3 op 4 starters zijn tevreden over hun stap naar zelfstandige en zouden het zo opnieuw doen. Toch lopen starters tegen een aantal hindernissen aan zoals administratie of klanten die niet betalen. Dat blijkt uit een evaluatie van de eerste maanden als zelfstandige bij een kleine 1.000 starters uit 2018 door hr-dienstverlener Acerta. Een andere opvallende conclusie: 88% van de starters blijft het eerste jaar het liefst alleen werken.

De ambitie is zelfstandig zijn, niet werkgever zijn. Dat 93% geen werknemers in dienst heeft, is logisch. Maar op de vraag of ze voorzien binnen het jaar mensen te zullen aanwerven, antwoordt 88% negatief. De eerste zorg van de starter is dus als zelfstandige kunnen blijven bestaan, de ambitie om werkgever te worden is niet meteen aan de orde.

68 % van de ondernemers die in 2018 zijn gestart, heeft geen businessplan. 55 % heeft naast zijn diploma geen extra bedrijfsgerelateerde bijscholing gevolgd. 45 % had nog geen 6 maanden nodig om de knoop door te hakken en zelfstandige in hoofdberoep te worden. Komen de nieuwe ondernemers ondoordacht en/of onvoorbereid aan de start? Dat hoeft niet het geval te zijn.

Els Schellens, Director Operations Starters en Zelfstandigen: “Ongeveer een derde van de starters heeft een diploma middelbaar onderwijs, iets minder dan een derde haalde een professionele bachelor en er is een derde met een academische bachelor of master. Bij 52 % van de starters ligt de zelfstandige activiteit in hoge tot zeer hoge mate in het verlengde van de studies. De meeste starters beginnen er alleen aan, maar er is toch ook 15 % die met (een) medezaakvoerder(s) start en in 86 % van die gevallen is die partner ook actief in de zaak. En zelfs als starters alleen beginnen, weten ze zich aangemoedigd door – in deze volgorde – hun levenspartner, ouders, vrienden en familie. Al dat telt natuurlijk ook mee als voorbereiding op het zelfstandig zijn.”

3 op 4 starters tevreden

76 % van de zelfstandigen, gevraagd naar hun eerste ervaringen, bevestigt tevreden te zijn over hun keuze. 75 % zou de stap zeker opnieuw zetten en 53 % vindt zichzelf voldoende voorbereid.
Els Schellens: “Maar de voorbereiding zou toch beter kunnen, bevestigen de nieuwe zelfstandigen zelf, al dan niet expliciet. De stap naar zelfstandigheid werd op allerlei vlakken gemakkelijker gemaakt, maar die medaille heeft ook een keerzijde. Bij de starters vóór 2018 was er bijvoorbeeld voor bepaalde beroepen nog de vestigingswet, voor velen een verplicht moment van reflectie, maar die is sinds 1 januari 2018 afgeschaft.”

Hindernissen doen 1 op 4 starters toch twijfelen

Zelfstandigen lopen in het begin toch wel tegen wat hindernissen aan. In de aanloop naar zelfstandigheid schort het nog aan ‘begeleiding en advies door derden’, vindt 1 op 4 starters; de financiering en het vinden van een boekhouder bleek voor 16 % niet evident. Eenmaal gestart, kwam de impact van de administratie bij 15 % als een onaangename verrassing, evenals de zorg om klanten die niet betalen (bij 10 %) en de klantenwerving (bij 9 %). Voor 1 op 4 starters zouden alle hindernissen waarmee ze als starter te maken krijgen en kregen genoeg reden zijn om een goedbetaalde job als werknemer toch weer te overwegen. En 5 % overweegt zelfs om de activiteit weer te stoppen.

Klantenwerving uitdaging nummer 1.

Maar dé belangrijkste partij voor een starter, zoals voor elke zelfstandige trouwens, is uiteraard de klant. 42 % van de starters begint aan zijn/haar activiteit met een lege klantenportefeuille, 15 % met 1 klant, 29 % met 2 tot 10 klanten. Als uitdaging nummer 1 staat ‘klantenwerving’.
“Hoeveel klanten je redelijkerwijze nodig hebt, hangt uiteraard af van je activiteit als zelfstandige. Een consultant bijvoorbeeld heeft niet zoveel klanten nodig als een thuisverpleger, om twee van de populairste sectoren te noemen.”
Wat wel verrast, is de manier waarop starters aan klantenwerving denken te doen. Els Schellens: “Lang niet alle starters zijn aanwezig op het wereldwijde web. Bijna 20 % van de bevraagde starters heeft geen website en maakt geen gebruik van sociale media. Zijn starters wel actief op sociale media, dan is dat vooral op Facebook: iets meer dan de helft van de starters heeft een Facebookpagina van zijn/haar zelfstandige activiteit. In deze tijden van online shoppen, kunnen starters wat hun virtuele visibiliteit betreft best nog wat begeleiding gebruiken.”

Over de cijfers – Gegevens en grafieken komen uit een bevraging die ACERTA deed onder aangesloten zelfstandigen gestart sinds 1 januari 2018. De bevraging liep van 13 september 2018 tot 6 oktober 2018, 972 zelfstandigen namen deel.