Snelgroeiende Belgische bedrijven, de zogenoemde scale-ups, creëerden bijna 40.000 nieuwe jobs op vijf jaar tijd. Zo een snelle groei brengt uitdagingen mee voor werkgevers. De studie van Business School IESE en SD Worx brengt klaarheid in de voordelen en risico’s voor werknemers: enerzijds kennen ze een hogere brutoverloning (+5%), meer kans op bonussen (+2%), maar anderzijds ook meer kortdurende ziektedagen (+14%).

Bovendien is het personeelsverloop er bijna 2% lager. Gemiddeld zijn er meer mannen werkzaam. De top drie sectoren van scale-ups zijn ‘Informatie en communicatie’, ‘Wetenschappelijke en technische activiteiten’ en ‘Administratieve en ondersteunende diensten’.

Hoe herken je een scale-up?

Een scale-up bevindt zich in een fase van snelle groei. Het onderzoek van IESE en SD Worx hanteert de OECD definitie: een scale-up is een organisatie die de laatste 3 jaar minstens elk jaar een groei van 10% kent qua personeel, ervan uitgaand dat de organisatie minstens tien werknemers telt in het eerste jaar van die periode.

Jeroen Neckebrouck, professor IESE Business School: “Snelgroeiende bedrijven zijn van groot belang voor onze jobcreatie en welvaart. 40.000 nieuwe jobs: dat is 22% van alle nieuwe jobs in organisaties met meer dan 10 werknemers in die periode. Een op vijf nieuwe jobs is er m.a.w. gekomen dankzij een scale-up. Er is echter weinig bekend over hoe de werknemers de schaalvergroting ervaren. Dankzij deze IESE-SD Worx studie kunnen we de groeipijnen beter identificeren, maar ook de voordelen voor werknemers. Zo kunnen werkgevers gericht aan de slag met de werkpunten, om een verdere groei te verzekeren.”

Meer ziektedagen

Scale-ups kennen meer afwezigheden door ziekte van werknemers (14% meer dagen dan de controlegroep met bedrijven van dezelfde grootte, oprichtingsdata en sector). Scale-ups kennen gemiddeld 22 ziektedagen per jaar per werknemer (t.o.v. 19 ziektedagen per jaar in een controlegroep). Het verschil is helemaal te wijten aan kortdurende afwezigheden (minder dan een maand): dat ligt op gemiddeld 12 dagen per jaar per werknemer in scale-ups en op 9 dagen in een controlegroep. Dit verschil manifesteert zich in de meeste sectoren maar niet in de bouw, het onderwijs, diensten, kunst, recreatie en horeca. Qua werkuren en type contracten zijn er weinig verschillen tussen een snelle groeier en een bedrijf die dat niet doet.

“Werken voor een snelgroeiend bedrijf kan veeleisend zijn voor werknemers. Dit is bewezen met deze studie. De oorzaak kan liggen aan het feit dat snelle en aanhoudende groei gepaard gaat met veranderingen en onzekerheid zowel m.b.t. jobinhoud, toenemende verantwoordelijkheden en een veranderende cultuur en structuur. Het is zeker niet zo dat het gaat om jonge start-ups. Het gaat vaak al om gevestigde waarden: de meerderheid van de scale-ups is al langer dan 10 jaar actief. Het is een misverstand dat dit na de start-up fase komt. Wie risico’s of gevaren van snelle groei kent, kan gerichter actie nemen om bv. ziekteverzuim te vermijden”, duidt Isabelle Corenlis, verantwoordelijke kmo-consultancy bij SD Worx.

Hogere lonen en bonussen

Er is bijna 5% hoger loon verbonden aan werken in een scale-up, als je controleert voor dezelfde functie, diensttijd, leeftijd, geslacht, type contract, sector, … De lonen stijgen er sneller dan in de andere bedrijven. Een werknemer zal er zijn loon sneller zien stijgen dan in de andere bedrijven. Gemiddeld zien werknemers in een scale-up hun loon met 9 procent per jaar stijgen over de bestudeerde periode, terwijl dit in de controlegroep 6 procent per jaar is. Werknemers hebben 2% meer kans om variabel loon te ontvangen (58% t.o.v. het gemiddelde van 56% in de controlegroep) en 2% meer kans op commissieloon (4% tegenover 2% van de werknemers in de controlegroep).
“Werken voor een snelgroeiend bedrijf is financieel interessant: niet alleen zijn de lonen er hoger en heb je meer kans op bonussen bij positieve resultaten. Er is kans dat je sneller promotie maakt. Je kan als het ware meegroeien met het bedrijf. Er is ook minder personeelsverloop. Ook voor de werkgever is dit interessant: medewerkers hebben hun waarde al bewezen”, weet Isabelle Cornelis van SD Worx.

De snelste groeiers zijn…

De meeste scale-ups tellen maximaal 20 werknemers wanneer ze de snelle groeifase intreden: deze scale-ups zijn goed voor 51% van de scale-ups en zijn verantwoordelijk voor 20% van de nieuwe jobcreatie. 82% van alle scale-ups heeft minder dan 50 werknemers. Langs de andere kant: bedrijven met 201-500 werknemers maken slechts 2% van de scale-ups uit, maar zijn goed voor een op vier (24%) van de nieuwe jobs. Sterkhouders qua sectoren zijn de ‘Informatie en communicatie’, ‘Wetenschappelijke en technische activiteiten’ en ‘Administratieve en ondersteunende diensten’. In deze sectoren situeren zich relatief gezien het meest scale-ups; bovendien genereren deze ook de meeste jobs. Scale-ups zijn verder ook niet enkel jonge bedrijven, wat algemeen nog vaak wordt aangenomen. Ze zijn gemiddeld 15 jaar.

“Het blijft een heel selecte groep van snelgroeiende bedrijven. Toch is een specifieke ondersteuning nuttig voor deze bedrijven gezien hun buitengewone bijdrage aan jobcreatie en de complexe uitdagingen die gepaard gaan met zo een snelle groei – van het structureren van interne processen en teams tot het omgaan met marktvolatiliteit en strategische onzekerhede”, Jeroen Neckebrouck, professor IESE Business School.