Meer dan één op zes jongeren is gestopt met werken sinds het begin van de coronapandemie, zegt de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Jongeren die tewerkgesteld blijven, zien hun werkuren dalen met 23 procent. De belangrijke en snelle stijging van de jeugdwerkloosheid sinds februari treft jonge vrouwen meer dan jonge mannen, blijkt uit de publicatie COVID-19 en de wereld van werk (4e editie).

De pandemie treft jongeren op drie manieren: het heeft een vernietigend effect op hun werkgelegenheid, het verstoort het onderwijs en opleidingen, en verkleint de kansen van jongeren die tot de arbeidsmarkt willen toetreden of van job willen veranderen.

Met 13,6% lag de jeugdwerkloosheid in 2019 al hoger dan voor eender welke andere groep. Wereldwijd waren er ongeveer 267 miljoen jongeren die geen werk hadden en geen onderwijs of opleiding volgden (NEET). Velen onder de 15- tot 24-jarigen die wel een job hadden, waren ook kwetsbaar, omdat ze bijv. werken in laagbetaalde beroepen, in de informele sector of als arbeidsmigrant.

“De economische crisis treft jongeren – vooral vrouwen – harder en sneller dan welke andere groep ook. Als we nu geen actie ondernemen om hun situatie te verbeteren, kunnen we de gevolgen van het virus nog tientallen jaren voelen. Als hun talent en energie worden gefnuikt door een gebrek aan kansen of vaardigheden, zal dat onze toekomst schaden en het veel moeilijker maken om een betere economie op te bouwen na corona”, aldus Guy Ryder, directeur-generaal van de IAO.

Volgens de IAO moeten dringend grootscheepse, doelgerichte beleidsmaatregelen genomen worden die jongeren ondersteunen, waaronder breed opgezette werkgelegenheids- en opleidingsgarantieprogramma’s in ontwikkelde landen, zoals de jongerengarantie van de Europese Unie, en intensieve programma’s ter bevordering van de werkgelegenheid en garanties in economieën met lage en middeninkomens.

Testen en opsporen loont

De studie beschouwt ook maatregelen om een veilige omgeving te creëren voor de terugkeer naar het werk. Het uitvoerig testen en opsporen van COVID-19 infecties is volgens de studie “sterk gelinkt aan een verminderde verstoring van de arbeidsmarkt … [en] een aanzienlijk kleinere verstoring van het sociale leven dan lockdownmaatregelen.”

In landen die goed testen en opsporen vermindert de gemiddelde daling van de werkuren met maar liefst 50%. Daar zijn drie redenen voor: testen en opsporen vermindert de afhankelijkheid van strikte lockdownmaatregelen; bevordert het vertrouwen van de burgers en stimuleert zo de consumptie en ondersteunt de werkgelegenheid; en helpt de operationele verstoringen op de werkplek tot een minimum te beperken.
Bovendien kunnen testen en opsporen zelf nieuwe banen creëren, ook al zijn ze tijdelijk, die gericht kunnen zijn op jongeren en andere prioritaire groepen.

“Als we een herstel tot stand kunnen brengen met veel werkgelegenheid, dat rechtvaardigheid en duurzaamheid bevordert, betekent dat mensen en bedrijven zo snel mogelijk weer aan het werk moeten gaan, in veilige omstandigheden”, aldus Ryder. “Testen en opsporen kunnen een belangrijk onderdeel zijn van het beleidspakket als we de angst willen bestrijden, de risico’s willen verminderen en onze economieën en samenlevingen snel weer in beweging willen krijgen.”

Verlies van werkuren

De IAO voorspelt een daling van het aantal werkuren met 4,8% tijdens het eerste kwartaal van 2020 t.o.v. de situatie voor de crisis (het vierde kwartaal van 2019), het equivalent van 135 miljoen voltijdse banen (uitgaand van een 48-uren werkweek). Dit cijfer ligt wat hoger dan in de derde monitor werd voorspeld. Het aantal jobs dat tijdens het tweede kwartaal verloren is gegaan blijft stabiel: het gaat om 305 miljoen voltijdse banen.

In Noord- en Zuid-Amerika zal het aantal werkuren tijdens het tweede kwartaal naar verwachting dalen met 13,1% (t.o.v. het niveau van voor de crisis) en in Europa en Centraal-Azië met 12,9%. In Oost-, Noord- en West-Europa verwacht de IAO een daling met respectievelijk 12%, 12,2% en 13.3%. Zuid-Europa zou 17.3% van het aantal werkuren verliezen tijdens het tweede kwartaal van 2020.

De IAO roept op tot dringende maatregelen ter ondersteuning van werknemers en bedrijven, a.d.h.v. vier actiepijlers die de IAO heeft gedefinieerd om de impact van COVID-19 op de arbeidsmarkt te verminderen. Deze zijn: werknemers op de werkplek beschermen; de economie en werkgelegenheid stimuleren; ondernemingen, werkgelegenheid en inkomens ondersteunen; en tripartiet sociaal overleg om oplossingen te vinden.

Bron: IAO Brussel