Dubbel zoveel bedrijven keren in 2019 een winstpremie uit aan hun personeel ten opzichte van een jaar eerder. Een positieve evolutie, maar het gaat nog altijd maar over 8 op de 1.000 bedrijven in ons land. Opvallend: 77% van de bedrijven die een winstpremie uitkeren zijn kleine ondernemingen. Gemiddeld bedraagt de winstpremie 1.585 euro per werknemer.

Sinds 1 januari 2018 beschikken werkgevers over de mogelijkheid om hun werknemers een premie toe te kennen op basis van de gemaakte winst – de winstpremie. In de eerste negen maanden van zijn tweede jaar van bestaan, is de winstpremie reeds door twee keer zoveel werkgevers toegekend als in het eerste jaar: 8 op 1.000 werkgevers kozen ervoor om hun werknemers op die manier extra te belonen. De winstpremie wordt post factum, dat wil zeggen na de jaarafsluiting toegekend. De cijfers van ACERTA tonen aan dat dat het vaakst gebeurt in de maanden maart tot juli, waardoor we nu al een goed idee hebben van waar het met de winstpremie naartoe gaat in 2019.

Driekwart in kleine ondernemingen.

Opmerkelijk is dat het vooral de kleine ondernemingen met minder dan 20 werknemers die voor de winstpremie kiezen: zij zijn goed voor 77% van de bedrijven die aan hun personeel een winstpremie toekennen. Middelgrote ondernemingen tekenen voor 19% van de toekenners en grote ondernemingen voor 4% ervan. Gezien de kmo-werkgevers op Belgisch niveau meer dan 90% van het aantal werkgevers vertegenwoordigt, doen de middelgrote en grote ondernemingen verhoudingsgewijs iets meer beroep op de winstpremie als verloningselement.

Het gemiddelde bedrag van de winstpremies uitgekeerd in 2019 is €1.585 per werknemer. Dat bedrag is ongeveer gelijkaardig aan wat in 2018 als winstpremie werd toegekend.

Winstpremie als extra loon in tijden van loonkostmatiging

De winstpremie is een manier voor werkgevers die het financieel voor de wind gaat en die onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting, om hun werknemers een extra bonus te geven. Deze winstpremie kan toegekend worden bovenop de loonkostenmarge van 1,1% die vastgesteld is door de regering. De reglementering inzake loonkostenmatiging is immers niet van toepassing op de winstpremie.

Bovendien kent de winstpremie een gunstige verhouding bruto-netto: de premie wordt niet als loon beschouwd, wat maakt dat die niet is onderworpen aan RSZ-bijdrage. De werknemer is wel een solidariteitsbijdrage verschuldigd van 13,07%. De winstpremie is evenmin onderworpen aan bedrijfsvoorheffing als een beroepsinkomen, maar wordt aan een bijzondere (bevrijdende) heffing van 7% onderworpen op het ogenblik van toekenning.

Beperkte toekenningsmogelijkheden.

De winstpremie kan een vast bedrag of een percentage van het loon zijn, voor alle werknemers het een of het ander. Ziedaar meteen een van de verklaringen voor het nog bescheiden succes. De werkgever beslist weliswaar onafhankelijk over de toekenning, maar moet in principe al zijn werknemers op een gelijke wijze behandelen.

Glenn Van Oevelen, Managing Consultant bij Acerta Consult: “Hrm gaat almaar fijner differentiëren en individualiseren. Wil een werkgever in de toekenning van een winstpremie differentiëren tussen zijn medewerkers, dan kan dat met de gecategoriseerde winstpremie, maar dan moet hij door al bij al vrij zware formaliteiten en blijft de ruimte voor differentiatie nog altijd beperkt. Nog een beperking eigen aan de winstpremie is dat die alleen aan het financiële resultaat gekoppeld is, terwijl werkgevers met werknemers doelstellingen kunnen afspreken die ook kunnen gaan over bijvoorbeeld de optimalisering van processen. Dan kan winst wel een van de indicatoren zijn om het succes te meten, maar het is niet de enige indicator en daarom ook niet de enige juiste parameter voor de beste beloning.”

Bron : Acerta – De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op een steekproef van 30.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren, met samen 330.000 werknemers.