Driekwart van de Vlaamse ondernemingen zet in op opleiding van het personeel. Ze maken zowel gebruik van klassieke opleidingsvormen (53%) als on-the-job training (53%) en e-learning. Vooral e-learning zit in de lift met een stijging van 19% in 2018 naar 49% in 2025. Dat blijkt uit de eerste resultaten van de driejaarlijkse Ondernemingsenquête van de SERV|Stichting Innovatie & Arbeid. Ondanks de groeiende aandacht voor opleiding stuit een deel van de ondernemingen (20%) op hindernissen die het aanbieden van opleidingen bemoeilijkt. Hierop inwerken kan het opleidingsbeleid de komende jaren verder een boost geven.

Stijn Gryp, voorzitter SERV: “Het is positief dat Vlaamse ondernemingen steeds meer belang hechten aan opleiding. Dat zorgt ervoor dat werknemers meer de kans krijgen om zich bij te scholen en te blijven ontwikkelen. Ondernemingen die opleiding strategisch benaderen ervaren duidelijk minder belemmering en zien een bredere deelname onder hun medewerkers. Daarbij moeten ook kleinere ondernemingen ondersteund worden bij de obstakels die ze hierin ondervinden. Zo krijgen werknemers, ongeacht de bedrijfsgrootte, evenveel toegang tot opleiding.”

Ondernemingsenquête 2025

Sinds 1998 peilt de SERV|Stichting Innovatie & Arbeid om de drie jaar via een grootschalige telefonische enquête naar actuele thema’s bij Vlaamse ondernemingen. In 2025 zitten opleiding, digitalisering, duurzaamheid, innovatie en werklast in de scope. In het eerste rapport dat nu verschijnt zoomen we in op hoe regelmatig Vlaamse ondernemingen inzetten op opleiding en hoe ze hun opleidingsbeleid vormgeven.

Inspelen op verandering

De opleidingen die ondernemingen aanbieden gaan meestal over onderwerpen die eigen zijn aan de onderneming. Denk aan opleidingen over interne processen, producten of technische kennis. Ondernemingen hechten minder belang aan opleidingen over sociale of persoonlijke vaardigheden (soft skills) of gezondheid en welzijn.

Opvallend is het sterke verband tussen veranderingen in de onderneming rond digitalisering (bv. gebruik van AI), duurzaamheid (bv. hergebruik afval, rest -of bijproducten) en innovatie (vernieuwde producten of diensten) en het aanbieden van opleidingen. Opleiding blijkt een belangrijke sleutel om deze veranderingsprocessen intern te verankeren en de toekomstvisie van de onderneming kracht bij te zetten.

Belang van een duidelijk opleidingsplan

Om opleiding formeel te verankeren, gebruiken Vlaamse ondernemingen verschillende methoden: een opleidingsplan is de meest rechtstreekse manier. Daarnaast zetten ze ook loopbaanontwikkelingsplannen, een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) en functioneringsgesprekken ruim in. Opvallend is dat er een samenhang is tussen het belang van opleiding en de aanwezigheid van een opleidingsplan, loopbaanontwikkelingsplannen en functioneringsgesprekken. Kortom: wie opleiding ernstig neemt zet dit ook om in beleid en processen.

Opleiding afhankelijk van sector en ondernemingsgrootte

Ondanks het toenemende belang van opleiding, ervaren Vlaamse ondernemingen ook hindernissen bij het aanbieden van opleidingen. De meest voorkomende hindernis is een gebrek aan tijd. 38% geeft aan geen ruimte te hebben in de werkschema’s om opleidingen aan te bieden. Ook de kostprijs is een belangrijke drempel: 37% vindt opleidingen te duur. Een onoverzichtelijk opleidingsaanbod (34%) en gebrek van motivatie of interesse bij medewerkers (29%) zijn andere praktische obstakels. Kleinere ondernemingen hebben het duidelijk moeilijker om opleidingen aan te bieden dan grote.

Naast bedrijfsgrootte zijn er ook sectorale verschillen. Ondernemingen in de niet-commerciële dienstverlening (onderwijs, gezondheidszorg, overheidsinstellingen …) bieden werknemers het meest de mogelijkheid om opleidingen te volgen. Ondernemingen in deze sector hebben vaker dan ondernemingen in andere sectoren (bouw, industrie, commerciële diensten) een formeel opleidings- en loopbaanontwikkelingsplan. Dat wijst op een sterke structurele verankering van opleiding in het beleid in deze sector.
Fors investeren in levenslang leren

Voor de Vlaamse vakbonden en werkgevers verenigd in de SERV is het belangrijk dat de komende jaren fors ingezet wordt op opleiding en levenslang leren. Dat is van belang voor de duurzame inzetbaarheid van werknemers en de productiviteit van de Vlaamse ondernemingen. Ook het Vlaams regeerakkoord hecht er veel belang aan. Om dit kracht bij te zetten, bracht de SERV vorige week het advies Investeren in leren uit met voorstellen aan minister Demir om het opleidingsbeleid en een ruimer opleidingsoffensief vorm te geven.

Bron: SERV