Het basissalaris van werknemers in België steeg tussen april 2021 en april 2022 met gemiddeld 7%. Dat is opvallend meer dan de 2%-stijging van het jaar voordien. De salarisgroei, de hoogste in twee decennia, is grotendeels te verklaren door de indexeringen. Er spelen echter ook andere factoren mee, zo blijkt uit de resultaten van de 29ste Salarisenquête van HR-dienstverlener Hudson.

De stijging van de lonen is niet enkel toe te schrijven aan de indexeringen. Ook zonder de aanpassingen van de lonen aan de index gingen de salarissen het afgelopen jaar omhoog, en wel met anderhalve procent. Ondanks de beperkte marge voor opslag door de loonnorm maakten veel bedrijven dus toch budget vrij voor een salarisverhoging. Liefst 91% van de bedienden kreeg opslag bovenop de automatische indexering en kon doorgaans rekenen op hogere bedragen.

Variabele lonen stijgen weer

Medewerkers die recht hebben op een variabel loon, zagen dat groeien tegenover de vorige jaren. Zowel bedienden, kaderleden als managers kregen hogere bonussen uitgekeerd. Kaderleden genoten van de sterkste stijging in variabel loon. De mediaanbonus steeg in deze categorie naar € 3000, een groei van 10%. Managers en senior managers zijn daarbij nog steeds goed voor de hoogste bonussen, met mediaanbedragen van respectievelijk € 7021 en € 21371.

Vacaturegraad duwt lonen omhoog

De loonevolutie wordt mee bepaald door het bruto binnenlands product, de werkloosheidsgraad en de vacaturegraad (het aantal vacatures tegenover het totale aantal arbeidsplaatsen in de onderneming). Vooral die laatste toont de niet-aflatende druk op de Belgische arbeidsmarkt. De vacaturegraad steeg in het eerste kwartaal van 2022 naar 4,83%. Het aantal openstaande vacatures in België groeit al jaren, en kende een extra versnelling sinds 2021. Dat dwingt bedrijven ertoe grotere (financiële) inspanningen te leveren om talent aan te trekken en te behouden.

“Hudson staat niet negatief tegen de groei van variabel loon, dit kan zelfs bijdragen tot de crisisbestendigheid voor veel organisaties. Een variabel beloningsplan dat vertrekt van een gezond financieringsmodel waarbij de bonusenveloppe gekoppeld wordt aan de financiële resultaten van de organisatie is het meest efficiënt hiervoor. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat ondernemingen die een deel van de winst verdelen onder de medewerkers, een lager vrijwillig verloop kennen. Dit effect is zelfs groter in een participatieve cultuur, waar medewerkers veel worden betrokken in het beslissingsproces.” verklaart Bert De Greve – Partner Talent Management.

Jongeren en starters beter af

Uit de enquête valt op dat de lonen van jongeren en starters onder de 25 jaar de laatste jaren heel sterk zijn gestegen. Waar het mediaansalaris voor jongeren met een masterdiploma in 2018 nog € 2628 bedroeg, ligt het mediaansalaris in 2022 op € 2900 (+10%). Voor starters met een bachelordiploma groeiden de cijfers van € 2281 in 2018 naar € 2600 in 2022 (+14%). Bij de jongeren hebben ingenieurs in productie, research en kwaliteit de hoogste salarissen: ook voor <25-jarigen gaan deze makkelijk boven de € 3000. Jongeren in de IT-sector krijgen daarentegen het vaakst een bedrijfswagen bij de start van de carrière. Dat is zelfs het geval voor 48% van de startende bachelors en voor maar liefst 60% van de masters.

Coronapremie is algemeen succes

Na de uitbraak van COVID-19 en de daaropvolgende pandemie kregen minder mensen een loonsopslag en was die opslag ook kleiner. Deze situatie lijkt vandaag helemaal te zijn rechtgezet. In de nasleep van corona maakten 6 op de 10 bedrijven gebruik van de coronapremie. Het overheidsinitiatief moest bijdragen aan de heropstart van de economie en bedrijven toelaten hun personeel te bedanken voor hun inzet. De premie had een maximumwaarde van € 500 en werd uitbetaald in consumptiecheques. 55% van de bedrijven bleef dicht bij dat maximumbedrag en kende een premie toe tussen de € 400 en € 500.

Kloof met Brussel groeit

In Brussel stegen de mediaanopslagen het sterkst met 1,71% (exclusief index), tegenover 1,34% in Vlaanderen en 1,12% in Wallonië. Het variabel loon groeide er eveneens sneller. De tendens van vorig jaar zet zich dus verder door want ook toen al gingen de salarissen in die regio er het sterkst op vooruit – en dat terwijl de salarissen in Brussel traditioneel al de hoogste van het land zijn. Zo bleek uit eerdere cijfers van Hudson dat de mediaansalarissen er 15% hoger liggen in vergelijking met de rest van België.

“De loonkloof tussen Brussel en de rest van het land is niet nieuw maar blijft wel groeien. Veel werknemers kozen voor werk in filevrije omgeving en dicht bij huis, waardoor ze vrede namen met het loonverschil. Sinds Corona bieden veel Brusselse organisaties echter structureel thuiswerk aan voor 2 of 3 dagen per week waardoor het argument van ‘werk in eigen streek’ minder krachtig is. Werkgevers buiten Brussel moeten zich wapenen voor deze concurrentiestrijd.” aldus Wouter Beuckels – Senior Manager Talent Management

Vergroening wagenpark gaat traag vooruit

Tot slot nog dit: bedrijfswagens blijven populair in België. Het aantal bedienden dat zijn loon aangevuld ziet met een bedrijfswagen steeg ook in 2022. De vergroening van het wagenpark gaat echter traag vooruit. Slechts 3,5% van de bedrijfswagens is elektrisch en nauwelijks 6,5% hybride. De meeste elektrische wagens rijden rond in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in de IT-sector en bij kleinere bedrijven die door hun beperkte schaal het snelst kunnen inspelen op de veranderende fiscaliteit.

Vooruitzichten voor 2023

De vraag is of de lonen de opwaartse lijn in de komende maanden zullen aanhouden. De meeste economen verwachten dat de inflatie in de nabije toekomst weer zal afnemen waardoor de druk van indexaties zal verminderen. De war for talent zal daarentegen blijven aanhouden. Bedrijven zijn zich bewust dat het noodzakelijk is om te blijven investeren in de juiste verloning van hun medewerkers en het aanwerven van de juiste profielen op het gebied van competenties en engagement.

Bron : Hudson Solutions – – Enquête bij 781 organisaties en 219.556 bedienden in België