De aanhoudende scherpe daling van het aantal werkuren wereldwijd ten gevolge van de uitbraak van het coronavirus bedreigt 1,6 miljard werknemers in de informele economie, dat is bijna de helft van de beroepsbevolking, waarschuwt de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Zij dreigen niet langer in hun levensonderhoud te kunnen voorzien.

De publicatie COVID-19 en de wereld van werk (3e editie) voorspelt een veel groter verlies van het aantal werkuren in dit tweede kwartaal van 2020 dan eerder werd ingeschat. De IAO voorspelt nu een daling van het aantal werkuren met 10,5% t.o.v. de situatie voor de crisis (het vierde kwartaal van 2019), het equivalent van 305 miljoen voltijdse banen (uitgaand van een 48-uren werkweek). Dit komt omdat de lockdown-maatregelen werden verlengd en uitgebreid. De vorige prognose was een daling van het aantal werkuren met 6,7% of 195 miljoen voltijdse werknemers.

Ook op regionaal niveau is de situatie verergerd. In Noord- en Zuid-Amerika zal het aantal werkuren tijdens het tweede kwartaal naar verwachting dalen met 12,4% (t.o.v. het niveau van voor de crisis) en in Europa en Centraal-Azië met 11,8%. In Noord- en West-Europa verwacht de IAO een daling met respectievelijk 11.7% en 11,9%. Zuid-Europa zou 15.9% van het aantal werkuren verliezen. Ook in de andere regio’s ligt dit cijfer telkens boven 9,5%.

Impact op de informele economie

Ten gevolge van de economische crisis die de pandemie heeft veroorzaakt, dreigen bijna 1,6 miljard werknemers in de informele economie niet meer in hun levensonderhoud te kunnen voorzien.

Informele werknemers zijn de meest kwetsbare op de arbeidsmarkt. Naar schatting 2 miljard mensen werken in de informele economie: meer dan de helft van de wereldwijde beroepsbevolking (3,3 miljard mensen). Zij worden het meest getroffen omwille van de lockdown-maatregelen en/of omdat ze werken in de zwaarst getroffen sectoren.

De eerste maand van de crisis heeft naar schatting geleid tot een daling van 60% van het inkomen van informele werknemers wereldwijd. Dit vertaalt zich in een daling van 81% in Afrika en Amerika, 21,6% procent in Azië en het Stille Oceaangebied, en 70% in Europa en Centraal-Azië.

Zonder alternatieve inkomensbronnen hebben deze werknemers en hun gezinnen niet de mogelijkheid om te overleven.

Bedrijven lopen risico

Het percentage werknemers dat in landen woont waar sluitingen van de werkplek werden aanbevolen of opgelegd, is de afgelopen twee weken gedaald van 81 naar 68%. De daling t.o.v. de vorige inschatting van 81% (die werd vermeld in de 2e editie van COVID-19 en de wereld van werk, gepubliceerd op 7 april), komt omwille van de ontwikkelingen in China; elders werden de maatregelen rond de sluitingen opgedreven.

Wereldwijd lopen zo’n 436 miljoen bedrijven het risico op ernstige verstoringen van hun activiteiten.

Deze bedrijven zijn actief in de sectoren die het zwaarst getroffen zijn, waaronder 232 miljoen bedrijven in de groot- en detailhandel, 111 miljoen in de productie, 51 miljoen in het hotelwezen, de horeca en hiermee verbonden diensten, en 42 miljoen in vastgoedbedrijven en andere zakelijke activiteiten.

Dringende beleidsmaatregelen nodig

De IAO roept op tot dringende, doelgerichte en flexibele maatregelen ter ondersteuning van werknemers en bedrijven, in het bijzonder kleinere bedrijven, bedrijven in de informele economie en andere kwetsbare bedrijven.

De maatregelen voor economische activering moeten worden gebaseerd op een aanpak waarbij jobcreatie centraal staat, gestut door een sterker werkgelegenheidsbeleid en sterkere instellingen, en meer en beter gefinancierde sociale beschermingssytemen.

Internationale coördinatie inzake stimuleringspakketten en schuldverlichtingsmaatregelen zal ook van cruciaal belang zijn om het herstel doeltreffend en duurzaam te maken. De Internationale arbeidsnormen, waarover reeds tripartiete consensus bestaat, kunnen een kader bieden.

“Naarmate de pandemie en de werkgelegenheidscrisis zich verder ontwikkelen, wordt de noodzaak om de meest kwetsbaren te beschermen nog dringender”, zei IAO Directeur-generaal Guy Ryder. “Voor miljoenen werknemers betekent geen inkomen geen voedsel, geen veiligheid en geen toekomst. Miljoenen bedrijven over de hele wereld krijgen nauwelijks ademruimte. Ze hebben geen spaargeld of toegang tot krediet. Dit zijn de echte gezichten van de arbeidswereld. Als we ze nu niet helpen, zullen ze gewoon omkomen”.

Bron: IAO