Betaald ouderschapsverlof zet in 2024 opnieuw hoger in dan in 2023. De stijging is vooral merkbaar bij de papa’s, met een toename van 14%. Dat is bijna twee keer zoveel als bij de mama’s (+7%). Deze ontwikkeling duidt op een inhaalbeweging, waardoor de kloof tussen mama’s en papa’s kleiner wordt, hoewel nog steeds bijna twee keer zoveel mama’s (betaald) ouderschapsverlof opnemen.

Meer dan de helft van de ouders (51%) kiest voor een vermindering met één dag per week, de zogenaamde 1/5de onderbreking, die het populairst is. Daarna volgt de 1/10e onderbreking, vooral in trek bij papa’s. Bij mama’s is het halftijdse ouderschapsverlof de snelgroeiende opnamevorm, om werk en gezin te combineren. Dat blijkt uit de recente cijfers van de RVA, voor De Zondag geanalyseerd door hr-specialist SD Worx.

Bijna 100.000 ouders ondersteund met ouderschapsverlof

SD Worx analyseert de meest recente cijfers van de RVA over betaald ouderschapsverlof (tot en met maart 2024): eind maart 2024 registreerde de RVA 99.764 ouders die gebruik maken van betaald ouderschapsverlof: 63.107 mama’s (63%) en 36.657 papa’s (37%). Dit betekent enerzijds een duidelijke toename sinds 2018, toen er jaarlijks gemiddeld 65.218 ouders ouderschapsverlof namen: 69% mama’s en 31% papa’s. Deze verhoudingen tonen anderzijds ook aan dat de kloof tussen mama’s en papa’s wat kleiner is geworden.

Vermindering met 1 dag (1/5de) meest succesvol

Meer dan de helft van de ouders (51%) kiest voor een vermindering met één dag per week. De 1/10e onderbreking krijgt daarna de voorkeur en is vooral een populaire opnamevorm bij de papa’s. Meer dan 80% van de papa’s (82%) nemen een onderbreking van 1/10e en 1/5de, t.o.v. 64% van de mama’s. De voltijdse en halftijdse onderbreking heeft bij de mama’s (36%) twee keer zoveel succes als bij de papa’s (18%).

Anneleen Verstraeten, juridisch adviseur kmo van SD Worx: “De 10 en 20%-onderbrekingen zijn aantrekkelijk voor ouders die werk en gezin tijdelijk beter willen combineren. Bij de 10%-regeling werkt een ouder een halve dag per week minder of 1 volledige dag per twee weken. Dit biedt vaak een praktische oplossing in co-ouderschapssituaties. Bovendien blijft de financiële impact beperkt: het brutoloon van de ouder wordt herrekend naar 90 of 80% van het voltijdse loon. Het loonverlies wordt deels opgevangen door een uitkering van de RVA. Iedereen die in het Vlaams Gewest werkt, kan bovendien nog een aanmoedigingspremie van de Vlaamse Overheid ontvangen. Voor een alleenstaande ouder ligt de RVA-uitkering hoger, net als de verhoogde Vlaamse Aanmoedigingspremie. Bovendien heeft het geen negatieve impact op het pensioen.”

1/10e onderbreking (halve dag per week) grootste stijger

De 1/10e onderbrekingsvorm, waarbij ouders een halve dag per week of een volledige dag per twee weken opnemen, kent de grootste toename bij de papa’s (+ 18%), maar de mama’s blijven niet achter (+ 15%). De halftijdse opnamevorm stijgt het meest bij de mama’s (+21%). Voor het voltijds ouderschapsverlof wordt de trend meestal pas duidelijk in de zomermaanden, een populaire periode om voorrang te geven aan het gezinsleven. In augustus 2023 werd voor het eerst de kaap overschreden van 100.000 ouders in één van de opnamevormen van ouderschapsverlof.

“Sinds enkele jaren kunnen voltijds en halftijds ouderschapsverlof wat flexibeler opgenomen worden. Voltijds ouderschapsverlof kan met akkoord van de werkgever in weken in plaats van maanden genomen worden. Voor het halftijds ouderschapsverlof geldt een flexibele opname per maand, eveneens mits akkoord van de werkgever. Dit is bijgevolg interessant om schoolvakantieperiodes te overbruggen”, duidt Anneleen Verstraeten van SD Worx.

Cijfervoorbeeld: een medewerker (jonger dan 50) verdient bruto 3.000 euro en kiest voor 1/10e ouderschapsverlof. Gedurende het ouderschapsverlof ontvangt hij/zij een brutoloon van 2.700 euro. Het verlies van 300 euro op maandbasis wordt gecompenseerd door 86,32 euro bruto RVA-uitkering en 40,21 euro bruto Vlaamse Aanmoedigingspremie zorgkrediet. De extra tijd voor het gezin kost deze ouder dus op maandbasis net iets meer dan 175 euro bruto.

Bron: SD Worx – de meest recente overheidsstatistieken vind je op Thematische verloven (inclusief corona-ouderschapsverlof) (rva.be)