Goedkoop werkt. Het is winstgevend. We hebben voorbeelden van bedrijven en groepen (vaak familiebedrijven) die van een strikte controle van de uitgaven een basisprincipe van het management hebben gemaakt. In deze organisaties leren teams beslissingen te nemen op basis van de beschikbare middelen, niet blind te geloven in theoretische modellen die uiteindelijk geen resultaten garanderen en alleen risico’s te nemen als ze berekend zijn. Is soberheid, in een snel veranderende wereld waar de concurrentie op alle fronten hevig is, een belemmering voor ontwikkeling of een reddende strategische keuze? En hoe werkt het om onze collega’s te motiveren?

Onze economie is soms teleurstellend, vooral wanneer de projecten waarin we geloven jammerlijk mislukken. Het is ook boeiend omdat het een bijna onuitputtelijke verscheidenheid aan modellen biedt. Aan de ene kant hebben we start-ups die miljoenen euro’s verbranden die door investeerders zijn toegewezen op zoek naar sensaties, en aan de andere kant bedrijven die (over)leven van beperkte middelen en worstelen om sterk talent aan te trekken en te behouden ondanks de essentiële uitdagingen die ze proberen aan te gaan. En te midden van dit alles hebben we werknemers die zich afvragen wat het relevante model is… Laten we vandaag eens proberen of sober management aan hun verwachtingen kan voldoen.

Onze relatie met geld in vraag

Er is vaak verwarring tussen soberheid en ontgroening. Zuinig omgaan met de middelen die ons ter beschikking staan, betekent niet dat de geldkraan dichtgedraaid wordt. Focussen op het beperken van uitgaven wordt door teams over het algemeen geïnterpreteerd als een sombere start van een magere periode. Dit is niet waar zuinigheid over gaat. Het is een gemoedstoestand die door alle troepen wordt gedeeld en het heeft meer te maken met prestaties dan met ontgroening. Er zijn twee voorwaarden voor succes. De eerste is controleren of onze collega’s een gezonde relatie met geld hebben, wat vrij gemakkelijk te ontdekken is wanneer ze worden aangeworven, of zelfs later. De tweede is moeilijker te bereiken: we moeten erin slagen mensen het idee bij te brengen dat elk personeelslid zijn ‘budget’ beheert, en in het algemeen alle ‘middelen’ die aan hem zijn toegewezen, alsof het zijn eigen geld is! Dit is vanzelfsprekend wanneer je deel uitmaakt van een familiebedrijf. Een hele prestatie als de afstand tussen de gemiddelde werknemer en de eigenaar van het bedrijf in lichtjaren wordt geteld…

Het risico van te weinig investeren op het juiste moment.

Het uitbannen van onnodige of ondoordachte uitgaven is vandaag de dag noodzakelijk als onze bedrijven enig concurrentievoordeel willen terugwinnen. Gezien onze kostenstructuren in vergelijking met die van onze internationale concurrenten, kunnen we het verschil maken door efficiëntie en uitmuntend management. Deze ‘zuinige’ mentaliteit is daarom essentieel.
Het is ook bedoeld om ons in een positie te brengen waarin we krachtig kunnen investeren als zich kansen voordoen, met een duidelijke prioriteit voor investeringen in bestaande middelen, te beginnen met de ontwikkeling van onze teams en medewerkers. Laten we ons niet beperken tot ‘defensieve reflexen’… Zuinigheid kan (en moet) ons helpen om de beste keuzes te maken als het gaat om inzet, waarbij de nadruk natuurlijk ligt op het ‘interne’. We weten uit ervaring dat er veel schatten ‘verborgen’ liggen in onze kasten. Er is vaak niet veel voor nodig om ze weer te laten schitteren.

Hebben we echt uiterlijke tekenen van rijkdom nodig?

Ten slotte vereist het beheersen van de uitgaven dat we onszelf bevrijden van trots en van veel van de eigenschappen die noodzakelijk worden geacht om bedrijfssucces te tonen.
Ons doel is natuurlijk om onze toewijding aan duurzaamheid te bevestigen. Maar we willen ook afzien van het uiten van macht en ego. Zullen we morgen allemaal monnik zijn en een gelofte van onthouding afleggen? Zeker niet. Als we dat wel zouden zijn, zouden we elk idee van plezier in verband met het succes van onze projecten en de verschillende manieren om dat te vieren, moeten opgeven. Maar laten we redelijk zijn: buitensporige uitgaven zijn vaak een uiting van diepgewortelde verveling of een gebrek aan eigen vaardigheden. Bedrijven die middelenbesparing centraal stellen in hun strategie, zetten resoluut in op creativiteit en de beperkingen die dit stimuleren.

Pleiten voor een gecontroleerde relatie met consumptie, weigeren toe te geven aan de sirenen van bling bling… Het lijdt geen twijfel: de zuinige aanpak is tegenwoordig erg in. Hoe kunnen we het populairder maken en ervoor zorgen dat het losgekoppeld wordt van de principes van ontbering en matiging (onder andere op het gebied van salaris) die zwaar wegen op de motivatie van onze troepen?
Door elke dag opnieuw ons vertrouwen te bevestigen in de mensen die deel uitmaken van het huidige bedrijf en in hun vermogen om de grenzen van de traditionele praktijken te overschrijden. Maar ook door de vruchten van het succes te delen wanneer de tijd komt om ze te oogsten. Een toewijding om te leven en te werken met beperkte middelen wordt zeer acceptabel als de voordelen van deze inspanningen worden gedeeld. Het is gewoon een kwestie van consequent zijn.

Jean-Paul Erhard