In een recent Acerta-onderzoek stelt 31% van de ondervraagde werknemers dat ze het voorbije jaar noch een algemene, noch een technische opleiding volgden. Het is nochtans wettelijk bepaald dat elke Belgische onderneming op ondernemingsniveau moet investeren in opleidingen. Meer dan vier op de tien werknemers is er niet van op de hoogte of de onderneming een opleidingsbudget heeft.

Een Belgische werknemer volgt weinig opleidingen in het kader van zijn arbeidsovereenkomst. Uit een rondvraag van Acerta bij 2.000 werknemers blijkt dat 31% van de Belgen het voorbije jaar geen enkele opleiding gevolgd heeft. Een kwart van de werknemers volgde het voorbije jaar één algemene opleiding die de kennis van hun vakgebied verbreedt. Twintig procent ontving slechts één technische opleiding waar er dieper wordt ingegaan op een bepaald onderwerp.

De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn zeer beperkt wat het het aantal “algemene opleidingen” betreft. Voor wat betreft “technische opleidingen” scoren mannen beter dan vrouwen: 53% van de vrouwelijke respondenten zegt het laatste jaar geen technische opleiding genoten te hebben terwijl 49% van de mannelijke respondenten hetzelfde antwoordt. Ook anciënniteit en leeftijd lijken niet bepalend te zijn voor de toegang tot opleidingen, georganiseerd door de werkgever. Opvallend is ook dat oudere werknemers eveneens opleidingskansen krijgen. Annelies Baelus, Director Open Opleidingen bij Acerta: “Werkgevers hebben duidelijk begrepen dat oudere werknemers ook opleiding nodig hebben in het kader van duurzame inzetbaarheid. Meer nog, hoe ouder een werknemer is of hoe meer anciënniteit hij heeft, hoe meer hij aan het stuur zit om te bepalen welke opleiding hij wil volgen”.

Qua regio stellen we eveneens enkele verschillen vast: in Vlaanderen geeft 1 op 4 aan geen opleiding te hebben ontvangen gedurende het laatste jaar; in Brussel stijgt dit cijfer tot bijna 30% en Waalse werknemers ontvangen het meest geen opleiding: liefst 38% van de ondervraagden zegt geen enkele opleiding te hebben genoten gedurende het laatste jaar.

Terwijl een beduidend aantal werknemers geen opleiding volgt, is er ook het andere uiterste: sommige werknemers hebben de mogelijkheid om meerdere opleidingen per jaar te volgen: meer dan 11% van het aantal respondenten stelt zelfs dat zij het laatste jaar meer dan vijf opleidingen hebben genoten op kosten van hun werkgever.

Gebrek aan informatie

Het is opmerkelijk dat 43% van de respondenten niet op de hoogte is of de onderneming een opleidingsbudget heeft per werknemer. Dit percentage stijgt zelfs tot 60% als er gesegmenteerd wordt op de min 30-jarigen. Nochtans hebben zeker ook jonge werknemers nood aan verdere opleiding en kan een opleidingsbudget een differentiërende factor zijn voor bedrijven actief in sectoren die te maken hebben met een krapte op de arbeidsmarkt.

“Bedrijven informeren hun werknemers te weinig over de opleidingen die ze zouden kunnen genieten. Het is bovendien wettelijk vastgelegd dat elke organisatie 1,9% van de loonmassa moet besteden aan opleidingen. Onder deze noemer vallen zowel interne als externe cursussen, maar evengoed de mentoring van nieuwe werknemers, stages of een administratieve uitleg. Elk bedrijf is verplicht te rapporteren via de sociale balans hoe ze die 1,9% invullen. In een ideale wereld legt elke onderneming een opleidingsbudget vast en maakt dit bekend aan alle werknemers”, verduidelijkt Annelies Baelus. Kris Peeters wil in zijn wetsontwerp rond Werkbaar Werk bovendien die 1,9% van de loonmassa graag omzetten in een concreet aantal dagen per werknemer per jaar die moeten besteed worden aan opleidingen en die de werknemer zou kunnen afdwingen van zijn werkgever.

Extern vs. intern

Al doende leert men. Het aloude gezegde blijkt nog steeds van toepassing: 56% van de werknemers wil het liefst gaandeweg leren. Als werkgever kan je bijvoorbeeld een meer ervaren werknemer als coach aanstellen voor nieuwe werkkrachten, zodat zij de knepen van het vak leren.

De klassieke training in een leslokaal komt op de tweede plaats: 53% van de ondervraagden heeft graag een direct contact met een lesgever. . 32% staat open voor vernieuwende werkvormen zoals creatieve expressie, een paarden- of wandelcoaching, of een buitenactiviteit. Dit betreft dan eerder hr-trainingen, voor harde materie zoals juridische bijscholingen is dit uiteraard niet van toepassing.

Of de opleiding nu intern of extern wordt georganiseerd, beide vormen hebben zo zijn voordelen. 54% van de Belgische werknemers verkiest een interne training, 46% ziet het liever op een externe locatie gebeuren.

Tele-leren

In tijden waar thuiswerk meer en meer populariteit verovert, kiest ook zo’n 17% van de ondervraagden voor een online bijscholing, en 9% voor webinars. “Flexibel werken moeten we in al zijn vormen gaan bekijken, zo ook de opleidingen”, verklaart Annelies Baelus. “Mensen willen zelf de timing en het topic van de opleiding kunnen kiezen wanneer het hen uitkomt. Het is bovendien eigen aan de social media generatie om op eigen houtje bij te studeren via het web. Deze vorm van opleiding is natuurlijk dan weer enkel geschikt voor harde materie zoals juridische of boekhoudkundige thema’s .”

Onderdeel van waardering

Het goede nieuws in dit verhaal is dat drie vierde van de werknemers die een opleiding volgt, het zelf in de hand heeft. 62% bepaalt de opleiding in overleg met een leidinggevende of de directie, 11% krijgt carte blanche en kan volledig zelf beslissen.