingen stemt dat overeen met een vermindering van de totale omzet met ongeveer een derde. De daling van de totale omzet is in de drie gewesten ongeveer even groot, waarbij de ondernemingen in het Vlaams Gewest (-35%), die in het Waals Gewest (-30%) en die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-31%) een gemiddelde daling laten optekenen die dicht bij het nationaal gemiddelde ligt.

De grootte van de ondernemingen blijkt daarbij van doorslaggevend belang en de kleine en middelgrote ondernemingen worden door de huidige crisis zwaarder getroffen, voor een deel omdat ze vaker onder de door de Belgische regering opgelegde verplichte sluiting vallen. Ruim de helft van de zelfstandigen en ondernemingen met minder dan tien werknemers in dienst rapporteren een daling van hun omzet met meer dan 50%. Ook de grootste ondernemingen, die voor het merendeel actief zijn in de als essentieel bestempelde sectoren, zien hun omzet gemiddeld teruglopen, zij het in mindere mate. Op het geaggregeerde niveau schrijven de ondernemingen de daling van hun omzet voornamelijk toe aan de zwakke vraag en daarnaast ook aan de sluiting door de overheid in het kader van de strijd tegen de verspreiding van Covid-19, de onmogelijkheid om de social distancing-verplichtingen na te leven, problemen met aanvoerlijnen en een personeelstekort.

De uitsplitsing van de resultaten naar bedrijfstak toont dat, gemiddeld beschouwd, alle sectoren negatief beïnvloed worden door de coronacrisis. De omvang van de impact is echter sterk verschillend. Zo bedraagt de gemiddelde omzetdaling in de energiesector circa 5%. Daartegenover staan de drie sectoren die het zwaarst zijn getroffen, namelijk de horeca, de sector van de kunst, amusement en recreatie alsook de handel; zij rapporteren een gemiddelde daling van hun omzet met respectievelijk 93%, 74% en 59%. In deze laatste drie sectoren geven de meeste ondernemingen aan dat ze een beroep doen op tijdelijke werkloosheid voor een groot deel van hun werknemers. Voor het geheel van de sectoren wordt tijdelijke werkloosheid al gebruikt door de helft van de bevraagde ondernemingen en zou 13% van de ondernemingen dit de komende maand aanvragen.

Tot slot vernoemt een op de twee ondernemingen liquiditeitsproblemen, onder meer als gevolg van onvoldoende toegang tot krediet of onbetaalde facturen, maar minder dan een op de tien ondernemingen beschouwt een faillissement als waarschijnlijk of zeer waarschijnlijk.
De resultaten van de grootschalige enquête bevestigen de aanzienlijke impact van de coronacrisis op de ondernemingen. De enquête suggereert dat een groot aantal van de bevraagde Belgische ondernemingen hun omzet drastisch ziet dalen, waardoor in het bijzonder de kleinste ondernemingen in moeilijkheden komen. De huidige perceptie van de ondernemingen is pessimistisch getint, maar de effectieve daling van de bbp-groei in 2020 zal voornamelijk afhangen van de duur van de inperkingsmaatregelen.

Bron: NBB