Het langdurig absenteïsme in België heeft in de eerste helft van 2025 een nieuw recordniveau bereikt. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van HR-dienstverlener Securex. Maar liefst 3,51% van de werknemers was langer dan een jaar afwezig door ziekte, een stijging van 4% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (toen 3,36%). Opmerkelijk is dat de toename van langdurige zieken de laatste jaren vooral sterk te zien is bij deeltijdse contracten, waar het cijfer 4 keer sneller steeg dan bij voltijdse contracten.

De analyse van Securex toont dat de stijging van langdurig ziekteverzuim tijdens de voorbije jaarhelft het meest uitgesproken is bij deeltijdse werknemers. In 11 jaar tijd is het aandeel langdurig zieken bij deeltijders meer dan verdubbeld: van 2,13% in de eerste jaarhelft van 2014 naar 5,41% in de eerste jaarhelft van 2025. Bij voltijders was er in diezelfde periode een meer geleidelijke [HV1] [SD2] stijging: van 2,15% naar 2,99%. Hierdoor hebben werknemers met een deeltijds contract vandaag bijna twee keer (x1,8) zoveel afwezigheidsdagen door langdurige ziekte.

“Het probleem is heel genuanceerd en ligt niet zozeer bij het deeltijdse werk zelf, maar bij een combinatie van factoren,” zegt Stephanie Heurterre, senior HR consultant bij Securex. “Uit de resultaten van ons onderzoek bij een representatief staal van werknemers blijkt dat deeltijdse werknemers vaker een hogere privébelasting ervaren, zoals de zorg voor kinderen en/of ouders. Bovendien werken deeltijders vaak in sectoren met specifieke arbeidsvoorwaarden die ook een rol kunnen spelen. Dit complex samenspel, soms in combinatie met financiële zorgen, maakt deze groep kwetsbaarder voor uitputting en langdurige uitval. Daarnaast is de kans groter dat iemand die gezondheidsklachten heeft, vervolgens deeltijds gaat werken. En wie al gezondheidsklachten ervaart, riskeert meer kans om langdurig uit te vallen. Dat verklaart ook deels de kloof tussen deeltijds en voltijdse contracten.”

Werknemers die na ziekte het werk medisch deeltijds hervatten en opnieuw uitvallen, kregen tot voor kort automatisch het label ‘middellang’ of – vooral – ‘langdurig afwezig’. Een wetswijziging eind 2022 heeft dit deels gecorrigeerd, maar niet volledig. Zij vormen dus ook een specifiek profiel binnen de groep van langdurig afwezigen met een deeltijds contract, inclusief de werknemers die het werk hebben hervat in een nieuw deeltijds contract, vaak bij een andere werkgever. Die laatste groep is de laatste jaren sterk gegroeid. De mate van invloed die ze hebben op de algemene cijfers van langdurig afwezige werknemers moet nog blijken uit verder onderzoek.

Hoewel het aantal langdurige afwezigen binnen deeltijders sterk is gestegen, is het aandeel deeltijdse werknemers de afgelopen 10 jaar nagenoeg stabiel gebleven, met een lichte stijging van 25,8% naar 26,4%1.

Vrouwen blijven kwetsbaarder voor langdurige uitval dan mannen

Vrouwen werken vaker deeltijds dan mannen, en cijfers tonen dat vrouwen ook kwetsbaarder zijn voor (langdurige) uitval: 4,79% van de vrouwen is langdurig afwezig, tegenover 2,68% van de mannen. Dit aandeel is nog hoger als ze deeltijds werken: 6,37% van de vrouwen die deeltijds werken zijn langdurig afwezig, tegenover 3,62% van de voltijdse vrouwelijke werknemers. Volgens Securex heeft dit vaak te maken met privé-omstandigheden, zoals de zorg voor kinderen en/of een ouder). Daarnaast werken er meer vrouwen in sectoren met veel deeltijds werk en hoge absenteïsmecijfers, zoals de dienstenchequesector en de zorg.

