Dit is het moment voor goede voornemens. Het zou zonde zijn om dat niet te doen. Dus aan het begin van dit nieuwe jaar willen we graag een krachtig verlangen delen dat wel eens een grote impact zou kunnen hebben op onze bedrijven. Binnen onze teams en onder onze werknemers zijn er ook negatieve emoties. Minder nobele gevoelens zoals haat, woede en afwijzing, die steeds dieper geworteld raken in onze samenleving, liggen op de loer in de gangen van onze organisaties. In de meeste gevallen wachten we tot het stof is neergedaald… tot iedereen langzaam terugkeert naar betere bedoelingen. En we laten het aan onze collega’s over om te gaan met de stemmingen die hen teisteren. Alsof er geen andere manier is om met wrok om te gaan? Echtwaar?

Binnen een bedrijf worden mensen verenigd door een gedeelde visie en gemeenschappelijke doelstellingen. Dit is een van de basisprincipes van een team, ongeacht de grootte. Toch zien we steeds meer situaties waarin samenwerking en zelfs samenleven onmogelijk wordt. Dit is op zijn zachtst gezegd een gevaarlijke ontwikkeling die we kunnen tegengaan.

Steeds meer mensen weigeren samen te werken.

‘Agree to disagree’… Het is een modieuze uitdrukking geworden. Overeenkomen om het oneens te zijn. Tussen welopgevoede mensen kan dat werken. Maar de spanningen lopen vaak zo hoog op, zowel op het vlak van waarden en overtuigingen als op het vlak van dagelijkse prioriteiten, dat veel werknemers nu weigeren om met sommige van hun collega’s om te gaan.

Kunnen we werknemers tolereren die exclusives instellen op basis van hun stemmingen en op basis van hun affiniteiten beslissen om al dan niet met anderen samen te werken? Vervolgens besteden ze hun tijd aan het aantonen van het absurde dat dit niet kan werken… De impact op de productiviteit is duidelijk.
Iedereen terugbrengen in een kader waarin het opnieuw mogelijk is om naar elkaar te luisteren en elkaar te horen, is een vredestichtende missie die zo snel mogelijk moet worden aangevat. Voor afwijzing van anderen is geen plaats in onze organisaties.

Alleen giftige managers ‘spelen’ nog op giftige gevoelens…

Als er ondertussen vijandige relaties zijn ontstaan in onze bedrijven, moeten we erkennen dat het management daar vaak schuldig aan is. Door ongezonde concurrentie aan te moedigen en bijvoorbeeld individuele prestaties te gebruiken ten koste van de collectieve harmonie, aarzelen sommige managers niet om hun eigen teams in brand te steken.

Het ontstaan en in stand houden van middelmatige gevoelens vindt dus zijn oorsprong in de managementsfeer en nergens anders. Er is dus een eenvoudige methode als we willen voorkomen dat ze in onze bedrijven gecultiveerd worden: elimineer manu militari die verwrongen managers die blijven vasthouden aan het verdeel-en-heersmodel.

Bij conflicten harmonie blijven bevorderen

Het grootste probleem dat we hebben wanneer we geconfronteerd worden met collega’s die weigeren om constructief met elkaar om te gaan (we vragen ze niet eens om elkaar aardig te vinden, toch?) is de armoede van de argumenten die worden ontwikkeld. Het zijn vaak definitieve standpunten die geen stand houden bij rationele analyse.

Dit doet onvermijdelijk denken aan de opkomst van ‘haters’ op sociale netwerken: we zitten op het nulniveau van reflectie en toch is de schade enorm. De mentale last is soms zelfs ondraaglijk. Wat kunnen we eraan doen, behalve een cultuur van dialoog en respect voor anderen bevorderen? Het is duidelijk dat we op zijn minst solide verdedigers moeten blijven van het plezier van samenwerken, als we ooit garant willen staan voor harmonie in onze respectieve organisaties.

Waarom roepen we immers haat, woede en zoveel andere negatieve emoties op als we, zoals de traditie voorschrijft, met afgunst en enthousiasme een nieuw jaar ingaan? Waarschijnlijk omdat ze nog nooit zo aanwezig zijn geweest als nu. Waarschijnlijk ook omdat, zelfs als sommigen van ons ze gebruiken als brandstof om vooruit te komen, we ervan overtuigd zijn dat we niets kunnen opbouwen als we gedreven worden door gevoelens van wraak of woede… Wat blijft er immers over als je je ‘vijand’ hebt vernietigd? Er blijft niets over. Sommige overwinningen zijn bitter, nietwaar?

Jean-Paul Erhard