Uit het Nationaal Gezondonderzoek blijkt dit jaar dat de werkende Belg lichamelijk gemiddeld al 6.1 jaar ouder is dan haar/zijn kalenderleeftijd. Het pijnlijke gevolg van een ongezonde levensstijl waar roken, een gebrek aan lichaamsbeweging, slaaptekort en een continu teveel aan stress een grote rol in spelen. Een opvallende conclusie van het onderzoek dit jaar is dat CEO’s, managers, ondernemers en zelfstandigen een pak beter scoren op vlak van gezondheid. En toch lijken ze er volgens hun medewerkers niet in te slagen om dat besef te vertalen naar een actief gezondheidsbeleid op de werkvloer.

Levensverzekeraar NN (het vroegere Delta Lloyd Life) maakt vandaag de resultaten bekend van haar Nationaal Gezonderzoek 2018. Deze derde editie zoomt in op de relatie tussen een gezonde levensstijl, succes op het werk en een gelukkig leven.

Meer dan de helft (57%) van de werknemers is niet tevreden over de mogelijkheden die de werkgever biedt om een gezonde levensstijl op de werkvloer te bevorderen. En amper een vijfde (21%) van de Belgische werknemers vindt dat hun CEO echt belang hecht aan gezondheid in het bedrijf. Volgens het onderzoek kunnen werkgevers nochtans met kleine inspanningen al een groot verschil maken, zolang die initiatieven maar regelmatig herhaald worden. Medewerkers van organisaties die het hele jaar door inspanningen leveren om de gezondheid te bevorderen zijn effectief gezonder dan medewerkers die werken voor bedrijven die hier niet actief mee bezig zijn. Met een stijgend aantal burn-outs en langdurig zieken, is een gezondheidsbeleid op de werkvloer vandaag meer dan ooit noodzakelijk, zowel voor de gezondheid van onze Belgische werknemers als voor onze economie.

We zijn gemiddeld 6.1 jaar ouder dan we denken!

Dat is het verschil dat gemiddeld werd gemeten tussen de biologische leeftijd van de Belgische werknemer en zijn kalenderleeftijd. De biologische leeftijd is het resultaat van de som van de kalenderleeftijd (die op basis van de geboortedatum wordt bepaald) en de levensstijlscore. Die levensstijlscore wordt berekend door de effecten van een hele reeks variabelen bij elkaar op te tellen, zoals o.a. een actieve levensstijl, gezonde voeding, mentaal welzijn en socio-demografische gegevens. Hoe ongezonder men leeft, hoe hoger de levensstijlscore zal zijn.

Roken blijft één van de grote pijnpunten. Een derde (23%) van de werkende Belgen rookt. Een aantal dat nog hoger ligt (29%) bij werkende Belgen zonder diploma hoger onderwijs. Ook overgewicht heeft een grote impact op onze gezondheid. Bijna de helft (48%) van de werkende Belgen heeft ermee te kampen. Vooral mannen ouder dan 35 jaar hebben last van overgewicht (62%). Deze ongezonde situatie valt voor een deel te verklaren door de inactieve levensstijl van een aanzienlijk deel (31%) van de bevraagden. Daarnaast geeft een kwart (23%) van de Belgen aan niet elke dag verse groenten of fruit te eten.

Ongezonde werknemers zijn een forse domper op ons nationaal geluk

Uit eerder onderzoek van NN en de UGent (het Nationale Geluksonderzoek) bleek al dat ruim een kwart van de Belgen niet gelukkig is en dat gezondheid daar een belangrijk aandeel in heeft. Dat onderzoek toonde ook al aan dat gezonde Belgen 18 procent minder kans maken op een ongelukkig leven, dan Belgen die minder gezond leven. Wie gezonder is en dus een biologische leeftijd heeft die in balans is met de kalenderleeftijd, voelt zich gelukkiger. De meerderheid (68%) van de gezonde werkende Belgen voelt zich zeer gelukkig en geeft zijn/haar eigen geluk een score van minstens acht op tien. Terwijl er onder de werkende Belgen die minder gezond zijn en lichamelijk ouder zijn dan hun kalenderleeftijd slechts een minderheid (34%) zich zeer gelukkig voelt.

