Om de drie jaar voert de SERV/Stichting Innovatie & Arbeid een Ondernemingsenquête uit bij een representatieve steekproef van ruim duizend ondernemingen en organisaties uit Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel. De resultaten geven een unieke inkijk in hoe ondernemingen hun competentiebeleid uitbouwen maar ook hoe ze omgaan met digitalisering, de flexibele inzet van personeel en wat de gevolgen zijn van de coronacrisis. Dit is het eerste rapport op basis van de nieuwe meting van de Ondernemingsenquête over competentiebeleid.

De helft (51,7%) van de ondernemingen met tien of meer werknemers is competentiegericht en voldoet aan de Indicator Competentiegerichte Ondernemingen (ICO). Dat betekent dat ze bv. opleiding voorzien, werken met competentieprofielen, werknemers betrekken via werkoverleg en teamwerk of bij innovatie en kwaliteitszorg … Uit de Ondernemingsenquête van de SERV blijkt dat het aantal competentiegerichte ondernemingen sinds 2011 sterk is toegenomen (+ 37,5%) in zowel kleine als grote ondernemingen en in alle sectoren. Ondanks de recente coronacrisis blijven de inspanningen van de ondernemingen voor competentiegericht werken op peil.

Hans Maertens, voorzitter SERV: “Ruim tien jaar geleden formuleerden de Vlaamse sociale partners en de Vlaamse Regering in het Pact 2020 de ambitie om in onze ondernemingen veel meer in te zetten op competenties. Uit de Ondernemingsenquête blijkt dat we tussen 2011 en nu een flinke stap vooruit hebben gezet. Zelfs moeilijke omstandigheden tijdens de coronacrisis hielden de meeste ondernemingen niet tegen om te blijven inzetten op de competentieontwikkeling van hun medewerkers.”

Ondernemingsenquête en ICO

De Ondernemingsenquête is een driejaarlijkse telefonische enquête bij een representatief staal van ondernemingen en organisaties in Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel. Ze bevraagt personeelsverantwoordelijken of zaakvoerders over nieuwe innovatie-, organisatie- en arbeidsconcepten, verspreid over de sectoren industrie, diensten, bouw en overheid, onderwijs en social profit.

De vragen uit de enquête die gaan over competentiegerichtheid zijn gelinkt aan de Indicator Competentiegerichte Ondernemingen (ICO). Deze indicator vloeit voort uit het Pact 2020 waarin de Vlaamse Regering en de sociale partners zich als doel stelden om het aantal competentiegerichte ondernemingen significant te laten toenemen tegen 2020. De Ondernemingsenquête 2021 kan als eindmeting beschouwd worden voor de doelstelling van het Pact 2020.

Competentiegericht zijn bevat heel wat aspecten. In de Ondernemingsenquête 2021 blijken vooral een startopleiding, werknemers betrekken bij kwaliteitszorg, een strategisch partnerschap aangaan met leveranciers of andere bedrijven, functioneringsgesprekken en werkoverleg het meest voor te komen. Vooral qua opleidingen organiseren zien we een terugloop t.o.v. de vorige meting in 2018 van 51,6% naar 40,8%. Het gaat zowel over klassieke opleidingsvormen als on the job learning of e-learning van minimaal één dag. Stoorzender zijn wellicht allerlei coronabeperkingen tijdens het voorbije jaar.
Grote ondernemingen en quartaire sector scoren hoogste ICO – industrie en bouw stijgen gestaag

Hoe groter de onderneming, hoe meer kans op competentiegerichtheid. Dat komt wellicht omdat grote ondernemingen met meer medewerkers ook meer nood hebben aan het organiseren van het werk en personeelsbeleid. Bij kleinere ondernemingen is de aanpak vermoedelijk wat informeler.

Ook per sector zijn er verschillen. Competentiegerichtheid is het hoogst in de quartaire sector en het laagst in de bouw. De industrie en diensten scoren gemiddeld. Opmerkelijk is dat tussen 2018 en 2021 de competentiegerichtheid licht is blijven toenemen in industrie en bouw en daalt in de quartaire sector. De manier waarop de coronacrisis zich deed voelen in de verschillende sectoren heeft daar vermoedelijk mee te maken.

Competentiegerichte ondernemingen doen ook aan productinnovatie en zijn financieel gezond

Uit de Ondernemingsenquête blijkt dat competentiegerichte ondernemingen meer dan andere onlangs een nieuw of verbeterd product op de markt brachten. Dat geldt voor bijna de helft van de competentiegerichte ondernemingen. Bij niet-competentiegerichte ondernemingen is dat slechts 21,3%.

Ook competentiegerichtheid en financiële gezondheid houden verband met elkaar. De Ondernemingsenquête toont aan dat ondernemingen met een hoge R-score van Trends Business Information en dus weinig kans op een faillissement ook een hoge ICO-score hebben.

Welke factor nu precies de oorzaak is of het gevolg is niet af te leiden uit dit onderzoek maar competentiegerichtheid gaat in elk geval hand in hand met innovatie en financiële gezondheid.

Bron : SERV