De Vlaamse arbeidsmarkt staat onder hoogspanning. Het aantal vacatures piekt en veel werkgevers zijn vruchteloos op zoek naar de juiste mensen om die in te vullen. Een aantal beroepen zijn echte knelpunten geworden. Begin dit jaar stelde de strategische adviesraad VARIO over dit onderwerp ook een advies op.

Vlaams minister van Werk Philippe Muyters heeft aan de Vlaamse Regering zijn visienota voorgesteld waarmee hij meer buitenlandse talenten wil aantrekken. De minister wil ondermeer de procedures herbekijken en werken met een dynamische knelpuntberoepenlijst. Doel is om gerichte arbeidsmigratie in te zetten als sluitstuk in een geïntegreerd arbeidsmarktbeleid.

Minister van Werk Philippe Muyters: “Ons beleid is er een van concentrische cirkels. Eerst zoeken we binnen Vlaanderen, dan binnen België, de buurlanden, Europa en tot slot de hele wereld. Die visie blijft ook in de toekomst volledig overeind: we moeten eerst de eigen talenten aan de slag krijgen. Maar wanneer het echt niet lukt, moeten we ook -ver- buiten de grenzen op zoek gaan. We hebben mensen nodig om onze welvaart op peil te houden en om de kosten van de vergrijzing te kunnen dragen.”
Vandaag is het uiteraard al mogelijk om buitenlands talent aan te trekken, maar toch ondervinden bedrijven nog te veel drempels om de juiste mensen aan te trekken. Minister Muyters gaat die drempels wegwerken zodat een vlotte arbeidsmigratie binnen een duidelijke visie mogelijk wordt.

Voor hooggeschoolden blijft de toegang heel laagdrempelig, zonder dat een arbeidsmarktonderzoek uitgevoerd moet worden. Minister Muyters stelt wel een aantal wijzigingen voor die de aantrekkingskracht van Vlaanderen moeten vergroten:

• de maximale duurtijd van de toelatingen tot arbeid worden verlengd naar 3 jaar, in plaats van de huidige beperking tot 12 maanden
• werknemers zullen in bepaalde gevallen ook gemakkelijker tewerkgesteld kunnen worden in een andere onderneming, zonder dat een nieuwe arbeidskaart aangevraagd moet worden
• pas afgestudeerde buitenlandse studenten zullen een langer verblijfsrecht krijgen, zodat ze meer tijd hebben om hier op zoek te gaan naar een job
• buitenlandse studenten zullen gemakkelijker in Vlaamse bedrijven stage kunnen komen lopen
• de loonbarema’s zullen, ook voor jongeren, afgestemd worden op de huidige reële lonen op de arbeidsmarkt
• bij de toekenning van een arbeidskaart zal een tewerkstellingsakkoord met het land van herkomst niet langer een ontvankelijkheidsvoorwaarde zijn.

Naast de nood aan hooggekwalificeerden, blijkt ook de nood aan specifiek technisch geschoold personeel in vrijwel alle sectoren. De grootste vernieuwing voor deze middengeschoolden wordt de dynamische knelpuntberoepenlijst. Er zal een lijst opgemaakt worden met beroepen waarvoor middengeschoolden toegang zullen krijgen tot de arbeidsmarkt zonder dat een arbeidsmarktonderzoek vereist is. De lijst wordt gebaseerd op de knelpuntenberoepenlijst van de VDAB en zal om de twee jaar herbekeken worden in functie van de noden op de arbeidsmarkt. Uitzonderingen op de lijst zullen mogelijk, maar enkel nadat via een individueel arbeidsmarktonderzoek aangetoond wordt dat er geen andere opties zijn om de vacature in te vullen.

Minister van Werk Muyters: “Gecontroleerde arbeidsmigratie is noodzakelijk om onze welvaart op peil te houden. We hebben buitenlandse werkkrachten nodig. Maar het kan nooit de bedoeling zijn dat onze eigen talenten van onze arbeidsmarkt verdrongen worden of minder kansen krijgen. Vandaar dat we een verbod op verdringing door gedetacheerden als algemeen principe in onze regelgeving opnemen. We zullen daar ook controles op uitvoeren en optreden als dat nodig is.”

De Vlaamse Regering schaarde zich achter de visienota van minister Muyters. De komende weken en maanden worden de principes uit de nota omgezet in regelgeving. Het is de bedoeling dat de nieuwe regelgeving op 1 januari 2019 van kracht zal gaan.