In de Belgische provincie Antwerpen en Nederlandse provincie Noord-Brabant zijn in 7 verschillende steden 9 GrensInfoPunten (GIP’s) geopend. De GIP’s informeren grensarbeiders en werkgevers goed, die daardoor over de grens aan de slag kunnen en zo de regionale economie versterken. Vandaag pendelen dagelijks circa 10.000 inwoners van Antwerpen richting Nederland, circa 4.000 inwoners van Nederland maken de omgekeerde beweging. Europa steunt dit initiatief dan ook met subsidies vanuit Interreg-middelen.

Voormalige, huidige of toekomstige grensarbeiders en werkgevers kunnen bij de GIP’s terecht voor kosteloze basisinformatie over het wonen en werken aan de andere kant van de grens. Het gaat dan vooral over sociale zekerheid, belastingen en arbeidsrecht. Daarnaast kan elke partner vanuit de eigen expertise aanvullende diensten aanbieden. Een werkzoekende zal bij VDAB informatie vinden over jobs aan beide zijden van de grens, terwijl een werknemer bij de vakbonden terecht kan voor diepgaandere vragen over arbeidsrecht.

De GIP’s vormen op die manier een laagdrempelig, goed bereikbaar en kosteloos netwerk van infopunten waar eerstelijnsadvies kan worden ingewonnen. Elke situatie van grensoverschrijdend wonen en werken moet individueel bekeken worden en dat wordt al gauw complex. Daarom zijn de GIP’s verbonden met een netwerk van officiële instanties die wettelijk correcte uitspraken kunnen doen over de situatie van de vraagsteller.

Het netwerk aan GIP’s kwam met Europese steun tot stand in de schoot van het Interreg-project Grensinformatievoorziening Vlaanderen-Nederland. De verschillende GrensInfoPunten zijn terug te vinden op de site www.grensinfopunt.eu.

Voor- en nadelen van grensarbeid

Een tweede doelstelling van het project is het bevorderen van de arbeidsmobiliteit over de grenzen heen. Werkgevers aan de grens vinden vaak moeilijker personeel vanwege hun ligging. Werknemers bereiken bedrijven over de grens dan weer moeilijk door het ontbreken van grensoverschrijdend openbaar vervoer. Dit zijn voorbeelden van belemmeringen waardoor grensregio’s in heel Europa nadelen ondervinden ten opzichte van het centrum van hun land.

Voor de individuele werknemer of werkzoekende biedt werken over de grens vaak een ideale job in eigen streek op, met weinig fileleed. De keuze moet echter op individuele basis goed geïnformeerd gebeuren, aangezien de wetgevingen van beide landen soms op onverwachte wijze op elkaar inspelen en op zijn minst niet altijd op elkaar afgestemd zijn. Denken we maar aan de beruchte pensioenval, die ontstaat door het verschil in wettelijke pensioenleeftijd tussen België (65 jaar) en Nederland (67 jaar). Zo zijn er ook op het vlak van kinderbijslag, werkloosheidsuitkering, ziekteverzekering en belastingen drempels die goed geïnformeerd overwonnen moeten worden.

Grensarbeider ben je bovendien voor het leven doordat je bepaalde rechten, vaak pensioenrechten, hebt opgebouwd in meerdere landen. Je krijgt na 10 jaar werken in Nederland bijvoorbeeld 20% van een AOW-pensioen uit Nederland en de rest uit België. De herinnering aan het grensarbeider-zijn blijft dus voor altijd.

Het vrij verkeer van mensen is een belangrijke verworvenheid van de Europese Unie, initiatieven zoals de GIP’s moeten ervoor zorgen dat de arbeidsmobiliteit voor de individuele burger ook fair kan verlopen. Momenteel pendelen in de provincie Antwerpen ongeveer 10.000 inwoners van België dagelijks naar Nederland, omgekeerd komen circa 4000 pendelaars dagelijks vanuit Nederland naar de Provincie Antwerpen. Over het hele Vlaams-Nederlandse grensgebied bekeken gaat het over respectievelijk ruim 11.000 (van Nederland naar België) en 32.000 (van België naar Nederland) grenspendelaars.

Euregionale mindset

Ook in Europa staat het thema grensoverschrijdende economie en arbeidsmarkt hoog op de agenda. De Europese Commissie becijferde recent in een lijvig rapport dat in de grensregio’s van Europa een economische groei van 2 à 8% mogelijk moet zijn als een deel van de grensbelemmeringen worden weggewerkt. De Commissie kondigde in één adem de oprichting van een Border Focal Point aan, waar experten uit diverse disciplines samenkomen om te onderzoeken welke grensbelemmeringen kunnen worden weggewerkt.

Een overzicht van alle locaties van GrensInfoPunten in onze regio is te vinden op https://grenzinfo.eu/mid/spreekdagen/, voor een kaartje zie https://grenzinfo.eu/mid/regios/ (voldoende inzoomen op de Provincies Noord-Brabant en Antwerpen).

Bron : VDAB