Hoewel bijna de helft van de Belgische werknemers in 2020 door de coronacrisis telewerkte, is het aantal conflict- en pestgevallen op de werkvloer niet significant gedaald. Dat blijkt uit het aantal pestdossiers dat Groep IDEWE het afgelopen jaar verwerkte. De Belgische externe preventiedienst noteerde afgelopen jaar een even groot aandeel conflictdossiers (39,6% tegenover 40% in 2019) en pestdossiers (14,9% tegenover 14,8%), samen goed voor 54,5% van alle meldingen over psychosociaal onwelbevinden.

“Ondanks een lichte daling in het totaal aantal meldingen, zien we toch dat nog steeds meer dan de helft van de meldingen in verband met psychosociale risico’s op het werk gaan over pesten of conflicten”, zegt Hilde De Man, verantwoordelijke psychosociaal welzijn bij IDEWE. “Dat toont aan dat de digitalisering van ons werk en het feit dat we veel minder in groep samen zijn, de gelegenheid voor en oorzaken van conflicten en pestgedrag niet doen afnemen. Pesten is dus een structurele uitdaging, een erg spijtige vaststelling voor alle werkgevers en werknemers die, net als wij, respect op het werk hoog in het vaandel dragen. Maar gelukkig wel iets waar we samen iets aan kunnen doen, te beginnen door het onderwerp tijdens deze Vlaamse Week Tegen Pesten voldoende aandacht te geven.”

Ook coronagerelateerde pesterijen duiken op

Onder pesterijen verstaan we traditioneel uitsluiten of informatie achterhouden, achterklap, beledigen (zowel persoonlijk als in groep) en onaangename grappen uithalen. In deze coronacrisis duiken ook andere vormen van pestgedrag op waarvan de pandemie zelfs de aanleiding kan zijn. “We zien bijvoorbeeld dat mensen worden aangepakt omdat ze andere waarden en normen hanteren rond de maatregelen. Er is ook wederzijds onbegrip tussen mensen die wel en niet willen en/of mogen thuiswerken en soms worden collega’s die terugkeren uit quarantaine bekeken of zelfs gemeden. Ook zijn er gevallen van bewust hoesten of spuwen bekend. Anderen melden dan weer dat ze last hebben van het controlegedrag van de leidinggevende tijdens het telewerken.”

De crisis lijkt de mate van verbondenheid tussen teams extremer te hebben gemaakt. Een aantal teams die er samen tegenaan gingen in deze moeilijke periode zijn hechter dan ooit, terwijl andere versnipperd zijn geraakt door een gebrek aan waardevol informeel en formeel contact.

Die moeilijke en nieuwe werksituatie is de ideale voedingsbodem voor spanningen en pestgedrag, zeker nu blijkt dat de fysieke afstand de drempel hiervoor niet heeft verhoogd. “De manier waarop onrespectvol gedrag geuit wordt, verandert gewoon: de achterklap in het vaste lunchkliekje is bijvoorbeeld verhuisd naar WhatsApp- of Teams-groepjes. Aangezien telewerk een blijver is, is het cruciaal dat leidinggevenden ook vanop afstand aan het welzijn en de spirit van hun werknemers én hun team werken. Duidelijke lijnen uitzetten rond telewerk en zelf het goede voorbeeld geven in het volgen van de coronamaatregelen, is ook heel belangrijk. Het is als leidinggevende ook belangrijk begrip te hebben voor de soms heel verschillende beleving van je mensen in je team met betrekking tot de corona-situatie en de impact die dit heeft op het werk en op de work-lifebalans. En uiteraard kan iedereen op de fysieke én virtuele werkvloer zijn bijdrage leveren: welke functie je ook uitoefent, alert zijn voor ieders welzijn blijft de beste manier om conflicten maximaal te voorkomen.”