Zuinig omgaan met energie met zo weinig mogelijk comfortverlies: dat wordt deze winter meer dan ooit een uitdaging, zowel thuis als op kantoor. IDEWE deelt daarom een reeks tips voor werknemers en werkgevers. De externe preventiedienst van België beperkt zich daarbij niet enkel tot directe adviezen over hoe je het zo warm mogelijk houdt, maar ook over hoe je als team en organisatie breder omgaat met de hele energiecrisis. Met als rode draad: het evenwicht vinden tussen besparingen en welzijn.

1. Laat de temperatuur niet té hard zakken – Gemiddeld ligt, voor standaard zittend kantoorwerk, de minimumtemperatuur waarop we nog goed kunnen functioneren op 19 graden. Hoe verder de temperatuur vanaf daar zakt, hoe meer fysieke en concentratiehinder je daarvan ondervindt. Maar uiteraard is dat voor iedereen persoonlijk anders en is het vooral een kwestie om het voor iedereen individueel doenbaar en tegelijk betaalbaar te houden. Een té lage temperatuur kan echt nefast zijn voor je lichaam op korte en lange termijn. Om die reden zijn er ook wettelijke bepalingen rond de minimumtemperatuur voor verschillende types werk.
Er zijn een aantal eenvoudige tips die je snel en makkelijk kan doorvoeren, zowel thuis als op kantoor, om het voor iedereen aangenaam te houden. Zo kan je bijvoorbeeld bij koude vloeren onder de bureaus een tapijtje plaatsen. Een andere maatregel is om je bureau te reorganiseren, zodat je verder van het raam of gangpad zit.

2. Vermijd nefaste luchtstromen – Tocht en andere ongewilde luchtstromen kunnen het koudegevoel enorm doen toenemen. De mogelijke oorzaken zijn legio: slechte gebouwdichtheid, open deuren en ramen (tenzij ze open staan ter verluchting, zie tip 8), ontbreken van wervelroosters, verkeerde afregeling van de ventilatie, positie van bureau tegenover de ventilatieroosters, slecht afgedichte verticale kokers, … Sommige problemen zijn op korte termijn op te lossen, andere zijn eerder aandachtspunten bij verhuis-, bouw- of renovatieplannen.

3. Wek je eigen warmte op… – Als warmbloedige wezens genereren we onze eigen lichaamswarmte door voedsel te verbranden. Daarom is het belangrijk om voldoende en gezond te eten. Weet bijvoorbeeld dat je in een koude omgeving meer energie verbruikt en dat dus moet compenseren met calorieën. Wees je ook bewust van een aantal misverstanden, rond warme dranken bijvoorbeeld: thee en koffie geven je even een warm gevoel maar werken, net zoals alcohol, vochtafdrijvend en dus afkoelend. Omgekeerd geldt ironisch genoeg dan weer – voor wie het aandurft tenminste – dat een koude douche wél een lichaamsopwarmend effect heeft.
Ook regelmatig bewegen helpt. Sta dus om de zoveel tijd recht voor een wandeling of een korte oefening à la jumping jacks voor een optimale bloedcirculatie.

4. …en hou die warmte maximaal vast – Een populair misverstand is dat hoe meer kleren je aantrekt, hoe warmer je het hebt. De échte sleutel ligt in de laagjes, en vooral het eerste: dat hoort een nauw aansluitende thermische stof te zijn die je eigen lichaamswarmte isoleert en tegelijk voldoende ademt om niet vochtig te worden. Het internet staat vol tips hierover, dus doe zeker eens de nodige research. En inderdaad, goede thermische kledij is niet goedkoop, maar die investering heb je met de huidige energieprijzen zó terugverdiend.

5. Stippel als werkgever een duidelijk energiebeleid uit… – Zoals altijd wordt het effect van een maatregel bepaald door de manier waarop je erover in dialoog gaat. Aan werkgevers raden we aan om heel helder en empathisch de beslissingen die ze op energievlak nemen, uit te leggen. De meeste werknemers zullen echt wel begrip hebben voor de financiële noodzaak van je energiebesparende maatregelen, zolang je de inspanning van hun kant waardeert en hen bij je keuzes betrekt.
Geef ook heel duidelijk eventuele grenzen aan, bijvoorbeeld rond de algemene kantoortemperatuur en contraproductieve solo-slim initiatieven zoals de energieverslindende elektrische kacheltjes. Sensibiliseer ook rond bijvoorbeeld het belang van kledij. Vergeet tevens niet regelmatig te polsen hoe iedereen de situatie ervaart en of je je beleid moet bijsturen. Want elke maatregelen om energie te besparen, schiet uiteindelijk zijn doel voorbij als die ten koste gaan van het welzijn of de fysieke gezondheid van je werknemers.
Blijf bovendien uiteraard goed op de hoogte van de geldende wetgeving op het vlak van temperatuur in jouw type bedrijf, zodat je beleid hiermee in regel is.

6. …en durf ook als werknemer te communiceren – Is het écht te koud op kantoor? Kom je privé in de problemen door de energiecrisis? Durf dat dan bespreekbaar te maken met je werkgever of een vertrouwenspersoon.

7. Zet het hybride werken slim in – Bij IDEWE pleiten we al lang voor een slimme omgang met het hybride werken, maar dat ‘slim’ evolueert natuurlijk mee met omstandigheden. Een groot kantoor een hele week helemaal opwarmen tot 19 graden voor 20 procent aanwezigen? Of het kantoor maar twee dagen per week openen, maar dan voor je hele team met de verwarming opgeschroefd tot een zalige 21 graden? Dat tweede kost mogelijk evenveel of zelfs minder, maar maakt qua temperatuurcomfortniveau wel een groot verschil. Of het in zijn geheel de beste keuze is, hangt natuurlijk af van je activiteit en de inrichting en grootte van je kantoor. En mogelijk gaan de coronaparameters hier eveneens nog een rol in spelen.

8. Vergeet niet te verluchten – Nu het c-woord onvermijdelijk is gevallen, kunnen we niet om het belang van goede ventilatie heen. Slechte lucht is voor je lichaam en geest minstens even nefast als te koude lucht. Geen intern luchtverversingssysteem op je thuiswerkplek? Laat dan ondanks de kou toch voldoende buitenlucht binnen. De meest energie-efficiënte manier hiervoor is frequent en kort verluchten: zo krijgen muren en meubilair niet de tijd om af te koelen en beperk je het warmteverlies.

9. Hou de positieve inzichten ook na de energiecrisis vast – Alle begrip voor wie daar nu nog geen boodschap aan heeft, maar we eindigen graag met een positieve noot: corona bracht ons het hybride werken en aandacht voor ventilatie, en de energiecrisis laat nu al een aantal eerste positieve neveneffecten optekenen. De recente oproepen van Comeos en UNIZO aan winkels om hun deuren voortaan toe te laten is bijvoorbeeld een heel goede zaak voor ons klimaat. Daarnaast is de ideale werktemperatuur ook naar boventoe begrensd: in sommige werkplekken was het vroeger net te wárm en velen beseffen nu dat ze zich beter en productiever voelen bij een graadje lager. Het zou bijzonder jammer zijn als we die en vele andere learnings samen met dalende energieprijzen overboord zouden gooien…

Bron: IDEWE