Meer dan een derde van het werk van Belgen kan vandaag al door artificiële intelligentie of robots worden uitgevoerd. Toch blijft de angst voor jobverlies relatief beperkt: 21% maakt zich (zeer) veel zorgen dat AI binnen vijf jaar een groot deel van hun job overneemt.

Dat blijkt uit het rapport ‘Een AI-impact analyse op beroepen en sectoren in België’ van arbeidsmarktdata specialist Intelligence Group, gebaseerd op een bevraging van bijna 2.500 werkenden en jobzoekers.

Een AI-impact analyse op beroep

De hoogste impact wordt verwacht in landbouw (60% van het werk wordt als automatiseerbaar gezien), design (51%), communicatie & PR (45%), callcenters (44%) en administratieve functies (44%). Aan de andere kant zien horecamedewerkers, techniekers in installatie en reparatie, facilitaire diensten en sociaal-maatschappelijke beroepen de laagste impact, rond 25 à 26%. Geert-Jan Waasdorp, CEO bij Intelligence Group: “De toekomst is niet zwart of wit. AI zal sommige jobs grondig veranderen en een deel van het werk overnemen, maar maakt veel meer jobs net beter. De kunst is om van dreiging een kans te maken – door routinetaken te automatiseren en de mens meer tijd te geven voor creativiteit, contact en complexer werk.”

Jongeren waakzaam, maar zien ook kansen

Jongeren voelen de impact van AI het sterkst. Belgen jonger dan 30 jaar schatten dat gemiddeld 45% van hun werk nu al door AI of robots kan worden gedaan, tegenover 35% in de totale beroepsbevolking. Zij maken zich ook het vaakst zorgen: 32% van de 30-minners vreest dat AI binnen vijf jaar een groot deel van de job overneemt, tegenover 23% bij 30- tot 50-jarigen en 15% bij 50-plussers.

Waasdorp: “Jongeren zien scherp wat AI al kan. Dat kan ongerust maken, maar het biedt vooral kansen. Wie nu leert werken mét AI, bouwt een voorsprong op. De professional die AI kan besturen, zal de professional vervangen die dat niet kan.”

België alerter dan Nederland

Opvallend is dat Belgen de impact van AI duidelijker voelen dan hun noorderburen in Nederland. Waar de gemiddelde Nederlandse werkende denkt dat 32% van zijn of haar werk nu al door AI of robots kan worden gedaan en 15% zich zorgen maakt over baanverlies binnen vijf jaar, liggen die cijfers in België op respectievelijk 35% en 21%.

“Belgen zijn misschien iets ongeruster dan Nederlanders, maar dat is geen zwakte – het is een voorsprong,” zegt Waasdorp. “Die alertheid maakt dat werkenden, werkgevers en beleid sneller in actie kunnen schieten. België hoort nu al bij de Europese kopgroep: bijna één op vier bedrijven gebruikt minstens één AI-toepassing, ruim boven het Europese gemiddelde. De uitdaging is om die technologie nu ook slim te vertalen naar jobs, skills en opleidingen.”

Drie strategische richtlijnen voor beleid en praktijk

Op basis van het onderzoek geeft Intelligence Group drie korte richtlijnen:

Voor werknemers: maak jezelf AI-vaardig, automatiseer je repetitieve taken en investeer in mensgerichte skills zoals creativiteit, sociale intelligentie en probleemoplossend vermogen.

Voor werkgevers: gebruik AI om jobs menselijker én efficiënter te maken, herteken functies rond kerntaken en investeer actief in AI-opleidingen en omscholing.

Voor overheid en onderwijs: maak AI-geletterdheid een basisvaardigheid in alle onderwijsniveaus en zorg voor laagdrempelige opleidingskansen, zeker voor groepen in hoog-impactberoepen.

Bron: Intelligence Group – rapport ‘Een AI-impact analyse op beroepen en sectoren in België’