De financiële gemoedsrust van de Belg staat op het laagste punt sinds de start van de Financiële Gemoedsrust Barometer in maart 2020.Dat blijkt uit de zesde meting van levensverzekeraar NN en onafhankelijk onderzoeksbureau Indiville bij 1042 Belgen in maart 2022. Alle indicatoren voor een gezonde financiële gemoedsrust staan op negatief. De Belgen zijn meer dan ooit bezorgd om hun financiële situatie en weinig optimistisch over de toekomst. Zo vrezen heel wat Belgen voor een nieuwe financiële crisis. De huidige actualiteit in Oekraïne, de stijgende energieprijzen en de inflatie lijken hun stempel te drukken op de (mentale) portefeuille van de Belg. Zo baart de stijgende kost van het levensonderhoud meer dan de helft van de Belgen (56%) zorgen. Mensen zonder spaarreserves, 50-plussers en mensen met schulden zijn extra kwetsbaar.

De Financiële Gemoedsrust Barometer is opgebouwd uit zeven onderliggende factoren die meten hoe gerust we zijn over onze financiën1. Sinds 2020 brengt levensverzekeraar NN om de zes maanden een stand van zaken. De meting in maart 2022 toont voor het eerst sinds de start van de metingen een significante daling van de financiële gemoedsrust. Dit komt omdat alle onderliggende factoren getroffen zijn.

Zo maken de Belgen zich meer zorgen over hun financiële situatie. 49% geeft aan zich zorgen tot veel zorgen te maken. Dat is 12% meer dan in maart 2021. Ook de toekomst zien de Belgen niet rooskleurig in. Het optimisme over de financiële toekomst zinkt weg van 56% in maart 2021 naar 45% in maart 20222. Dat is een daling van maar liefst 11%. Ook de angst dat we opnieuw met een financiële crisis te maken zullen hebben, zit op hetzelfde niveau als in april 2020. 86% verwacht dat er een nieuwe financiële crisis aankomt.

“Het is de eerste keer dat we een significante daling in de algemene financiële gemoedsrust van de Belg opmeten sinds de start van de meting in maart 2020. We zien duidelijk de impact van de huidige uitzonderlijke actualiteit. De berichtgeving rond de inflatie, de oorlog in Oekraïne en de impact hiervan op de kosten van ons dagelijkse leven, zaaien onrust,” zegt Bart Chiau, senior expert bij NN en professor aan UGent.

56% maakt zich zorgen om de stijgende kost van het levensonderhoud

De impact van de actualiteit wordt weerspiegeld in de mate waarin de Belgen zich al dan niet zorgen maken over de stijgende kost van het levensonderhoud. Tussen oktober 2021 en maart 2022 stijgt het aantal respondenten dat zich hier veel zorgen om maakt van 49% naar 56%. Het aandeel dat zich weinig zorgen maakt hierover blijft vandaag beperkt tot 20%. Ook het effect van de inflatie op onze spaarcenten baart 36% van de Belgen veel zorgen.

Een aantal leeftijdsgroepen zijn extra kwetsbaar voor die stijgende kosten. Vooral 50-plussers maken zich opvallend meer zorgen dan in oktober 2021.

Andere groepen die zich opvallend meer zorgen maken zijn personen zonder spaarreserves, daar maakt 69% zich heel veel zorgen, mensen met schulden (64%), vrouwen (59%), arbeiders (57%) en niet-actieven (56%).

“De huidige evolutie van de energieprijzen en de berichtgeving over de inflatie en de vele voorspellingen dat levensmiddelen duurder zullen worden, zorgen duidelijk voor onrust bij de Belg. Niemand weet exact hoe de situatie verder zal evolueren en welke uitdagingen ons te wachten zullen staan. Het beste dat we nu kunnen doen is de schade beperken door een financieel vangnet te voorzien voor de kwetsbare doelgroepen en op individueel niveau onze financiële situatie goed te evalueren en bij te sturen waar nodig,” zegt Bart Chiau, senior expert bij NN en professor aan UGent.

Wat kan de Belg vandaag ondernemen om zijn financiële gemoedsrust onder controle te houden?

Als individu heb je natuurlijk geen grip op de situatie in Oekraïne, de stijgende energieprijzen of de inflatie. Maar je kan wel zaken ondernemen om je financiële gemoedsrust tot op een zeker niveau te beschermen.

“De actualiteit kunnen we niet veranderen of beïnvloeden. Je daarop focussen, helpt je dus niet vooruit. Behoud de focus op zaken waar je wel vat op hebt. Begrijp je bepaalde financiële zaken niet? Informeer je, werk je kennis bij en probeer zo goed mogelijk te begrijpen wat de impact voor jou persoonlijk is. Ga ook op zoek naar berichtgeving die oplossingen naar voren schuiven en waar je mee aan de slag kan. Dat versterkt je vertrouwen om met veranderingen om te gaan en geeft ook meer gemoedsrust,” zeg Cynthia Ghysels, life planner.

Life planner, Cynthia Ghysels, lijst enkele tips op die je financiële gemoedsrust kunnen beschermen.

1. Pak je financiële administratie aan: orde en overzicht geven instant een gerust gevoel.
2. Creëer overzicht: breng alle uitgaven en inkomsten van het voorbije jaar in kaart.
3. Ga na of je geld naar zaken gaat die je echt belangrijk vindt in je leven en pas aan waar nodig want geld richten naar wat voor jou belangrijk is, dat geeft energie.
4. Bekijk welke uitgaven je kan optimaliseren: schrap onnodige uitgaven of uitgaven waarvan je je niet meer bewust van was dat je ze had.
5. Bereken je leefstijl en schrap dingen die niet bijdragen aan het leven dat je wil.
6. Wees bewust dat je ook met minder kan: bereken je minimale leefstijl.
7. Onderzoek je gewoonten en kijk hoe ze impact hebben op je budget: verandering van bepaalde gewoonten kunnen een positief effect hebben op je budget.
8. Maak een plan op: bepaal je echte prioriteiten in je leven en maak daar een budget voor op.
9. Hou je aan dat budgetplan.
10. Onderzoek waar je je inkomsten kan verbeteren.
11. Schrap (tijdelijk) dingen die een te grote hap zijn uit je budget, zo krijg je ademruimte.

Bron: het onderzoek van levensverzekeraar NN, uitgevoerd door het onafhankelijke onderzoeksbureau Indiville, werd online afgenomen bij 6463 Belgen. De onderzoekspopulatie bij elk meetmoment bestaat uit 18 tot 79-jarigen en is representatief voor België. De maximale foutenmarge bedraagt 3% per meting. In september 2022 zal de barometer herhaald worden om op lange termijn evoluties in kaart te kunnen brengen.