CEO ontslagen wegens ongepaste relatie met een ‘ondergeschikte’… Wat onlangs gebeurde aan de top van de multinationale groep Nestlé, komt vaak voor in zeer uiteenlopende bedrijven. Het is een beslissing die gemakkelijk te begrijpen is, ook al illustreert ze voor sommigen een bestuursstijl uit een ander tijdperk. Het belangrijkste punt is transparantie. Ongeacht zijn of haar verantwoordelijkheidsniveau heeft elke werknemer het volste recht om een emotionele relatie aan te gaan met degene van wie hij of zij droomt. Zodra er echter mogelijke implicaties zijn voor de besluitvorming, is voorzichtigheid geboden. En dat begint met het eerlijk delen van informatie over ieders standpunten, ook op emotioneel vlak. Misschien is dat de prijs die vandaag de dag moet worden betaald voor een evenwichtige vertrouwensrelatie tussen de werkgever en zijn medewerkers.

Een logische beslissing (voor zover wij weten)

Op het werk speelt verleiding een fundamentele rol. Wie het tegendeel beweert, is ofwel in ontkenning ofwel erg naïef. En macht is zeker geen onbekende factor in dit fenomeen. Macht blijft aantrekkelijk. Met andere woorden: leiderschap wekt nog steeds verlangen op.
De verandering in aanpak en de wil om liefdesrelaties te ‘reguleren’ zijn ontstaan met de ontwikkeling van goed bestuur in onze bedrijven. Een deugdzame trend dus… De vraag die gesteld wordt, gaat over overmatige controle en het stellen van zulke strenge regels dat er geen ruimte meer is voor persoonlijke (en liefdes)ontplooiing!

De reden waarom wij denken dat de beslissing om de arbeidsrelatie met de CEO van Nestlé te beëindigen logisch is, is de noodzaak van transparantie die tegenwoordig deel uitmaakt van elke besluitvormende functie.
Omdat een sentimentele relatie die een hiërarchische of zelfs samenwerkingsrelatie verstoort, uiteraard onze besluitvormingsprocessen zal beïnvloeden (in positieve of negatieve zin, laten we duidelijk zijn… We moeten niet overal het kwaad zien!). Dit gebeurt elke dag. Het gebrek aan transparantie, zelfs als iedereen al op de hoogte is, doet vermoeden dat er sprake is van een poging tot verhulling, wat niet strookt met de eisen van modern leiderschap. Vertrouwen is een kwetsbaar concept, dat is nu eenmaal de wereld waarin we leven.

Neveneffect van de duidelijke verwarring tussen privéleven en beroepsleven

De gevolgen zijn ingrijpend en dit lijkt misschien nogal extreem. Maar als we elke dag meer en meer onze privé- en professionele levens integreren (en dat is zeker de richting waarin we gaan), dan is het noodzakelijk dat dit op een evenwichtige manier gebeurt.
Wat betekent dat? De legitieme verwachting van gemotiveerde werknemers is dat hun werkgever rekening houdt met hun persoonlijke prioriteiten (waaronder volgens ons ook hun liefdesleven valt). In ruil daarvoor is het normaal dat het bedrijf van zijn medewerkers – ongeacht hun hiërarchische niveau – verwacht dat ze alert en vooruitziend blijven wat betreft de impact van hun liefdesleven op het goede beheer van het bedrijf.

Dat noemen we een wederkerigheidsbeginsel, dat overigens van toepassing is op alle bedrijfsvormen, ongeacht hun sector. Sommigen denken misschien dat dit soort kwesties in familiebedrijven of kleine bedrijven niet aan de orde zijn. Ze hebben het mis… Het is zelfs een centraal thema, dat nog meer nauwkeurigheid en discipline vereist dan we in multinationale concerns zien. Wanneer het bedrijf waar je werkt wordt geleid door papa of mama, en oma verantwoordelijk is voor het beheer van het wagenpark, terwijl de toekomstige schoonzoon zich bezighoudt met de commerciële relaties en de zakendiners met distributeurs in het buitenland, moet rekening worden gehouden met de ‘emotionele’ dimensie om de rust op kantoor en in de slaapkamer te garanderen

Onze regels missen empathie om het hoofd te bieden aan de ongebreidelde realiteit van het dagelijks leven…

Laten we ervan uitgaan dat transparantie zich duurzaam als een natuurlijke praktijk in onze organisaties vestigt. Zal dan alles voor het beste zijn in de beste der werelden? Niet echt.
Want wat ons nog meer stoort in het schoolvoorbeeld dat we hier behandelen, zijn de ongelijkheden in behandeling die blijven bestaan.

In de communicatie over deze ‘gebeurtenis’ – ter herinnering: een ontslag omwille van een niet bekendgemaakte liefdesrelatie met een medewerkster die onder zijn directe verantwoordelijkheid stond – is elk woord belangrijk. En wat in dit geval onze volledige aandacht verdient, is het laatste deel van deze lapidaire formulering. Weinigen hebben zich zorgen gemaakt over het lot van de ‘ondergeschikte’… Ook zij moest het bedrijf verlaten, na twintig jaar trouwe dienst. Is zij het ongelukkige slachtoffer van een microtornado die alles op zijn weg meesleurt? Zeker. Had zij haar functie kunnen behouden toen haar geliefde CEO de diensttrap nam om naar huis te gaan? Misschien.

Onze organisaties hebben vaak de neiging om overdreven te reageren op situaties die ongemak veroorzaken. Ze missen dan empathie en nuance. Bedrijven worden bevolkt door koppels en minnaars die min of meer legitiem zijn. Wanneer deze relaties ‘problematisch’ worden, zijn het de ondergeschikten – en laten we duidelijk zijn, voornamelijk vrouwen – die hiervan de dupe worden, terwijl de rest onverschillig blijft. Dit is wreed, onrechtvaardig en, uiteindelijk, dom, zowel op persoonlijk vlak als in het belang van de organisatie. Ook hier kunnen we zeker beter doen.

Jean-Paul Erhard