Professor Annemans, gezondheidseconoom aan de UGent: “De Belg heeft zijn gezondheid en geluk voor een groot deel zelf in handen. Toch moet men in alle beleidsdomeinen van gezondheid en geluk een prioriteit maken, op het werk, in het onderwijs, in de lokale gemeenschap… En daar ontbreekt het nog wat aan vandaag. Nochtans is de impact groot. Uit studies op de werkvloer blijkt dat absenteïsme tot zelfs met twee derde te dalen wanneer een bedrijf volop inzet op betere fysieke, mentale en sociale gezondheid van de werknemers. Daar heeft iedereen baat bij, zowel de werknemers, de bedrijven als de volledige samenleving.”

6 op de 10 werkende Belgen heeft slaaptekort

Stress en slaaptekort zijn belangrijke factoren die een ongezonde levensstijl in de hand werken en op die manier onze biologische leeftijd de hoogte in jagen. 28% van de werkende Belgen heeft op regelmatige basis te veel stress. Zes op de tien werkende Belgen (61%) geeft aan te weinig te slapen tijdens de werkweek. Het gevolg hiervan is dat de meerderheid (55%) van de werkende Belgen meestal moe naar het werk komt (bijlage 7).

Werkende Belgen die wel uitgerust naar het werk komen, plukken daar ook de vruchten van. De grote meerderheid (83%) van de uitgeslapen werkende Belgen gaat optimistisch door het leven en de meerderheid van de uitgeruste Belgen (54%) voelt zich zeer gelukkig met een score van minstens acht op tien. De niet-uitgeslapen collega’s daarentegen gaan minder optimistisch door het leven (68%) en slechts een minderheid (35%) voelt zichzelf zeer gelukkig.

Manager sana in corpore sana

De top van het bedrijfsleven ziet gezondheid als een belangrijke drijfveer voor succes. 71% van de managers geeft aan beter te presteren in periodes waarin ze zich daadwerkelijk fit voelen. Terwijl slechts 59% van hun medewerkers hiervan ook overtuigd is. Managers, ondernemers en zelfstandigen geven aan meer vers fruit en groenten te eten en meer te bewegen dan de gemiddelde werknemer. Bovendien omhelzen managers en ondernemers stress ook vaker als iets positiefs dan hun medewerkers. Dit alles zorgt ervoor dat managers en ondernemers ook een betere levensstijlscore hebben dan de gemiddelde werknemer.

Annelore Van Herreweghe, woordvoerder NN: “Een opvallende conclusie uit het Nationaal Gezonderzoek is dat managers, ondernemers en zelfstandigen over de hele lijn beter scoren op vlak van gezondheid dan hun medewerkers. Eerst en vooral zijn ze zelf meer overtuigd van het feit dat een gezonde geest in een gezond lichaam hen professioneel vooruithelpt. En dat besef zetten ze ook om in daden door zelf gezonder te leven.”
Managers en ondernemers zijn gemiddeld 4.3 jaar ouder dan ze denken en doen het zo iets beter dan hun medewerkers die gemiddeld 6.4 jaar ouder zijn dan hun kalenderleeftijd. We zien daarnaast ook een duidelijk socio-demografisch verschil op vlak van leeftijd en geslacht. Zo zijn vrouwelijke managers boven de 35 gemiddeld 2.6 jaar ouder dan hun kalenderleeftijd, een zeer groot verschil met mannelijke medewerkers van dezelfde leeftijd die gemiddeld 9.6 jaar ouder zijn dan hun kalenderleeftijd. Managers en ondernemers zijn gemiddeld ook gelukkiger dan hun medewerkers. Meer dan de helft (58%) van de managers en ondernemers geeft zijn/haar persoonlijk geluk een acht op tien. Bij medewerkers is dat een minderheid van 41%.

Gezonde CEO’s, gezonde medewerkers?

Onze bedrijfsleiders mogen dan wel overtuigd zijn van het belang van gezondheid voor hun eigen succes en geluk, maar trekken deze visie niet altijd door naar de werkvloer. Amper één vijfde (21%) van de medewerkers vindt effectief dat hun CEO gezondheid een belangrijke plaats geeft op de werkvloer (bijlage 10). De meerderheid (57%) van de werknemers is dan ook niet tevreden over de mogelijkheden die de werkgever biedt om de eigen levensstijl op peil te houden of te verbeteren (bijlage 11) . En dat zorgt ervoor dat amper 11% van de werkende Belgen tot een bedrijf of organisatie behoort waar continu tal van initiatieven lopen om de gezondheid van de werknemers op peil te houden (bijlage 12).

