AI-tools zoals GitHub Copilot kunnen de productiviteit van software-ontwikkelaars verhogen, maar dreigen op termijn de kwaliteit van code en de duurzaamheid van softwareprojecten onder druk te zetten. Dat blijkt uit onderzoek van Tilburg University. De bevindingen tonen aan dat AI-ondersteund programmeren niet alleen voordelen biedt, maar ook nieuwe uitdagingen creëert voor ervaren professionals en de lange-termijn-kwaliteit van software.

De onderzoekers analyseerden hoe de introductie van GitHub Copilot – een Generatieve AI-tool die codeersuggesties genereert – de dynamiek in open-source softwareprojecten (OSS) heeft veranderd. Uit hun analyse van 2.755 projecten en 1.699 ontwikkelaars blijkt dat AI vooral nieuwe, minder ervaren programmeurs helpt om sneller code te produceren. Echter, deze toename in productiviteit gaat gepaard met een hogere onderhoudslast: ervaren ontwikkelaars moeten vaker code herzien, wat leidt tot een afname van hun eigen productiviteit met gemiddeld 19%.

Snelle productiviteitswinst, maar met risico’s

Poonacha Medappa, een van de onderzoekers, stelt: “AI-tools verlagen de drempel voor beginnende ontwikkelaars, maar ons onderzoek laat zien dat de prijs betaald wordt door ervaren professionals die verantwoordelijk zijn voor het onderhouden van de kwaliteit van de software. Zij krijgen steeds meer werk op hun bord om de kwaliteit en veiligheid van code te waarborgen. Als we niet oppassen, leidt dit tot een systeem waarin snelheid belangrijker wordt dan betrouwbaarheid — met alle risico’s van dien voor de digitale infrastructuur waar we allemaal van afhankelijk zijn.”

Werk van ervaren ontwikkelaars verschuift van innovatie naar onderhoud

De studie toont aan dat AI niet alleen de productiviteit verhoogt, maar ook de verdeling van werk verandert. Ervaren ontwikkelaars — de zogenaamde core contributors — besteden na de introductie van AI-tools minder tijd aan het schrijven van nieuwe code en meer tijd aan het controleren en verbeteren van code die door anderen (of door AI) is gegenereerd. Dit resulteert in een toename van 6,5% in onderhouds- en reparatietaken, terwijl hun eigen bijdragen aan nieuwe code afnemen.

Jan Fransoo, hoogleraar Operations Management & Technology aan Tilburg University, benadrukt het bredere maatschappelijke belang van deze bevindingen: “Dit onderzoek is niet alleen relevant voor de software-industrie. Het toont aan dat AI, hoewel waardevol, ook onbedoelde effecten kan hebben op de manier waarop we werken in andere sectoren, zoals bijvoorbeeld in de zorg en in de zakelijke dienstverlening. Als we AI inzetten om productiviteit te verhogen, moeten we ook investeren in de mensen die de kwaliteit blijven waarborgen. Anders dreigen we op lange termijn niet alleen de productiviteit van de meest schaarse krachten te verlagen, maar mogelijk ook kwetsbaarder te worden.”

Bron: Tilburg University – Het onderzoek, getiteld “AI-assisted Programming Decreases the Productivity of Experienced Developers by Increasing Maintenance Burden”, is gebaseerd op een grootschalige analyse van open-source softwareprojecten en werd onlangs genomineerd voor de best paper award van de Conference on Information Systems and Technology (CIST).