Het is officieel. Sinds gisteren is de gezondheidsindex van december gekend, die als basis dient voor de automatische loonindexatie van tal van sectoren. Naast de sectoren die januari als vast moment nemen voor indexatie, is ook voor heel wat sectoren de spilindex overschreden. Zo stijgen de lonen in januari 2022 in onder meer horeca, voeding, landbouw, en bedienden (PC 200) met meer dan 3 %. Het is soms 10 jaar geleden dat het percentage zo hoog was. Naast België kennen in Europa enkel Luxemburg, Spanje en Cyprus een automatische indexering van de lonen aan de inflatie of stijgende consumptieprijzen.

Januari is voor verschillende sectoren in België het vaste moment om te indexeren. Voor sommige sectoren gebeurt dit op basis van de (afgevlakte) gezondheidsindex van eind november, maar voor andere sectoren hangt dat percentage af van de (afgevlakte) gezondheidsindex van december, die pas vandaag, op het einde van de maand, gekend is. De grootste paritaire comités – waar de lonen stijgen- zijn:

• Het grootste PC voor de bedienden (PC 200 met 450.000 werknemers) indexeert met 3,58%;
• Ook voor de horeca (PC 302) gebeurt de automatisch loonindexatie maar 1 keer per jaar, in januari: de lonen stijgen met meer dan 3% nl. 3,219% voor 140.000 werknemers.
• Ook de voedingsindustrie (PC 118 en PC 220, samen goed voor 90.000 werknemers), moet de lonen indexeren met 3,22%. Ook de handel in voedingswaren waaronder slagerijen (PC 119 met nog eens 33.000 werknemers) kent een index van 3,58%.
• Ook het wegvervoer voor rekening van derden van PC 140.03 met resp. 90.000 werknemers kent een index van 3,21%. Wat internationale logistiek (PC 226) betreft moeten de lonen met 3,95 % opslaan, voor 50.000 werknemers. Ook de handel in brandstoffen (PC 127 met zo’n 2000 medewerkers) verhoogt de lonen met 3,2189%.
• De lonen in de sector gebouwenbeheer, vastgoedmakelaars en dienstboden (PC 323 met zo’n 12.000 werknemers) stijgen met 3,58%.
• Ook de land- en tuinbouw indexeert maar eenmaal per jaar op 1 januari: in 2022 met 3,22% (PC 144 en PC145 samen zo’n 35.000 werknemers)
• Verzekeraars (306) en bemiddelaars in bank- en beleggingsdiensten (PC 341), indexeren jaarlijks en in januari 22 met resp. 3,94541% en 3,58%, een impact voor meer dan 28.000 werknemers.
• In januari gaan verschillende toeleveranciers aan de bouw de lonen opslaan: elektriciens (PC 149.01 bijna 25.000 werknemers) met 3,95%. Ook de pannenbakkerijen (113.04) zijn in januari aan de beurt (index 3,94%) en verschillende sectoren met een spilindex (zie hieronder).

Voor een aantal sectoren was het bovendien nog geen jaar geleden: deze sectoren indexeren meerdere keren per jaar, maar dus ook nu in januari (deze lijst is niet exhaustief):

• De bouwsector PC 124 met 140.000 werknemers indexeert per kwartaal en deze bedrijven zien opnieuw in januari de lonen stijgen met 1,41747%. Ook de houtnijverheid kent januari als vast moment voor indexering (PC 125 en 126 ), met in het eerste kwartaal van 2022 een stijging van resp. 1,41% en 1,42%.
• Ook de paritaire comités werkzaam met papier en karton, die een 10.000 werknemers groeperen, indexeren jaarlijks op 1 januari: dit jaar 2,93% erbij (zowel voor PC 129, PC 136, PC 221 en PC 222).
• De schoonmaak (PC 121 met zo een 40.000 werknemers) voorziet tweemaal per jaar een vast moment, nl. in juli en nu opnieuw in januari een stijging van 2,76%.
• Werknemers in de financiële sector van banken (PC 310) en beursvennootschappen (PC 309) indexeren elke twee maand (voor 48.000 werknemers); in januari 22 betekent dat een verhoging met resp. 1,3% en 1,3028%.

Verschillende andere sectoren indexeren met een vast percentage na het overschrijden van hun spilindex. De lonen stijgen dan met een vast percentage van (meestal) 1% of 2%. In januari is dit opnieuw het geval voor bijvoorbeeld:

• In de distributiesector, met meer dan 200.000 werknemers, is het voor meerdere paritaire comités ‘opnieuw prijs’: de kleinhandel in voedingswaren (PC 202) indexeerden in december 2021 en nu opnieuw in januari 2022); de grote kleinhandelszaken (PC311) ziet opnieuw in januari op korte tijd de spil overschreden. In december indexeerden net de zelfstandige kleinhandel (P201), de middelgrote levensmiddelenbedrijven (PC 202.01), de warenhuizen (PC 312) en – groothandel in geneesmiddelen (PC 321); ze hadden een paar maanden terug ook al een indexering.
• PC 107 van de textielsector ziet opnieuw de lonen stijgen met 2%.
• Toeleveranciers voor bouw en andere sectoren zoals steen en glas gaan opnieuw een index kennen (PC 114 en 115). De steenbakkerijen kenden in 2021 al vijf spiloverschrijdingen.
• Bij de gezondheidsinstellingen en diensten kent de PC 330.01 (privé-ziekenhuizen, woonzorgcentra en thuisverpleging), een spiloverschrijding en een index van 2%.

Nathalie Seijnaeve van het kenniscentrum van SD Worx: “De meest spectaculaire stijging in januari zien we nu natuurlijk bij sectoren die maar jaarlijks indexeren, zoals in sectoren als voeding, distributie, transport, met veel werknemers. Het indexpercentage voor de PC 200 van de bedienden is bv. het hoogste sinds 2012, net 10 jaar geleden, toen de index 3,17% bedroeg. Enkel in 2009 was de stijging nog hoger nl. 4,51%. Het percentage van sectoren die meermaals per jaar indexeren lijkt kleiner maar als je ze bij elkaar optelt dan zie de je ‘totale kost van tewerkstelling’ ook daar serieus stijgen. Als de lonen van werknemers stijgen in de voeding, distributie en transport, dan kunnen ook de prijzen van de producten opnieuw stijgen. Zo riskeren we met zijn allen opnieuw hogere prijzen te moeten betalen. Wat dan weer een nieuwe loonindexering tot gevolg kan hebben.” De specialist van SD Worx vervolgt: “Vergeet niet dat in verschillende sectoren (zoals bv. de landbouw) de lonen ook nog es met 0,4% stijgen, bovenop de index.”