Sinds een jaar publiceert Statbel de zogenaamde transitiematrices die weergeven of iemand verandert van arbeidsmarktstatuut op basis van de Enquête naar de Arbeidskrachten (EAK). Hierna focussen we ons op een deel van deze transities: job-naar-job transities, namelijk werkenden die aan het werk blijven, maar wel van job veranderen.

Ellen Quintelier, statisticus arbeidsmarkt bij Statbel, stelt vast dat de job-naar-job transities licht toenemen tussen 2017 en 2021. Terwijl er tussen 2017 en 2018 maar 5,3% van de werkenden een jaar later van job veranderd was, is dat nu 7,4%. We zien dat vooral jongeren van job veranderen. “Leeftijd is de belangrijkste bepalende factor of iemand van job verandert” aldus Quintelier. “Vooral de horeca en cultuursector zijn twee sectoren met veel job-naar-job transities, en door corona zijn er in deze sectoren nog meer veranderingen”. De helft van de mensen die van job veranderen, blijven in dezelfde sector werken.

Percentage werkenden dat van job veranderd is

Sinds 2017 wordt elke respondent die geselecteerd wordt om deel te nemen aan de Enquête naar de Arbeidskrachten vier maal bevraagd over een periode van anderhalf jaar. Men wordt twee opeenvolgende kwartalen bevraagd, dan twee kwartalen niet en dan opnieuw twee opeenvolgende kwartalen wel. Dit maakt het mogelijk om voor elke respondent te bekijken wat zijn of haar arbeidsmarktstatuut is tijdens elk van die vier bevragingen en voor de werkenden wat de kenmerken van de job zijn zoals de sector waar men werkt, het beroep, de startdatum van de job,…

In deze publicatie gaat het over de job-naar-job transities, nl. over de groep mensen die aangeeft in één van de eerste twee bevragingen aan het werk te zijn, en een jaar later weer aangeeft aan het werk te zijn, maar intussen wel aangeeft in die tussenperiode in een andere job gestart te zijn.

We stellen vast dat het aandeel mensen dat van job verandert licht stijgt. Tussen 2017 en 2018 veranderde 5,3% van de 15-64-jarigen die aan het werk waren van job en tussen 2020 en 2021 was dit reeds 7,4%. Deze verandering wordt niet alleen gedreven door loontrekkenden met een tijdelijke job, bij de loontrekkenden met een vast contract zien we ook meer veranderingen.

Profiel van de werkenden die van job veranderen

We zien dat leeftijd een belangrijke factor is in de job-naar-job transities. Van de 15-24-jarigen veranderde tussen 2020 en 2021 bijna 1 op de 4 van job. Bij de 25-34-jarigen is dat iets meer dan één op de tien. Dit daalt verder tot 1,7% bij de 55- tot 64-jarigen. Het veranderen van job neemt ook in alle groepen in gelijke mate toe tussen 2017 en 2021, met uitzondering van de 55-64-jarigen.

Naar geslacht zien we geen verschillen. Het percentage mannen en vrouwen dat van job verandert, is min of meer gelijk. Qua regio zien we meer jobtransities bij inwoners in het Vlaams dan in respectievelijk het Brussel Hoofdstedelijk en het Waals Gewest, maar het neemt overal in gelijke mate toe. Naar opleidingsniveau zien we tussen 2020 en 2021 geen verschillen meer. Voor de coronacrisis veranderden laagopgeleiden (met vaak tijdelijke contracten) iets vaker van job. De coronacrisis heeft bij hen een licht negatieve impact gehad. In termen van aantallen zijn er wel veel meer hoger opgeleiden die van job veranderen omdat er meer hoogopgeleiden aan het werk zijn dan laag- en middenopgeleiden. Deeltijds loontrekkenden zijn iets meer geneigd om van job te veranderen, maar recent lijken die verschillen niet op te lopen.

Vergelijking tussen sectoren

Verder gaan we nog kijken in welke sectoren mensen vaker van job veranderen. We maken hier het onderscheid tussen sectoren waar

– werkenden vaak van job veranderen
– werkenden door de coronacrisis vaker van job veranderden, dus tussen 2020 en 2021.

We kijken hier steeds naar de sector waar de persoon op het beginmoment werkt. Tenslotte kijken we ook nog in welke sectoren mensen meestal binnen of buiten de sector veranderen van job.

Terwijl we verwachten dat er door corona veel mensen in de gezondheidszorg van job veranderen, zien we dit nog niet in de cijfers. Wel merken we in andere sectoren dat er vaker van job veranderd wordt: bijvoorbeeld in de cultuursector en de horeca.

Sectoren waarin gemiddeld vaker van job veranderd wordt

De sectoren waar het meest job-naar-job transities plaatsvonden in de jaren 2017-2020::

• de horeca (gemiddeld 11% van de werkenden in de horeca die aan het werk blijft is veranderd van job)
• de cultuursector (gemiddeld 9,3%)
• de ICT-sector (gemiddeld 8,6%)
• overige diensten (verenigingen, reparatie van computers en consumentenartikelen, overige persoonlijke diensten; gemiddeld 7,9%).

Sectoren waarin het laatste jaar vaker van job veranderd wordt

De sectoren die procentueel het laatste jaar meer veranderingen kenden zijn:

• De cultuursector (tussen 2020 en 2021 veranderde 3,7 procentpunt meer van de werkenden van job dan gemiddeld tussen 2017-2020))
• Het onderwijs (2,9 procentpunt meer)
• De groot- en detailhandel en reparatie van auto’s (2,6 procentpunt meer)
• De horeca (2,5 procentpunt meer)

In de andere sectoren is er volgens E. Quintelier geen toename van het percentage werkenden dat van job verandert, bijvoorbeeld in de menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening wordt er na corona (nog) niet meer van job veranderd.

Naar welke sectoren veranderen de werkenden?

Gemiddeld blijft 45,7% van de werknemers die van job veranderen, in dezelfde sector. Dit percentage is in 2019-2020 iets gedaald tot 42,3% en steeg in 2020-2021 tot 49,2%.

De sectoren waarin de meeste mensen die van werk veranderen blijven werken, zijn ‘bouwnijverheid’, ‘openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen’ en ‘menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening’. De sectoren waar werknemers die van job veranderen het minst blijven werken zijn ‘overige diensten’, ‘administratieve en ondersteunende diensten’ en ‘kunst, amusement en recreatie’. “De jobtransities tussen sectoren worden dus ook duidelijk beïnvloed door de beroepen die in die sector werken: een bouwvakker, verpleegster kan moeilijker van sector veranderen dan een administratief profiel” aldus E. Quintelier.

Bron: Statbel