Meer dan vier op de tien zelfstandigen hebben (bijna) dagelijks stress als gevolg van hun werk. Financiële zorgen zijn de belangrijkste oorzaak van die werkstress (42%). De economisch onzekere tijden spelen daar een belangrijke rol in. Ook opvallend: meer dan de helft van de zelfstandigen klaagt van fysieke pijn als gevolg van het werk. “Het is belangrijk om tijdig de oorzaken van mentale en fysieke ongemakken aan te pakken om langdurige uitval te vermijden”, aldus de experten van Acerta.

De economisch onzekere tijden wegen niet alleen op de omzet en winsten van (grote) ondernemingen in ons land, ook zelfstandigen ervaren mentale en fysieke stress door het wisselvallige ondernemingsklimaat. Dat is een van de belangrijkste bevindingen uit de jaarlijkse Welzijnsbarometer van Acerta onder de Vlaamse zelfstandigen. Hoewel zelfstandigen zichzelf een gemiddelde ‘stress-score’ van 3,5 op 5 geven, ervaart 44% van alle bevraagden (heel) geregeld stress als gevolg van zijn werk. Nog eens 42% geeft aan soms stress te ervaren door het werk. Minder dan één op de zes ondernemers heeft nooit of zelden stress. De belangrijkste oorzaken van de werkstress bij zelfstandigen zijn financiële zorgen (42%), administratieve taken (31%) en werkdruk (30%). ​

Carla Van Corenland, Manager Services bij Acerta: “Zelfstandigen genieten van de vrijheid om hun passie te volgen, maar die vrijheid brengt ook onzekerheid met zich mee. Zonder vaste structuur of inkomen kan stress al snel de kop opsteken. Een goede voorbereiding, met een doordacht business- en financieel plan, is daarom essentieel. Daarnaast is er een link tussen de stress die zelfstandigen ervaren en de economisch onzekere tijden waarin we zitten. In periodes van economische onzekerheid daalt vaak de vraag, terwijl vaste kosten blijven doorlopen. Zelfstandigen hebben bovendien geen vast inkomen, wat financiële druk en stress vergroot. Het gebrek aan zekerheid en controle over de toekomst speelt ook een grote rol ​ in het verhogen van het stressniveau. Bovendien staan ondernemers er vaak alleen voor, wat het mentaal extra belastend maakt. Maar niet elke zelfstandige ervaart stress op dezelfde manier. De sector waarin je actief bent, hoe stabiel je inkomsten zijn én hoe je persoonlijk met onzekerheid omgaat, maken een groot verschil.”

Van fysieke tot mentale klachten – balans is de sleutel tot succes

Stress kan zich uiten in fysieke klachten, ook dat blijkt uit het onderzoek van Acerta. Zo maakt meer dan de helft van de zelfstandigen melding van fysieke pijn in nek en schouders (56%) en van problemen met inslapen en doorslapen (51%). 46% heeft last van een opgejaagd of gespannen gevoel. Daarnaast komt fysieke vermoeidheid ook relatief vaak voor. 46% geeft aan fysiek vermoeid te zijn door werk.

Carla Van Corenland: “Het is belangrijk om op tijd aan de alarmbel te trekken. Niet alleen om acute stress te verminderen, maar ook om toekomstige stress te voorkomen. Zelfstandigen lopen het risico te veel op dagelijkse uitdagingen te focussen en kansen te missen om toekomstige stressfactoren aan te pakken. Afstand nemen en herbronnen doe je als zelfstandige door te investeren in een netwerk, deel te nemen aan events, opleiding te blijven volgen… Het kan deugd doen om met lotgenoten te spreken, maar ook professionele begeleiding kan aangewezen zijn. Zelfstandigen halen vaak voldoening uit hun vrijheid en drive, maar zonder grenzen kan langdurige stress zich opstapelen – met mentale vermoeidheid en fysieke klachten als gevolg. Zelfzorg is geen luxe, het is een noodzaak. Acerta zorgt samen met de steun van de overheid ervoor dat zelfstandigen er niet alleen voor staan. We geven ze concrete tips voor een gezonde werk-privé balans, of organiseren webinars hierover, ze kunnen zelfs gratis contact opnemen met onze welzijnscoaches voor hulp op maat.”

Bron: Acerta bevroeg via de Welzijnsbarometer Vlaamse zelfstandigen in hoofdberoep over verschillende thema’s: mentaal & fysiek welzijn, de work-lifebalans en financiën. Er namen meer dan 1300 zelfstandigen deel aan de bevraging, 61% mannen en 39% vrouwen, 70% zonder werknemers en 30% met: 10% heeft 1 werknemer in dienst,13% heeft 2-5 werknemers in dienst en 8% meer dan 5. De bevraging liep van 20 februari 2025 tot 10 maart 2025. ​