Hoewel de overheid re-integratie van langdurig zieken wil aanpakken, tonen cijfers van partner in tewerkstelling en ondernemerschap Securex aan dat in het eerste kwartaal van 2022, 16,7% van de 54-plussers langer dan een maand afwezig was van het werk wegens ziekte. Bij arbeiders boven de 54 loopt dit zelfs op tot 23%. Bij de arbeiders en bedienden van 54-plus is 11,5% reeds langer dan een jaar afwezig van het werk omwille van ziekte. In de categorie arbeiders tot 24 jaar stijgen de cijfers en ook de private zorgsector kende een negatieve evolutie.

Securex onderzocht hoeveel werknemers tijdens het eerste kwartaal van 2022 langer dan een maand afwezig waren van het werk wegens ziekte. Dit was voor 8% van alle werknemers het geval. De resultaten tonen vooral een somber plaatje voor oudere werknemers. Zo loopt dit cijfer bij de 54-plussers op tot een op de zes (16,7%), en was meer dan een op de tien (11,5%) zelfs al langer dan een jaar afwezig door ziekte. Arbeiders boven de 54, die vaker fysieke jobs uitvoeren, zaten nog talrijker al langer dan een maand thuis wegens ziekte (23%). Dit staat in schril contrast met de bedienden boven de 54, waar dit percentage 11,3% bedraagt.

Heidi Verlinden, Research Project Manager bij Securex, licht toe: “De geplande pensioenleeftijdsverhogingen zullen deze absenteïsmecijfers nog verder de hoogte in duwen. De oplossing ligt echter niet in het ontslaan of niet aanwerven van 54-plussers, want dan zijn we nog verder af van een werkzaamheidsgraad van 80%. Het is duidelijk dat er concrete maatregelen nodig zijn om de laatste 10+ loopbaanjaren van werknemers alsook alle voorgaande loopbaanjaren, zo zinvol en gezond mogelijk in te vullen. Dit kan door jobs en manieren van samenwerken aan te passen maar ook door zo vroeg mogelijk de werkhervatting van afwezigen voor te bereiden.”

Stijging bij de jongste arbeiders

Niet enkel bij de oudere werknemers zijn de cijfers verontrustend. In de jongste categorie arbeiders tot 24 jaar, stelt Securex een negatieve evolutie vast. Bijna 1 op 20 (4,8%) onder hen zat in het eerste kwartaal van dit jaar al langer dan een maand thuis wegens ziekte. Dat is een stijging van 23% ten opzichte van 2020.

“De covidperiode van de afgelopen twee jaar speelde hierin een belangrijke rol,” volgens Stephanie Heurterre , Senior HR Consultant bij Securex. “Veel jongeren waren de afgelopen twee jaar op zichzelf aangewezen. Dit leidt tot meer stress, zeker als je net aan je loopbaan begint. Ook de tijdelijke werkloosheid zorgde voor een verstoring van de werk-privébalans, voor meer financiële stress en de algemene jobonzekerheid speelde ook een rol. Hierdoor is het risico groot dat mensen met klachten blijven doorwerken of te vroeg terugkeren naar het werk, waardoor ze uiteindelijk toch uitvallen en langdurig ziek blijven.”

Sombere cijfers voor de private zorg

Securex wierp ook een blik op de verschillende sectoren en merkte een negatieve evolutie in de private zorgsector op. In deze sector was in het eerste kwartaal van dit jaar 9,2% van de werknemers langer dan een maand afwezig wegens ziekte. Dit is een stijging van 13,8% ten opzichte van het eerste kwartaal in 2020. Bij de 54-plussers in deze sector loopt het aantal werknemers dat langer dan een maand afwezig is omwille van ziekte op tot 15,3%. Ook dit is een sterke stijging van 18% tegenover het eerste kwartaal van 2020.

Andere sectoren die minder goed scoren, maar waar voorlopig geen negatieve evolutie te zien is, zijn de bouwsector en de schoonmaaksector. Daar waren respectievelijk 10% en 11% van de werknemers in het eerste kwartaal langer dan een maand out door ziekte. In de bouwsector loopt dit cijfer specifiek bij de 54-plussers op tot 27,6%.

Gedeelde verantwoordelijkheid

Vanuit de regering kwamen er al diverse initiatieven om aan de problematiek van langdurige ziekteafwezigheid te werken. De verschillende maatregelen zijn echter vaak complex en onvoldoende gekend bij zowel werkgever als werknemers.

Elisabeth Van Steendam, wellbeing manager bij Securex: “Het mag niet de bedoeling zijn dat de overheid koste wat het kost langdurig zieken wil re-integreren. Velen onder hen zitten namelijk terecht thuis en hebben tijd nodig om te herstellen. De focus moet liggen op diegenen die kunnen terugkomen maar dit niet doen door vele drempels bij zowel werknemer als werkgever. Zo zijn er te hoge administratieve lasten, onaangepast werk, de sociale drempel of onrealistische verwachtingen die een succesvolle re-integratie nog te vaak in de weg staan. Het is duidelijk dat enkel gezamenlijke inspanningen deze sombere cijfers kunnen terugdringen.”

Bron: in dit onderzoek werd nagegaan hoeveel procent van de werknemers in het eerste kwartaal van 2022 langer dan een maand afwezig waren van het werk wegens ziekte of privé-ongeval. De cijfers gaan dus over werknemers die in het 1ste kwartaal nog een contract hadden lopen bij een werkgever, maar wegens ziekte afwezig waren tijdens minstens een deel van dit kwartaal. Deze resultaten zijn indicatief en gebaseerd op recente data van het sociaal secretariaat van Securex. De steekproef is representatief voor statuut, leeftijd en geslacht. De steekproef telt 21.111 ondernemingen en 151.407 werknemers in de privésector. Er zijn enkel belastingplichtige werknemers opgenomen die volledig onderworpen zijn. Studenten maken dus geen deel uit van de steekproef. Ook flexi-jobs en werknemers op forfait of fooien zijn niet opgenomen. De ondernemingen tellen maximum 1000 werknemers.