Er zijn amper nog mensen die starten als zelfstandige onder het statuut van meewerkende echtgenoot. In 2019 sloot zo minder dan 1% van alle 20.832 starters bij Liantis zich aan als meewerkende echtgenoot. Het totaal aantal meewerkende echtgenoten daalde de laatste jaren met 18,5%.

Het statuut van meewerkende echtgenoot (MWE) betekent concreet dat iemand zijn of haar partner – waarmee hij of zij wettelijk samenwoont of gehuwd is – bijstaat of vervangt in de eenmanszaak.

Jaar na jaar neemt het aantal actieve, meewerkende echtgenoten af. Dat komt ook naar voor uit cijfers van de RSVZ, zo blijkt na een analyse van Liantis. Zo waren er in 2014 nog 30.491 meewerkende echtgenoten aangesloten, maar daalde dat aantal amper 5 jaar later met 18,5% naar 24.842 meewerkende echtgenoten. Het merendeel van de meewerkende echtgenoten (88%) is een vrouw. “We zien dat de dalende trend zich ingezet heeft sinds de wettelijke verplichting in 2003 om onder bepaalde voorwaarden als meewerkende echtgenoot aan te sluiten”, bevestigt Karel Van den Eynde van het kenniscentrum van Liantis.

Vrouwen kiezen meer voor eigen loopbaan

Hr-dienstengroep Liantis ging kijken hoeveel mensen vorig jaar nog voor dit statuut kozen. Erg weinig zo bleek. Slechts 0,33% van de 20.832 starters. In 2018 was dat 0,39% van alle starters.

“Vrouwen – traditioneel de grootste groep binnen de meewerkende echtgenoten – kiezen veel meer voor onafhankelijkheid én een eigen loopbaan. Als we naar het verleden kijken en het oude kostwinnersmodel, was het statuut veel meer een oplossing voor de vrouw die af en toe bijsprong in de zaak van de man”, bevestigt Karel Van den Eynde.

Eén sector komt wel naar voor als de slokop: één derde van alle startende meewerkende echtgenoten bij Liantis ging het afgelopen jaar aan de slag in de horecazaak van hun partner. Uit de cijfers van de RSVZ blijkt bovendien dat 14% van alle meewerkende echtgenoten in ons land actief is in de horeca. Enkel de landbouwsector doet beter met 22,5%.

“Horeca is traditioneel een sector die sterk afhankelijk is van onvoorspelbare factoren zoals het weer. Zo’n sector is dus steeds op zoek naar manieren om flexibel mensen te kunnen inzetten. Ook het statuut van de meewerkende echtgenoot is een kans om de partner van de zelfstandige op een flexibele en financieel haalbaardere manier te kunnen inzetten”, aldus Karel Van den Eynde.

Afschaffen?

Door de constante daling van de aantallen gingen er een tijdje geleden stemmen op om het statuut van de meewerkende echtgenoot af te schaffen. Het statuut zou vervangen worden door een volwaardig eigen statuut, waarbij de twee partners evenwaardige co-ondernemers zijn. Maar dat is niet doorgegaan. Het statuut van de meewerkende echtgenoot blijft dus bestaan.

Bron: Liantis