Gemiddeld maakt onze job bijna één vijfde (18%) van ons geluk uit. Zo verklaart tevredenheid met het werk bij zelfstandigen 32% van de algemene levenstevredenheid, terwijl dit bij ambtenaren slechts 9% bedraagt. Werkzoekenden en langdurig zieke mensen zijn het meest ongelukkig. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Nationaal Geluksonderzoek van de UGent, met steun van levensverzekeraar NN en in samenwerking met Securex.

Dat werk een sterk verband heeft met ons geluk, blijkt ook uit de vaststelling dat werkzoekenden en mensen die langdurig ziek zijn duidelijk een stuk minder gelukkig zijn dan werknemers en zelfstandigen. Deze groep evalueert de algemene levenstevredenheid met een lage score van gemiddeld 4,9 op 10.

Dankzij het Nationaal Geluksonderzoek van UGent met steun van levensverzekeraar NN krijgen we inzicht in wat de Belg gelukkig maakt. Het team van Lieven Annemans, titularis van de NN leerstoel, vertrekt steeds vanuit de specifieke levensdomeinen die de levenstevredenheid kunnen beïnvloeden en maakt op geregelde tijdstippen resultaten uit het onderzoek bekend. Uit de vorige resultaten bleek al dat Belgen met een laag inkomen gemiddeld minder tevreden zijn met hun leven, dat Belgische senioren vandaag gemiddeld gelukkiger zijn dan millennials en dat meer dan de helft van de jonge Belgen onder de 34 jaar zich geregeld eenzaam voelen, wat een negatieve impact heeft op hun geluk.

Vandaag rapporteert de UGent in samenwerking met Securex en NN het verband tussen werk en levenstevredenheid. In totaal namen 3770 mensen deel aan de studie, waarvan 77% behoort tot de actieve bevolking (ambtenaren, bedienden, zelfstandigen, huisvrouwen of -mannen, werkzoekenden en langdurig zieke mensen). Uit dit aantal werd een representatieve sample geselecteerd op basis van regio, leeftijd, opleidingsniveau, beroepscategorie en geslacht. Het geluk of subjectief welzijn werd geanalyseerd op basis van de wetenschappelijke methode van de zogenaamde Cantril ladder die de algemene levenstevredenheid meet.

Bij zelfstandigen heeft werktevredenheid een aandeel van 32% in het totale geluk. 

Indien het bij een zelfstandige goed gaat op het werk, dan zal de positieve impact daarvan op zijn geluk een pak groter zijn dan bij bedienden, arbeiders en ambtenaren. Dit geldt natuurlijk ook in de omgekeerde richting. Gaat het slecht op het werk, dan zal de negatieve impact op het geluk bij zelfstandigen ook harder doorwegen dan bij bedienden, arbeiders en ambtenaren. Bij zelfstandigen heeft het werk een aandeel van 32% in de algemene levenstevredenheid. Bij bedienden gaat dit om 19,8%, bij arbeiders 13,9% en bij ambtenaren om 9,4%.

Professor Lieven Annemans verklaart: ‘Als we weten dat ongeveer 30% tot 50% van ons geluk verklaard wordt door genetische factoren en er dus nog ongeveer 60% overblijft voor alle andere factoren, dan kunnen we stellen dat een aandeel van 32% in ons geluk behoorlijk groot is. Ondanks de kleine aantallen per beroepsgroep zijn de resultaten wel statistisch significant. Het positieve nieuws is ook dat ons geluk door verschillende factoren bepaald wordt. Dat zorgt ervoor dat je de balans kan vinden door ook rekening te houden met andere factoren zoals je sociale relaties of je gezondheid.’

Werkzoekenden en langdurig zieke mensen geven hun leven een score van 4,9 op 10.
Dat werk een belangrijk aandeel heeft in onze levenstevredenheid, blijkt ook uit het feit dat werkzoekenden en mensen met een langdurige ziekte beduidend laag scoren op vlak van geluk. Daar waar werkende Belgen hun leven gemiddeld een 6,6 op 10 geven, evalueren werkzoekenden en langdurig zieke Belgen hun leven gemiddeld met een luttele 4,9 op 10.
Bij werkende Belgen is het aandeel van tevredenheid met het werk in de algemene levenstevredenheid gemiddeld 17,9%. Bij de niet-werkenden (werkzoekenden, arbeidsongeschikten en huisvrouwen- of mannen) is het aandeel van hun dagelijkse hoofdactiviteit (zoals vrijwilligerswerk, huishouden, etc.) in de levenstevredenheid dan ook veel groter met 33,3%.

