Het gros van de Belgische ondernemingen vindt dat het gevoerde beleid rond afwezigheid op het werk een impact heeft op de verzuimcijfers, blijkt uit een bevraging door Mensura en Certimed. Toch voegen slechts 3 op 10 organisaties de daad bij het woord met een uitgewerkt verzuimbeleid, dat opgevolgd wordt en waarover op de werkvloer wordt gecommuniceerd. “Veel organisaties blijven steken in losstaande acties en goede bedoelingen”, aldus Bart Teuwen, verzuimexpert bij de Mensura-groep. “Het ontbreekt hen aan middelen, knowhow of tijd om stapsgewijs te werken aan een beleid dat inzet op welzijn en inzetbaarheid.”

Uit een bevraging van Mensura en Certimed blijkt dat 8 op 10 zich er van bewust is dat het beleid van de organisatie een impact heeft op het verzuim van medewerkers. Dit bewustzijn vertaalt zich echter niet noodzakelijk naar de praktijk. Vier op 10 organisaties handelen verzuim louter administratief af. Er is geen beleid uitgewerkt en verzuimcijfers worden niet opgevolgd.

Bart Teuwen, verzuimexpert bij Mensura Groep: “Het mentale welzijn van veel werknemers staat momenteel onder druk, denk maar aan wie werkt in de zorg of van thuis uit. Als daar geen structurele aandacht voor is via een cultuur en een beleid, dan is het risico op het missen van signalen en mogelijke uitval vele malen groter.”

Procedures en afspraken

Een kleine 30% geeft aan dat er duidelijke afspraken en procedures rond afwezigheid gelden en dat er ook opvolging gebeurt of iedereen zich daaraan houdt. Nog eens bijna 1 op 3 (30%) organisaties hebben een beleid dat inzet op inzetbaarheid en dat in meerdere of mindere mate is afgestemd op, of zelfs geïntegreerd is met, het welzijnsbeleid. Daarbij gaat structureel aandacht naar preventieve en reactieve acties, de verhouding werkbelasting versus belastbaarheid en re-integratie van langdurig zieken.

Bart Teuwen: “Een duidelijk verzuimbeleid, op maat van de organisatie, heeft een grote en positieve impact op het verzuim en de re-integratie van medewerkers. Naast het maken van heldere procedures en afspraken over verzuim, is vooral ook de warm-zakelijke dialoog een fundament van een positief verzuimbeleid. Daarbij gaan leidinggevende en werknemer actief en in samenspraak op zoek gaan naar oplossingen waarbij de werknemer wel nog (deels) inzetbaar kan zijn.”

Verzuimcijfers blijken vaak vraagteken

De structurele opvolging van verzuimcijfers is een sleutel tot succes in het terugdringen van verzuim. Nochtans zegt bijna een kwart van de werkgevers dat niet te doen. Als voornaamste redenen geven ze aan het nut er niet van in te zien of gewoon niet over de juist tools te beschikken. 44% van de organisaties gaat wel met verzuimcijfers aan de slag, maar slaagt er niet in om dat regelmatig of gestructureerd te doen.

Bart Teuwen: “Dat bijna 70% van de Belgische organisaties aangeeft geen structurele of zelfs helemaal geen opvolging van verzuimcijfers te voorzien, is toch wel problematisch. In de strijd tegen verzuim varen ze grotendeels blind. Verzuimcijfers geven belangrijke informatie, niet om een collega die verzuimt te controleren en op het matje te roepen, wel om eventuele problemen of moeilijkheden vroegtijdig op te sporen en te voorkomen. Wanneer een werknemer een aantal keren kort verzuimt, is dat vaak een voorbode van een ernstiger probleem. Denk maar aan een burn-out of andere mentale klachten. Door die tijdig te detecteren kan langdurige uitval worden voorkomen.”

Afschaffing ziektebriefje legt bal bij werkgever

De aankondiging dat werknemers van grote bedrijven zich binnenkort drie keer per jaar een dag kunnen ziek melden zonder attest versterkt enkel de nood aan grondige opvolging. “De opvolging komt veel meer bij het bedrijf zelf, en meer bepaald de leidinggevende, te liggen. Hij of zij zal het gesprek met de afwezige collega moeten aangaan. Uit ons onderzoek blijkt dat er op dit vlak nog ruimte is voor verbetering. Minder dan de helft van de werkgevers (42%) biedt leidinggevenden een opleiding over de aanpak van een verzuimgesprek.

De vrees leeft bij sommige organisaties dat de gedeeltelijke afschaffing van het ziektebriefje de deur zal openen naar meer kortdurend verzuim. Onterecht, volgens Bart Teuwen: “Op voorwaarde dat er een duidelijk beleid is, dat procedures bij iedereen bekend zijn en leidinggevenden weten hoe ze hierover een gesprek kunnen voeren. Zijn die zaken aanwezig, dan leidt de afschaffing niet tot meer verzuim, maar stimuleert het net een meer proactieve, preventieve aanpak.”

Bron: Onafhankelijk verzuimonderzoek uitgevoerd tussen 5 maart 2021 en 23 maart 2021 door onderzoeksbureau Indiville in opdracht van Mensura en Certimed bij 511 werkgevers (HR-profielen of andere betrokkenheid bij verzuimbeleid). Data zijn representatief op geslacht, leeftijd en regio bij werknemers en op bedrijfsgrootte bij werkgevers.