Nochtans geven managers en ondernemers aan dat zij wel inspanningen doen om de levensstijl van hun medewerkers te verbeteren. Maar ook zij zijn ontevreden over de resultaten van hun investeringen om gezondheid op de werkvloer te bevorderen. Bijna de helft (44%) van de managers is ontevreden over de resultaten van hun inspanningen om werknemers te helpen hun gezondheid op peil te houden. (bijlage 13)

Saskia Van Uffelen, CEO Ericsson: “Vooral op mentaal vlak voel ik me gezond. Ik ben gelukkig. En dat is belangrijk, want anders zou ik mijn job niet kunnen uitoefenen. Indien ik niet dagelijks met positieve energie op het werk aankom, kan ik mijn bedrijf niet op de juiste manier leiden. Die ingesteldheid wil ik mijn mensen meegeven.”
Wouter Torfs, CEO Schoenen Torfs: “Je systeem toelaten om tot rust te komen en te resetten, dat is volgens mij al even belangrijk als gezond eten. Ik ben zelf een actieve beoefenaar van meditatie. Het heeft me geleerd om afstand te kunnen nemen van de mallemolen in mijn eigen hoofd, het onophoudelijk nadenken. En om gedachten aan te zien voor wat ze zijn: alleen maar gedachten en niet de realiteit.”
Eric Van Landeghem, CEO Volvo Gent: “In een bedrijf met 6.000 medewerkers waarvan de grote meerderheid arbeiders zijn die in ploegen werken, is een doorgedreven gezondheidsbeleid noodzakelijk. We weten dat de BMI (body mass index) en het aantal rokers in ons bedrijf hoger ligt dan het gemiddelde in de maatschappij. En daarom willen we onze medewerkers alle kansen geven om actief aan hun gezondheid te werken. We zetten niet alleen in op beweging, maar ook op voeding, slaaphygiëne, relaxatie en mentaal welzijn.”

Laaggeschoolde medewerkers zijn het meest kwetsbaar

Werknemers met maximaal een diploma middelbaar onderwijs scoren een pak slechter dan hun hooggeschoolde collega’s. Deze tendens is het opvallendst bij laaggeschoolde mannen boven de 35 jaar, die maar liefst 10.9 jaar ouder zijn dan hun kalenderleeftijd. Wie tussen de 20 en de 34 jaar is en een masterdiploma heeft, is het gezondst met een biologische leeftijd die volledig in balans is met de kalenderleeftijd.

Een gezondheidsbeleid loont!

Inzetten op gezondheid op de werkvloer loont op elk vlak. Het absenteïsme daalt spectaculair, de productiviteit en creativiteit van de werknemers neemt toe en ook economisch gezien, is het voor werkgevers voordelig om te investeren in gezondheid.

Lieven Annemans, gezondheidseconoom UGent: “Investeren in een preventief gezondheidsbeleid loont en verdien je sowieso terug. Uit onderzoek is gebleken dat je elke euro die je investeert in gezondheid meer dan verdubbelt in opbrengst (gemiddelde van 2.38 euro)”
In ondernemingen waar gezondheid hoog op de agenda staat is de meerderheid van de werknemers tevreden over de inspanningen die genomen worden (54%) en een kleine minderheid ontevreden (12%). In de andere bedrijven ligt de ontevredenheid over de investeringen in gezondheid een pak hoger (62%). En dat straalt ook af op de gezondheid van de werknemers. Werkende Belgen in organisaties met een actief gezondheidsbeleid zijn gezonder. Ze zijn gemiddeld 3.4 jaar ouder dan hun kalenderleeftijd en doen het daarmee duidelijk beter dan werknemers in andere organisaties. Want zij zijn gemiddeld 6.5 jaar ouder dan hun kalenderleeftijd. Dit verschil is trouwens onafhankelijk van leeftijd en geslacht.