Lieven Annemans: ‘Het significante verschil in levenstevredenheid tussen werkende Belgen en werkzoekenden kan onder andere verklaard worden door het feit dat werk mensen een zekere voldoening geeft, alsook erkenning, waardering en zelfrealisatie. Het zorgt ervoor dat we onder de mensen komen. Werk is dus niet alleen maar een bron van inkomen, maar het is ook – en misschien wel vooral – een nuttige invulling van je bestaan.’

Het ABC van geluk op het werk

Het ABC bestaat uit drie grote peilers. De A staat voor autonomie en bekijkt in welke mate men zelf beslissingen kan nemen. De B staat voor betrokkenheid en houdt onder andere verband met sociale relaties en eenzaamheid. De C staat voor competenties en geeft aan hoe bekwaam en zelfzeker men zich voelt.

43% van de werkende Belgen is zeer tevreden met zijn hoofdactiviteit en geeft het werk een score van 8/10 of meer. Toch is een aanzienlijke groep van 23% van de werkende Belgen zeer ontevreden op het werk (met een score van 5/10 of minder). Uit het Nationaal Geluksonderzoek blijkt duidelijk dat de ABC’s een positieve invloed hebben op tevredenheid op het werk, onafhankelijk van andere factoren zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, regio, persoonlijk inkomen en tevredenheid met het woon-werkverkeer. Zo zorgt autonomie op het werk voor een stijging van 0,87 punten van de tevredenheid op het werk op een schaal van 0 tot 10. Toch geeft slechts 55,5% van de Belgen aan voldoende autonomie te ervaren op het werk. Ook betrokkenheid op het werk is belangrijk. 56,1% van de Belgen voelt zich voldoende betrokken. Dit zorgt voor een stijging van 0,37 punten op 10 op vlak van tevredenheid op het werk. 69,4% van de Belgen voelt zich voldoende competent, wat dan weer zorgt voor een stijging van 0,2 punten op 10. Belgen die op de drie factoren goed scoren, stijgen met 1,44 punten op vlak van tevredenheid op het werk.

Opvallend: inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië scoren hoger op vlak van tevredenheid op het werk, onafhankelijk van geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, de ABC’s, persoonlijk inkomen, tevredenheid met het woon-werkverkeer, last van stress op het werk, het gevoel dat men een masker moet dragen en eenzaamheid op het werk.

Eén vijfde van de Belgen draagt dagelijks een masker op het werk

Aan de andere zijde van het spectrum zijn er duidelijke factoren die een negatieve invloed hebben op onze werktevredenheid. Eenzaamheid op het werk weegt het zwaarst door met een daling van 1,02 punten op 10. 15,1% van de werkende Belgen bevindt zich in die situatie. Ook een masker dragen op het werk en niet volledig zichzelf kunnen zijn hebben een invloed.
Eén vijfde (21,3%) van de werkenden beweert vaak tot altijd een masker te moeten dragen op het werk. Altijd tot vaak stress hebben op het werk leidt tot een daling van 0,42 punten. En maar liefst 35,5% van de werkende Belgen geeft aan vaak tot altijd stress te ondervinden op het werk.

Jan Van Autreve, CEO van NN: ‘NN vindt gezondheid en geluk op en naast het werk ontzettend belangrijk. Het is onze missie om alle Belgen en dus ook onze medewerkers gezonder en gelukkiger te maken. Daarom voeren we een actief gezondheidsbeleid, waarbij we enerzijds inzetten op gezonde pauzemomenten voor onze medewerkers via het ter beschikking stellen van een fitnesszaal of het aanbieden van sportlessen over de middag. Maar we werken bijvoorbeeld ook hard aan de autonomie en betrokkenheid of dus het psychologische welbevinden van onze medewerkers door te kiezen voor een agile way of working. Dat is een resultaatsgerichte maar vooral ook dialooggerichte werkwijze. Het is zeer valoriserend dat het initiatief en de verantwoordelijkheid bij de medewerker zelf komt te liggen.’