In de dagelijkse werking leidt ziekteverzuim tot hoge werkdruk bij collega’s en moeilijkheden om de planning te respecteren. In hun zoektocht naar oplossingen lopen organisaties het meest vast op het snel vinden van vervanging, de overbelasting van het team en het inwerken van tijdelijke medewerkers. De studie van SD Worx Jobs bij 200 organisaties in de industrie, voeding en logistiek tussen april en juni 2025 legt de pijnpunten bloot op de werkvloer; de inzichten worden getoetst aan de effectieve verzuimcijfers van 200.000 medewerkers in 3.000 organisaties in deze sectoren.

Niet enkel kortdurende afwezigheden maken het moeilijk

Uit de bevraging blijkt dat twee op drie organisaties (65%) in de industrie, voeding of logistiek de effecten ervaren van verzuim op de werkvloer. Kortdurende afwezigheden (minder dan één maand) worden als de grootste uitdaging ervaren: meer dan de helft (51%) duidt dit aan. Daarnaast vindt een kwart (24%) vooral de combinatie van korte, middellange en langdurige afwezigheden (meer dan één jaar) het meest problematisch. Voor 13% vormen afwezigheden tussen één maand en één jaar de grootste uitdaging. Zeven procent duidt langdurig verzuim als belangrijkste kopbreker aan. Bij organisaties in de logistiek vormt langdurig verzuim vaker een uitdaging (18%), mede door de combinatie met kort- of middellang verzuim (27%). In de voedingssector duidt 15% het middellang verzuim aan als grootste uitdaging: afwezigheden tussen 1 maand en 1 jaar.

Huidige maatregelen in de praktijk

Maatregelen om afwezigheden door ziekte op te vangen in de praktijk:

• zeven op tien organisaties verdelen het extra werk over de collega’s
• 35% laat overuren presteren indien nodig
• een op drie gaat taken herverdelen over afdelingen heen (31%)
• vier op de tien zetten wel tijdelijke medewerkers in (39%)

Het gebeurt ook dat deze maatregelen niet voldoende zijn: een op vijf van de organisaties schroeft daarom tijdelijk de productie terug (20% in de industrie en 18% van de voedingsbedrijven). Ook opvallend: zes procent heeft geen gestructureerde aanpak om afwezigheden op te vangen.

“Deze studie focust op het effect van verzuim op de werkvloer: hoe organisaties er in de praktijk mee omgaan. Vooral kleinere organisaties zijn meer aangewezen om het werk te verdelen over de collega’s, terwijl grotere bedrijven vaker meerdere maatregelen nemen, zoals overuren en extra tijdelijk personeel. Soms volstaat dat niet en moet men de productie terugschroeven. De top drie van problemen weerspiegelen dit: een hogere werkdruk bij collega’s (74%), moeilijkheden om de planning te respecteren (58%) en onderbezetting (44%)”, weet Patsy Farrazijn, woordvoerder van SD Worx Jobs.

Meer ziektedagen laten zich meteen voelen op de werkvloer

Patsy Farrazijn, woordvoerder van SD Worx Jobs: “De effectieve cijfers liegen er niet om: deze drie sectoren kampen met een verlies van meer dan 10% werkdagen. Bovendien laat ook elke verandering zich voelen. Deze studie bevestigt bv. dat de stijging van langverzuim (meer dan 1 jaar) in de logistiek zich meteen laat voelen in de praktijk, net als de stijging van het middellang verzuim in de voedingsproductie.”

De cijfers

Op basis van de verzuimcijfers van SD Worx van 200.000 medewerkers in 3.000 organisaties in deze drie sectoren van 2024 verliest de logistiek het meeste dagen door kort verzuim (4,54%). Dit komt boven op het verlies aan dagen door middellang en lang verzuim. Relatief gesproken steeg het verzuim van méér dan 1 jaar het meest, namelijk met 10% (tot 3,24%), gevolgd door het middellang verzuim met een stijging van 6% (tot 4,01%). Het verlies in dagen voor 2024 ligt in de logistiek op bijna 12% (11,79%). In de voeding gaat het om 11% verloren dagen door ziekte. Daar steeg het middellang verzuim het laatste jaar het meest (relatief gezien met +6% tot 3,34%). De voedingssector kent het hoogste verlies aan dagen door langverzuim (4,24%).

In logistiek is minder dan één op vier (24%) geen enkele dag afwezig geweest door ziekte in 2024. Meer dan zeven op tien werknemers in de logistiek (72%) waren minstens 1 dag kortdurend afwezig. Bij arbeiders in de logistiek gaat het in totaal gemiddeld om 22 dagen per jaar (kort+ middellang). Vooral de jongeren (-30 jaar) zijn het meeste dagen kortdurend afwezig. In de voeding is bijna één op drie (29%) geen enkele dag afwezig; dit is gelijkaardig met Industrie (30%). Zo goed als 66% is minstens een dag kortdurend afwezig in de voeding en industrie. De arbeiders in de voeding en industrie kennen een gemiddelde afwezigheid door ziekte van 17 dagen per jaar.

In de industrie is het kortverzuim verantwoordelijk voor 3,19% van het verlies aan dagen. Het middellang verzuim zorgt voor 2,83% verlies aan werkdagen. Het lang verzuim in 2024 bedraagt 3,50%, meteen ook de grootste relatieve stijging van 6%.

Waar lopen productie, industrie en logistiek het meest op vast 

Organisaties nemen acties om de afwezigheden op te vangen. Toch loopt niet alles van een leien dakje. Als belangrijkste problemen komen naar voren:

• Moeilijkheden om vervangingen te vinden (63%)
• Overbelasting van het team (56%)
• Tijdrovende inwerking van tijdelijke medewerkers (46%)
• Onvolledig zicht op capaciteit en planning (22%)
• Geen budget voor extra krachten (18%)
• Onduidelijk beleid of afspraken (8%)
• Andere (8%), zoals het inzetten van studenten of freelancers, werk herinplannen of uitstellen, meerwerk door de zaakvoerder zelf.

Bron: SD Worx