1 op de 61 werknemers in Vlaanderen (zo’n 1,63%) maakte in het schooljaar 2021-2022 al gebruik van het Vlaams Opleidingsverlof (VOV). Dat zijn er nauwelijks meer dan in het schooljaar 2020-2021 (1,57%), ondanks de uitbreiding van het VOV afgelopen schooljaar van 125 naar 250 uur. Meer nog: de laatste acht jaar nemen almaar minder werknemers betaald opleidingsverlof op om zich bij of om te scholen. Dat blijkt uit een onderzoek van hr-dienstverlener Acerta op basis van de gegevens van 244.000 werknemers in Vlaanderen.

Het Vlaams Opleidingsverlof is immers maar één van de vele opties om een opleiding te volgen als werknemer. Bedrijven voorzien ook los van het VOV zelf in meerdere opleidingsdagen per jaar en met de Arbeidsdeal zijn ze binnenkort verplicht om werknemers een individueel opleidingsrecht toe te kennen. “Opleiding en bijscholing zijn sleutels om meer mensen langer aan de slag te houden”, aldus Acerta.

Cijfers opleidingsverlof stabiel

In september en oktober starten niet alleen leerlingen en studenten een nieuw school- en academiejaar, ook de werkende Belg kruipt dan soms opnieuw achter de schoolbanken om een opleiding of omscholing te volgen. Al zijn dat er de afgelopen jaren steeds minder, zo blijkt uit cijfers van hr-dienstenbedrijf Acerta. Acht jaar geleden maakte nog zo’n 2,18% van de werkende Vlamingen gebruik van betaald educatief verlof. Sinds 2019, toen de overheid het systeem van betaald educatief verlof verving door het Vlaams Opleidingsverlof, blijven de cijfers stabiel rond de 1,6% hangen. Ook de verdubbeling van het Vlaams Opleidingsverlof afgelopen schooljaar, van 125 naar 250 uur, kent nauwelijks extra succes. 1,63% van de werknemers – of 1 op de 61 – maakte er het afgelopen schooljaar gebruik van.

Vlaanderen doet het weliswaar beter dan het nationale gemiddelde, dat op 1,53% ligt. In Brussel en Wallonië geldt een ander systeem – ‘congé éducation payé’ – en dat overtuigt 1% van de werknemers. In Brussel maakt 1,29% van de werknemers gebruik van betaald opleidingsverlof.

Miet Vanhegen, experte educatief verlof van Acerta Consult: “Voor het Vlaamse Opleidingsverlof (VOV), de opvolger van het betaald educatief verlof, was 2021-2022 de derde jaargang. Een nieuwigheid afgelopen schooljaar was de verdubbeling van 125 naar 250 uur: naast de 125 uur aan opleidingen die de werkgever voorstelde, mocht ook de werknemer daarnaast tot 125 uur aan opleidingen kiezen. Deze maatregel wordt bovendien verlengd met één jaar en is dus ook in schooljaar 2022-2023 van toepassing. Ondanks die inspanningen om het opleidingsverlof populairder te maken, zien we al jaren een status quo. ”

Andere mogelijkheden naast Vlaams Opleidingsverlof

Dat de cijfers van het Vlaams Opleidingsverlof slabakken, wil niet zeggen dat opleidingen op en rond de werkvloer tout court minder populair worden. Werkgevers hebben sinds februari 2017 namelijk de verplichting om gemiddeld twee dagen ​ aan opleidingen per jaar te voorzien per voltijdse werknemer, dat steeg tot een gemiddelde van vijf dagen. Niet iedere werknemer krijgt weliswaar vijf dagen, het gaat om een gemiddelde over alle werknemers in het bedrijf heen. Deze opleidingsdagen zitten niet in de cijfers van het Vlaams Opleidingsverlof, omdat de werknemer er geen (betaald) verlof voor neemt.

Miet Vanhegen: “Het volgen van een opleiding, bij- of omscholing wordt steeds belangrijker om competitief te blijven op de arbeidsmarkt. Bedrijven kunnen bovendien zelf individuele opleidingsrekeningen voor hun werknemers voorzien, met een minimum van twee dagen opleiding per jaar. De recent afgeklopte Arbeidsdeal gaat daarin nog een stapje verder. Zo heeft elke werknemer individueel recht op minstens drie opleidingsdagen per jaar. In 2023 worden dat er vier per jaar en vanaf 2025 vijf per jaar. Het zal in sommige gevallen kunnen leiden tot een soort van uitgebreide opleidingsrekening, met de optie om dagen op te sparen tot een opleidingskrediet en dan bijvoorbeeld in een jaar een langere opleiding te volgen. Of dat laatste effect zal hebben op het opleidingsverlof, is nog afwachten. In elk geval tonen deze initiatieven dat de overheid zich ervan bewust is dat levenslang leren de sleutel is tot duurzame inzetbaarheid en mensen langer aan de slag kan houden. Bedrijven ondernemen best stappen om alle mogelijke opties rond opleidingen te verkennen.”

Bron: de verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke gegevens van een set van 244.000 werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren. ​