Op basis van de effectieve salarisgegevens van 400.000 voltijdswerkende Belgen kan SD Worx een nauwkeurig beeld geven van het ‘doorsnee salaris’ van de Vlaming, in de verschillende provincies. Na het eerste kwartaal, bedraagt het bruto mediaanbedrag net geen 3000 euro, met uitzondering voor wie werkt in Brussel of in Vlaams- en Waals Brabant. De helft van de mensen die voltijds werken in privé verdient meer; de helft verdient minder. Er zijn belangrijke verschillen: Limburg kent het hoogste mediaanloon voor arbeiders; Brussel het laagste.

De cijfers houden rekening met de samenstelling van de Belgische bevolking naar statuut (bedienden/arbeiders), geslacht, leeftijd, sector en bedrijfsgrootte.

Getting the basics right

Onder ‘bruto maand salaris’ verstaan we het maandelijkse bedrag op de loonbrief, zonder eindejaarspremie en vakantiegeld. Dit bedrag houdt geen rekening met de extra loonelementen, noch met de kosten van de werkgever.

Kim Van Houtven, kmo consultant van SD Worx: “Een mediaanloon geeft een beter beeld van het ‘doorsnee’ salaris. Vaak spiegelen werknemers zich aan een te hoog bedrag, aan de hand van studies die werken met ongewogen gemiddeldes. Zo krijgen we een onrealistisch beeld van wat een werknemer door de band genomen elke maand bruto op zijn loonbriefje ziet staan. Werken met feitelijke loongegevens – zeker aan de hand van de grootste steekproef van België- is meer betrouwbaar dan bevragingen: anders kan er een vertekening optreden, afhankelijk van wie geantwoord heeft.”

Wie als arbeider in Limburg werkt, verdient doorgaans meer dan in andere regio’s

Er wordt ook te vaak in algemene termen gesproken. De lonen zouden het hoogst zijn in Brussel, maar dit is enkel het geval voor bedienden. Voor arbeiders is het mediaanloon daar het laagst. Naargelang je specifieke rol, leeftijd, sector en statuut zal je loon verschillen.

“Als je een uitvoerende functie hebt, vergelijk je best met gelijkaardige profielen, liefst in dezelfde sector en plaats van tewerkstelling. De mediaanwaarde van het brutoloon voor arbeiders is gedurende de eerste drie maanden van 2022 gestegen tot € 2672, exclusief extra’s zoals premies voor nachtwerk of andere sector extra’s. Limburg kent het hoogste mediaanloon (nl.€ 2805,5) en stelt een hoger aandeel arbeiders tewerk, dan bv. Brussel. Voor arbeiders kan het interessant zijn om naar die regio’s met veel industrie te kijken. Werkgevers in die regio’s doen er goed aan hun rekruteringscampagne uit te breiden tot over de grens van de provincie. Zo kunnen ze misschien nieuwe mensen aantrekken voor hun bedrijf, al zullen ze iets langer doen over het woon-werk traject,” verduidelijkt Kim Van Houtven van SD Worx.

Hoogste mediaanloon voor bedienden in Brussel

De regio waar je werkt, speelt dus een rol. Zo kenmerken Brussel, Vlaams- en Waals-Brabant zich door hoge lonen maar ook een hoge proportie bedienden. “Ook als bediende wil je je vergelijken met dezelfde profielen. Bij bedienden is de mediaanwaarde gestegen naar € 3522 in 2022. Brussel kent het hoogste mediaanloon, bijna € 4000 bruto (€ 3911,5). Werkgevers die marktconform willen verlonen om bv. talent aan te trekken, vragen vaak benchmark studies op. Zo verzekeren ze dat hun lonen in lijn zijn met andere werkgevers in de regio, maar ook sector en bedrijfsgrootte spelen een rol. Deze oefening is meer dan ooit belangrijk in de strijd om talent. Recent onderzoek bevestigt dat loon nog steeds de eerste basisvoorwaarde is, om te zorgen dat werknemers niet vertrekken of ontevreden worden.” besluit SD Worx.

Door de automatische indexering zien werkgevers zich het laatste jaar geconfronteerd met een veel snellere stijging van de lonen. Om het concreet te maken met een cijfervoorbeeld: stel dat je het mediaanbedrag verdient, dan zag je je loon de voorbije jaren gemiddeld stijgen met de volgende bedragen in Vlaanderen: het ging vooruit met 66€ bruto in 2018; met 80 € in 2019; met 30 € in 2020; met 45€ in 2021 en in de eerste drie maand van 2022 nog es met 109€ (telkens brutobedragen).

Bron: de steekproefgrootte van ongeveer 400.000 voltijdse werknemers in de privésector is uniek in België. Op nationaal niveau is de steekproef gewogen en representatief voor vijf variabelen samen nl. bedrijfsgrootte, NACE-sector, leeftijd, geslacht en het statuut van de werknemers. Om een accuraat beeld te geven van het ‘doorsnee loon’ (van wie voltijds werkt) geeft SD Worx de voorkeur aan het gebruik van administratieve loondata die nauwkeuriger zijn dan de studies gebaseerd op enquêtes. Enquêtes kunnen lijden aan zelfselectie, zeker voor een mogelijk gevoelige onderwerp als loon: zo is er een risico dat enkel mensen met een bepaald profiel en bijvoorbeeld een hoger loon de enquête invullen. Bovendien zijn de ingevulde gegevens niet controleerbaar (met de feitelijke loonfiche). Een mediaan is de waarde die de populatie (gesorteerd van laag naar hoog salaris) in twee gelijke delen verdeelt. Een mediaan verdient de voorkeur boven een gemiddeld salaris, omdat een mediaan beter bestand is tegen uitschieters dan een gemiddeld salaris. Grote uitschieters kunnen voorkomen in salarisgegevens. Wie dan het gemiddelde hanteert, zal te maken krijgen met overschattingen van de werkelijke waarde.