“De keuze voor deeltijds werk is zelden een luxekeuze, zeker voor vrouwen. Het is vaak een noodzakelijke beslissing om de combinatie van werk en een zwaardere zorglast thuis te kunnen bolwerken, en in sommige sectoren is het veel moeilijker om voltijdse contracten te krijgen,” ​ aldus Stephanie Heurterre. “De cijfers zijn ook heel duidelijk: 30,5% van de moeders werkt deeltijds, vergeleken met maar 6% van de vaders. Het is een gevaarlijke denkfout dat minder werkuren automatisch leiden tot minder stress. De totale belasting blijft vaak minstens even hoog, wat een rechtstreekse weg is naar uitputting en langdurige afwezigheid.”

Stabilisatie van middellang verzuim: hoopvolle evolutie

Ondanks de zorgwekkende stijging van het langdurig absenteïsme, ziet Securex ook een gunstige evolutie in de eerste jaarhelft. Voor het eerst sinds 2021 stabiliseert het aantal middellange afwezigen (ziek tussen 1 maand en 1 jaar), met een niet-significante daling van 2,53% naar 2,46%. Het kort absenteïsme (minder dan 1 maand) blijft eveneens stabiel op 2,73%.

Aangezien een deel van de middellang afwezigen na een jaar doorstroomt naar de categorie van langdurige afwezigheid, kan het zijn dat hierdoor de stijging van het langdurig absenteïsme in de nabije toekomst zal afvlakken. Dit suggereert dat inspanningen van de overheid en werkgevers ​ om sneller in te grijpen en medewerkers te begeleiden, mogelijk hun vruchten afwerpen.

Het algemene ziektepercentage, dat alle ziekteafwezigheden omvat, bleef nagenoeg stabiel tussen de eerste helft van 2024 en deze van 2025: van 8,62% naar 8,70%.

Ondersteuning voor jonge ouders cruciaal

Investeringen in betaalbare en toegankelijke kinderopvang zijn fundamenteel. Door maatschappelijke veranderingen, zoals het toenemend aantal eenoudergezinnen, grootouders die langer werken en het feit dat koppels op latere leeftijd kinderen krijgen, is informele opvang binnen families steeds minder vanzelfsprekend. Hierdoor neemt de nood aan externe kinderopvang toe, terwijl die mogelijkheid niet altijd toegankelijk is. Dit legt extra druk op gezinnen. Een flexibel en ondersteunend wettelijk kader voor thematisch verlof, zoals ouderschapsverlof en mantelzorgverlof, is essentieel. De relatief korte duur van het moederschapsverlof in België verplicht vrouwen vaak al snel hun ouderschapsverlof op te nemen, wat hun flexibiliteit op een later moment verder beperkt.

Binnen dat kader spelen ook werkgevers een sleutelrol in het creëren van een omgeving die de werk-privébalans daadwerkelijk ondersteunt.

“Voor werkgevers is het cruciaal om te waken over een gezonde werk-privébalans, een ondersteunende cultuur te creëren, en zorg te dragen voor hun medewerkers, niet in het minst voor deeltijdse werknemers. Onze analyses tonen immers aan dat deeltijdse werknemers even gemotiveerd zijn als voltijders, en ze bieden belangrijke flexibiliteit en dragen bij tot economische en maatschappelijke welvaart binnen bedrijven,” benadrukt Stephanie Heurterre.

Source: Securex – Statbel
De cijfers in dit onderzoek zijn gebaseerd op gegevens geregistreerd door werkgevers. Ze gelden voor een gemiddelde werknemer in ondernemingen tot 1000 werknemers in de Belgische privésector. Eerste helft 2025 telde de steekproef 21.237 werkgevers en 161.489 werknemers. De werknemers in de steekproef hebben een contract van minstens 30 dagen waarvan minimaal één dag in de bestudeerde periode.

Uit de vergelijking met de RSZ-populatiegegevens blijkt dat de steekproef van Securex de Belgische arbeidsmarkt weerspiegelt voor het statuut, het geslacht, de leeftijd van werknemers en voor de omvang van ondernemingen tot 1000 werknemers. Voor de regio’s is ze minder representatief. Daarom corrigeert Securex de absenteïsmecijfers met een wegingsfactor die specifiek is voor elke provincie.