Is samenleven – en dus ook samenwerken – moeilijker geworden dan vroeger? Vroeger was het zoveel beter, horen we vaak… Privé en werk waren goed gescheiden. We maakten ons geen zorgen over de toestand van onze natuurlijke hulpbronnen. Onze relatie met werk leed niet onder voortdurende existentiële vragen over betekenis, motivatie, de zoektocht naar inspiratie… Alles was toen zo eenvoudig. Was dat echt zo?

We denken van niet, en het is niet alleen een kwestie van onze gemoedstoestand. Het is niet alleen onze relatie met de wereld, optimistisch of pessimistisch, die onze mening bepaalt. Het is vooral onze relatie met anderen. En ons vermogen om te geloven dat niets uiteindelijk in de weg kan staan van diegenen die zich elke dag inzetten om van de wereld van het werk een betere plek te maken. Hoe kunnen we dit bereiken?

Voor sommigen moeten we terugkeren naar wat we ooit kenden, wat een soort verloren paradijs lijkt. En toch zien onze ouders, net als sommigen van ons aan het begin van onze veelbelovende carrière, zichzelf niet als bevoorrechte mensen die een gouden eeuw hebben meegemaakt. Ze glimlachen zelfs als ze ons horen mopperen terwijl we genieten van ongekend comfort en levenskwaliteit. Ze zijn er om ons te vertellen dat het vroeger niet beter was. Hier zijn drie ideeën om ons te helpen diegenen te overtuigen die het nog steeds niet geloven.

Totale vrijheid (soms iets te ongeremd)…

Om te beginnen zijn we nog nooit zo vrij geweest! De manier waarop we onze werktijd indelen, de waaier aan mogelijkheden met betrekking tot de werkplek, de manieren waarop privéprioriteiten kunnen worden verzoend met professionele doelstellingen, de mogelijkheden om onze meningen te delen en bij te dragen aan het collectieve project… We bereiken nieuwe hoogten van inventiviteit op al deze onderwerpen.

Voor de overgrote meerderheid van de werknemers is de vrijheid van handelen en meningsuiting vrijwel onbeperkt. Soms zelfs tot in het extreme, met de bijbehorende risico’s op misbruik… (dus laten we leren om in alle omstandigheden respect en hoffelijkheid te betrachten).
Het doel van deze vrijheid is om ruimte te laten voor ieders creatieve en innovatieve potentieel. Het stelt ons in staat om alle oude en achterhaalde praktijken op een positieve manier uit te dagen. De enige voorwaarde is dat we de risico’s van fouten en zelfs mislukking accepteren, en dat is waar volwassen leiderschap tot zijn recht komt.

Geweldige technologische vooruitgang, maar we gebruiken slechts een beperkt deel van hun potentieel.

Laten we niet nog een paar lijnen toevoegen aan de onophoudelijke discussies over de revolutie die gaande is en de revolutionaire impact van Kunstmatige Intelligentie.
Het punt dat we hier moeten maken is dit: onze technologische vooruitgang verbetert de werkomstandigheden, vermindert sleur en stuwt de productiviteit naar nieuwe hoogten. De middelen die we tot onze beschikking hebben om onze opdrachten te vervullen zijn vaak opmerkelijk, niet alleen in het comfort van onze kantoren maar ook op de productie- en bevoorradingslijnen in onze warehouses.

Er zijn verschillende redenen waarom we hier niet echt ons voordeel mee doen. Afgezien van de weerstand tegen verandering (waarvan we denken dat die vrij gemakkelijk te overwinnen is), is het ongetwijfeld onze manier om het verdwijnen van taken die overbodig zijn geworden zo lang mogelijk uit te stellen en om te proberen verouderde banen te behouden.
Het is de moeite waard om te onthouden dat technologische vooruitgang zonder een parallel proces van onszelf opnieuw uitvinden gewoon niet werkt.

Ongelijkheid erkennen en accepteren is de beste manier om te beginnen met het herstellen ervan

En als er al een schaduw over de recente ontwikkelingen valt, dan is het de groeiende ongelijkheid op de arbeidsmarkt en in onze samenlevingen in het algemeen. Dit blijft het (zeer) zwakke punt in de libertaire visie die de meeste van de huidige veranderingen aanstuurt. Er zit een nogal afschuwelijk ‘zinken of zwemmen’ aspect aan, dat we kunnen compenseren door ‘zorg’ en het collectieve in al ons denken en benaderingen te introduceren.

Een waarschuwing dus voor degenen die besluiten om de voordelen van de wereld van vandaag zonder voorbehoud en zonder nostalgie te omarmen: we kunnen nooit, in alle fatsoen, onverschillig zijn voor degenen die lijden.
In dit opzicht lijkt het algemeen belang veel op elk ander bedrijfsproject. Het is geen idee dat zich van nature aan iedereen opdringt op basis van gezond verstand. Uiteindelijk is het de som van kleine individuele wilsbesluiten die samenkomen en van tijd tot tijd een onverslaanbare drijvende kracht vormen.

Jean-Paul Erhard